The Athenee Project της Φρύνης Μουζακίτου στη Στοά Αρσακείου

The Athenee Project της Φρύνης Μουζακίτου στη Στοά Αρσακείου

Το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, στα πλαίσια της ομαδικής έκθεσης IntegralI, παρουσιάζει την εγκατάσταση της Φρύνης Μουζακίτου στη Στοά Αρσακείου, με τίτλο The Athenee Project.

Το 1927  ο Alexander Dormer, ιστορικός τέχνης και διευθυντής του Provincial Museum  του Αννόβερου,  αναθέτει στον  El Lissitzky να σχεδιάσει ένα εκθεσιακό περίπτερο με έργα  του ιδίου και άλλων πρωτοποριακών καλλιτεχνών της εποχής· του Piet Mondrian, τoυ Pablo Picasso, του Fernand Leger, του Laszlo Moholy-Nagy, του  Mies van der Rohe.

O Lissitzky, σε συνεργασία με τον Dormer, θα επινοήσει έναν γεωμετρικά ταξινομημένο χώρο, στο πνεύμα του Μοντερνισμού. Τα εκθέματα, μέσα σε προθήκες, θα συντάσσονται πλήρως με αυτόν τον χώρο, αποτελώντας αναπόσπαστα στοιχεία του. Το όραμα του Dormer, για ένα μουσείο περισσότερο βιωματικό, θα αποτελέσει παρακαταθήκη για το μέλλον της τέχνης.

Στο cabinet of abstraction τα έργα δεν θα είναι πια «θραύσματα» σε έναν λευκό τοίχο αλλά μέρος ενός νοητικού συνόλου που τα αφομοιώνει λειτουργικά. Ο παθητικός παρατηρητής μετατρέπεται σε ενεργό δέκτη της διαλεκτικής σχέσης μεταξύ έργου και χώρου. Στο  συγκεκριμένο «πείραμα», έργο και χώρος εμφανίζονται ως αδιαίρετο όλον. 

Στα χρόνια που θα έρθουν η συνύπαρξη αυτή θα αποδειχθεί καθοριστική στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου ο Alfred Barr θα  αναφερθεί στο cabinet προσδίδοντάς του τον τίτλο του πιο διάσημου δωμάτιου της τέχνης του 20ού αιώνα.

Ανάμεσα στη θηριωδία δύο παγκοσμίων πολέμων, η ηρωική εποχή των μεγάλων πρωτοποριών ταυτίζεται χρονικά με την κρίση της δημοκρατίας στην Ευρώπη και την άνοδο του εθνικολαϊκισμού.  Έτσι, το 1936, καθώς η  Δημοκρατία της Βαϊμάρης έχει ήδη καταλυθεί, οι ναζί  θα καταστρέψουν το δωμάτιο και τα έργα  που υπήρχαν μέσα σε αυτό, όπως άλλωστε και ό, τι άλλο θεωρούν δείγμα «εκφυλισμένης» τέχνης.

Το cabinet of abstraction δημιουργήθηκε και καταστράφηκε σε μια ηττημένη χώρα, βυθισμένη στην οικονομική κρίση,  βαθιά διχασμένη.  Η κατάρρευση της δημοκρατίας είχε τις γνωστές τραγικές συνέπειες για την ίδια την Γερμανία, αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο.

H οικονομική κρίση του 2010 δημιούργησε ένα κλίμα αυξανόμενης δυσαρέσκειας απέναντι στο υπάρχον πολιτικό σύστημα το οποίο δεν κατάφερε να δώσει πειστικές απαντήσεις για τα αίτια αυτής της κρίσης. Ως εκ τούτου, η εμπιστοσύνη των πολιτών κλονίζεται απέναντι  στην ίδια  την λειτουργία της δημοκρατίας και τους θεσμούς που την στηρίζουν. Τα ερωτήματα για το πόσο δεδομένη ή πόσο ευάλωτη είναι η δημοκρατία στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη πυκνώνουν όλο και περισσότερο το τελευταίο διάστημα.

Στην εμβληματική στοά  Αρσακείου, πίσω από τα κατεβασμένα ρολά, ο χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει. Ο συσχετισμός της ελληνικής οικονομικής κρίσης, της κοινωνικής αποδιάρθρωσης, της εθνολαϊκιστικής έξαρσης και της πολιτικής πόλωσης με ανάλογες σκοτεινές περιόδους του παρελθόντος,  είναι  αναπόφευκτος. Τουλάχιστον για όσους κατανοούν ότι συμπτώματα και συμπτώσεις μπορεί να κυοφορήσουν ένα ανάλογα ζοφερό μέλλον.

Διάρκεια εγκατάστασης: 1 – 29 Απριλίου 2017