Κάθε Αύγουστο, το Εδιμβούργο γίνεται η πιο ζωντανή ίσως πόλη στην Ευρώπη. Ο λόγος είναι το Fringe, το τεράστιο φεστιβάλ τέχνης και πολιτισμού που απλώνεται παντού και συγκεντρώνει στην πρωτεύουσα της Σκωτίας εκατοντάδες χιλιάδες άτομα από ολόκληρο τον κόσμο.
Το μέγεθος του είναι ασύλληπτο: πάνω από χίλια διαφορετικά πράγματα συμβαίνουν καθημερινά στην πόλη (παραστάσεις, εικαστικά δρώμενα, αυτοσχεδιασμοί) σε πλατείες, δρόμους, θέατρα, εστιατόρια, διαμερίσματα, καταστήματα, υπόγεια & πατάρια κάθε είδους. Πάνω από 2,5 εκατομμύρια εισιτήρια εκδόθηκαν στο φετινό φεστιβάλ και πολλά ακόμη εκατομμύρια θεατές παρακολούθησαν τα ατελείωτα υπαίθρια δρώμενα, σε κάθε γωνιά της παλιάς πόλης.
Λίγα είναι τα μεγάλα ονόματα της τέχνης και του πολιτισμού που συμμετέχουν σε αυτό το πανηγύρι. Η συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών είναι νέα παιδιά από ολόκληρο τον κόσμο, ερασιτέχνες κάθε είδους που θέλουν να μοιραστούν το ταλέντο και τις ιδέες τους με το τεράστιο, ετερόκλητο κοινό που βρίσκεται στην πόλη (οι διοργανωτές λένε πως το 2023 εκπροσωπήθηκαν στο Fringe 167 χώρες!)
Ήταν η δεύτερη φορά φέτος που βρεθήκαμε Αύγουστο στο Εδιμβούργο και είδαμε από κοντά το φεστιβάλ. Κάθε φορά που έρχομαι σε επαφή με κάτι τόσο εντυπωσιακό στο εξωτερικό, η πρώτη σκέψη είναι αν θα μπορούσαμε να το έχουμε και στην Ελλάδα.
Φανταστείτε π.χ. μια ζωντανή επαρχιακή πόλη με φοιτητικό δυναμικό, την Πάτρα ή τα Γιάννενα. Να γίνεται σε μια τέτοια πόλη ένα παρόμοιο φεστιβάλ το καλοκαίρι, τη διοργάνωση του οποίου να την έχουν οι ίδιοι οι φοιτητές. Και να φέρνει το φεστιβάλ αυτό στην πόλη κάθε Αύγουστο χιλιάδες νέους καλλιτέχνες από ολόκληρο τον κόσμο και από όλα τα είδη των εικαστικών και παραστατικών τεχνών. Νέα παιδιά που διψάνε να μοιραστούν τις ιδέες τους και τον πολιτισμό τους.
Τι θα συνέβαινε σε μια τέτοια περίπτωση; Πέρα από τα εύλογα οικονομικά οφέλη.
Κατ’ αρχάς, η ζωή της πόλης θα «μπολιάζονταν» για έναν ολόκληρο μήνα με το καινούριο και το διαφορετικό. Τι είδους καλλιτέχνες είναι αυτοί που συμμετέχουν στο φεστιβάλ του Εδιμβούργου; Ότι μπορείτε να φανταστείτε! Από τον παραδοσιακό Σκωτζέζο με την πίπιζα, έως τον non-binary Κορεάτη που μιμείται τον Φρέντι Μέρκιουρι. Ένα τεράστιο ετερόκλητο πλήθος που συμπεριλαμβάνει κάθε είδους πολιτισμική, ιδεολογική & εμφανισιακή διαφορετικότητα. Πόσο σπουδαίο μάθημα ζωής θα ήταν αυτό σε βάθος χρόνου για μια συντηρητική ελληνική κοινωνία, που στην καλύτερη περίπτωση έχει συνηθίσει να αντιμετωπίζει τους ξένους ως κομιστές συναλλάγματος και όχι ιδεών.
Πόσο σπουδαίο θα ήταν επίσης αν μπορούσαν τα νέα παιδιά που ζουν και σπουδάζουν στη συγκεκριμένη πόλη, να έρθουν σε άμεση επαφή με κάθε είδους ιδέα και καινοτομία από ολόκληρο τον πλανήτη! Να συγχρωτιστούν & να συνεργαστούν για έναν ολόκληρο μήνα με άτομα από άλλες κουλτούρες, θρησκείες, κοινωνικά στρώματα. Άτομα που αυτοπροσδιορίζονται διαφορετικά, ζουν διαφορετικά, ονειρεύονται διαφορετικά, εκφράζονται διαφορετικά από εμάς. Άτομα που θα μοιραστούν τα μοναδικά τους χαρακτηριστικά και θα πάρουν μαζί φεύγοντας στοιχεία της δικής μας πολιτισμικής ταυτότητας. Διότι ωραία είναι τα ελληνικά πανηγύρια με τα νησιώτικα και με τα έντεχνα, ακόμη ωραιότερη όμως είναι η εξωστρέφεια που βοηθά το μυαλό να ανοίξει λίγο περισσότερο.
Στο Fringe του Εδιμβούργου κάθε μέρα λαμβάνουν χώρα χιλιάδες Καλές Ιστορίες. Ένα σωρό άνθρωποι από κάθε γωνιά της γης αλλάζουν τη ζωή τους μέσα από έναν καλλιτεχνικό αυτοσχεδιασμό, μια συνάντηση, μια στιγμή αποκάλυψης που τους δείχνει τον δρόμο που οφείλουν να ακολουθήσουν. Ή και μέσα από μια αποτυχία, την παράσταση που συγκέντρωσε μόλις έναν θεατή ή το αποτυχημένο ακροβατικό που έφερε γέλιο στο πλήθος. Άλλωστε, η αποτυχία έχει μεγαλύτερη εκπαιδευτική αξία από την επιτυχία.
Στο τέλος της ημέρας λοιπόν, η Παιδεία κάθε λαού διαμορφώνεται μέσα από τις Καλές Ιστορίες. Πολλά εκατομμύρια ιστορίες, μικρές και μεγάλες, ιστορίες για επιτυχίες και αποτυχίες. Πάντοτε όμως ιστορίες για δημιουργία, εξέλιξη & αλλαγή, ιστορίες που κρύβουν μέσα τους πολλή δουλειά, πάθος, όνειρα και ιδέες.
Και μια που είναι 2023 και ζούμε σε μια χώρα που σχεδόν δε διακρίνεται στον παγκόσμιο χάρτη, οι Καλές Ιστορίες οφείλουν να μας συνδέουν με τον υπόλοιπο πλανήτη και όχι να ανακυκλώνουν την εθνική μας εσωστρέφεια, που τόσο αγαπάμε.
*Γιάννης Γιαννούδης, Dorothy Snot Director & co-founder in thewhycommunity.com
