Πιθανόν να μην είναι απαραίτητο, εάν τολμούσε η Κυβέρνηση μεταρρύθμιση στον αγροτικό τομέα. Κι αν παίρνει ο αγροτικός κόσμος από αλλαγές! Πρώτα απ' όλα στις συνήθειες και στη νοοτροπία που καλλιεργεί επί δεκαετίες στον εαυτό του με τη σθεναρή υποστήριξη του πελατειακού πολιτικού συστήματος. Μετά, είναι η οργάνωση της παραγωγής σε βάση συνεργατική με συνεταιρισμούς σαν ιδιωτικές εταιρείες και διαχειριστή επαγγελματία CEO.
Παρακολουθούσα με θαυμασμό τα τρακτέρ στην παρέλαση καθόδου προς την Αθήνα. Ολοκαίνουρια, υπερσύγχρονα μηχανήματα σαν να είχαν βγει από τη βιτρίνα της αντιπροσωπείας. Μοιραία θα κάνεις την ερώτηση. Τα χρειάζονται όλοι για έναν κλήρο, κατά μέσο όρο, 50 έως 100 στρεμμάτων;
Αν ρωτήσεις τους συμπατριώτες αγρότες θα σου πουν ότι είναι χρεωμένοι στις τράπεζες, που τους «πίνουν» το αίμα. Αν επιμείνεις στην ερώτηση γιατί πρέπει να έχουν όλοι από αυτό το υπέρ-εργαλείο θα νιώσουν προσβεβλημένοι. Αδίκως βέβαια, όμως τα μπλόκα είναι το πιο ακατάλληλο σημείο για να ανοίξει κανείς συζήτηση περί εγωισμού. Αναμφίβολα, ένα καλό τρακτέρ δίνει υπεραξία στην επιχειρηματικότητα σχετιζόμενη με τα προϊόντα της γης. Όταν η ουσία έχει νικηθεί έναντι της εντύπωσης…
Μην παρεξηγηθώ από διαστρέβλωση σε καιρούς επικίνδυνους: Βεβαίως κι οι καλλιεργητές θα χρησιμοποιούν σύγχρονης τεχνολογίας εργαλεία, τα οποία όμως θα είναι περιουσία του συνεργατικού σχήματος στο οποίο θα είναι ενταγμένοι ως εταίροι. Καμία σχέση με τους κρατικοδίαιτους αγροτικούς συνεταιρισμούς διασπάθισης κοινοτικών χρημάτων που αλλοίωσαν χαρακτήρες ικανών ανθρώπων. Οι νέου τύπου Ενώσεις Αγροτών, σαν μια εταιρεία θα οφείλουν να διαθέτουν στα μέλη τους τα τεχνικά μέσα προκειμένου να επιτύχουν τη μέγιστη απόδοση. Προηγουμένως με τη συνένωση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων θα έχουν πετύχει οικονομία κλίμακας, μειώνοντας το κόστος για να φέρει αύξηση της παραγωγής.
Καλός ο κρατικός ΕΛΓΑ για τις αποζημιώσεις, όμως αρκετά παλιοκαιρισμένος. Την αντίστοιχη υπηρεσία, στην προηγμένη αγροτική οικονομία της Ολλανδίας την προσφέρουν ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες ασφαλίζουν το προϊόν από τη φάση που καρπίζει. Ο αγρότης παραγωγός συνεπώς δεν ζει με τη διαρκή αγωνία μιας πιθανής φυσικής καταστροφής. Ο κίνδυνος απορροφάται πολύ εγκαίρως και εξουδετερώνεται έτσι ενδεχόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια προτού εξελιχθεί. Άλλη ποιότητα Δημοκρατίας και Διακυβέρνησης, σ’ ένα κράτος όπως η Ολλανδία με έκταση διπλάσια της Πελοποννήσου και έσοδα άνω των 100 δις. Ευρώ από εξαγωγή αγροτικής παραγωγής.
Η Ένωση των αγροτών με τη μορφή εταιρείας και διευθύνοντα σύμβουλο στο τιμόνι θα έχει το δικό της αιρετό προεδρείο. Τα μέλη θα ψηφίζουν για το διοικητικό συμβούλιο που όμως δεν θα έχει εκτελεστική εξουσία. Αυτήν θα την ασκεί ο CEO με τους συνεργάτες και θα λογοδοτούν στη Γενική Συνέλευση των αγροτών μετόχων. Φυσικά, η Εταιρεία θα εμπορεύεται την παραγωγή της. Έτσι κανένας έμπορος δεν θα απομυζά το βιός του καλλιεργητή, στην τρίτη δεκαετία του 21ου Αιώνα…
Η ύπαρξη αγροτικών Συνεταιρισμών-Εταιρειών θα διασφάλιζε οικονομικά υγιείς αγρότες-μετόχους. Δεν θα είχαμε περιπτώσεις με ληξιπρόθεσμες οφειλές πολλών εκατομμυρίων Ευρώ, όπως συμβαίνει με τα συσσωρευμένα χρέη στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από ορισμένες γεωργικές ενώσεις. Ακόμη κι αν προέκυπτε φαινόμενο διασπάθισης ενισχύσεων από την Ε.Ε. το νέο σχήμα θα δίνει ευρύτερη πρόσβαση στη διαλεύκανση της παρανομίας.
Τι πρέπει να γίνει συνεπώς για τη σύγχρονη οργάνωση του αγροτικού τομέα; Ένας νόμος που να περιγράφει το όλο πλέγμα και τις προϋποθέσεις συνεργασίας. Το κρισιμότερο όλων είναι η βαθιά και ουσιαστική συζήτηση με τον αγροτικό κόσμο ώστε να ξεπεραστούν εγωισμοί, άκαρποι ανταγωνισμοί και ανασφάλειες που παρεμποδίζουν οποιαδήποτε συνεργασία.
Επειδή οι άνθρωποι είμαστε καχύποπτοι και κάποιες φορές δικαιολογημένα, πρέπει η Κυβέρνηση να παρουσιάσει υποδείγματα αντίστοιχων σχημάτων ώστε να αρχίσει να λειαίνεται η δυσπιστία. Θα χρειαστεί κάποιος καιρός ώστε να επιτευχθεί ο στόχος.
Και τότε θα μιλάμε πάλι για μια ιστορική Μεταρρύθμιση. Αρκεί να ξεκινήσει κάποτε…
