Φαίνεται ότι η πολιτική αναρρίχηση και η κατάκτηση της λαϊκής αποδοχής περνάει μέσα από την καταδίκη της «τρισκατάρατης» βραχυχρόνιας αστικής μίσθωσης ακινήτων, γνωστότερης ως μίσθωσης Airbnb.
Έτσι μετά από την κυβέρνηση που έχει προειδοποιήσει ότι το φθινόπωρο θα υπάρξουν νέες παρεμβάσεις στο φορολογικό σύστημα και στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων των μισθώσεων τύπου Airbnb, μπροστά στις πιέσεις του ξενοδοχειακού λόμπι και στη διαρκή επιθυμία επιβολής νέων φόρων, έρχεται και ο ανατέλλων πολιτικός αστέρας και δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας να βάλει το λιθαράκι του.
Τα σενάρια που διαρρέουν, προφανώς ψαρεύοντας αντιδράσεις, προβλέπουν τη θέσπιση χρονικών, αριθμητικών και γεωγραφικών ορίων για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις «για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας».
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια ο δήμαρχος Αθηναίων, εμφάνισε ως ισχυρό επιχείρημα το γεγονός ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που ο ίδιος παρουσίασε, στις περιοχές Μοναστηρακίου, Ψυρρή, Ακρόπολης και Πλάκας διατίθενται 2.440 ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση, σε αντίθεση με την περιοχή της Κυψέλης στην οποία διατίθενται 197 διαμερίσματα για Airbnb. Μα αυτό είναι κάτι το προφανές ακόμα και για τον πλέον αδαή.
Οι ξένοι επισκέπτες ή εργαζόμενοι που κάνουν χρήση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, είναι απολύτως λογικό να επιθυμούν να κατοικούν στην καρδιά της Αθήνας, στο κέντρο της πόλης που σφύζει από ζωή, δίπλα στα μουσεία και τα λοιπά αξιοθέατα και όχι σε μια απόμερη γειτονιά. Ειδικά όταν οι δημόσιες συγκοινωνίες δεν αποτελούν το δυνατό σημείο των Αθηνών.
Στο σύνολο τους τα διαμερίσματα και οι κατοικίες που προσφέρονται για μισθώσεις τύπου Airbnb στην Αττική, ανέρχονται σύμφωνα με την AirDNA περίπου στα 17.000 και στην πόλη των Αθηνών περίπου στα 5.500.
Ο Χάρης Δούκας κατέληξε λέγοντας ότι πρέπει να επανασχεδιάζουμε τις στρατηγικές μας δραστηριότητες, ώστε ο τουρισμός να λειτουργεί ως εργαλείο για τη βελτίωση των υποδομών και την παραγωγή νέων, πιο βιώσιμων, ότι η πυξίδα είναι η προστασία του κοινωνικού ιστού και η εξασφάλιση μιας ανθρώπινης, φιλικής καθημερινότητας για όλους και ότι όλοι μαζί μπορούμε να καλωσορίσουμε περισσότερους επισκέπτες στην Αθήνα διατηρώντας τη μοναδική ταυτότητα και τη φυσική ομορφιά της πόλης μας.
Το παράδειγμα της Βαρκελώνης, στην οποία η αριστερός δήμαρχος Jaume Collboni αποφάσισε να καταργήσει μέχρι το Νοέμβριο του 2028 τις άδειες των 10.101 διαμερισμάτων που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση, φαίνεται πως συγκινεί τους διώκτες του Airbnb. Οι οποίοι σκέπτονται να το υιοθετήσουν και στην Αθήνα. Τα δεδομένα της Βαρκελώνης είναι όμως διαφορετικά και τα συμπεράσματα που προκύπτουν θα πρέπει να μας προβληματίσουν. Ο δήμαρχος της ισπανικής πόλης υποστηρίζει ότι όταν τα 10.101 διαμερίσματα επιστρέψουν στις μακροχρόνιες μισθώσεις, θα αποσυμφορηθεί η ζήτηση για σπίτια.
Ωστόσο, όπως δείχνει η αλήθεια των αριθμών από τα 9.700 διαμερίσματα Airbnb που έχει «κλείσει» η τοπική διοίκηση της Βαρκελώνης από το 2016 μέχρι σήμερα, μόλις τα 3.500 έχουν διατεθεί για μακροχρόνιες μισθώσεις. Τα υπόλοιπα παραμένουν κλειστά και εκτός αγοράς.
Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και στην αγορά ακινήτων των Αθηνών. Δηλαδή ακόμα και αν τα 17.000 ακίνητα της Αττικής συμπεριλαμβανομένων των 5.500 ακινήτων της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών, αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις μισθώσεις Airbnb, είναι αμφίβολο ότι θα επιστρέψουν στις μακροχρόνιες μισθώσεις για μια σειρά από λόγους.
Ένας βασικός λόγος, για τον οποίο οι ιδιοκτήτες ακινήτων επιλέγουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, έναντι των αντίστοιχων μακροχρόνιων, είναι και οι όροι ενοικίασης. Έτσι μέσω των βραχυχρόνιων μισθώσεων, οι ιδιοκτήτες εισπράττουν εγγυημένα τα ενοίκια που έχουν συμφωνήσει με τους ενοικιαστές τους μέσω των πλατφορμών διαμεσολάβησης τύπου Airbnb. Αφού το μίσθωμα καταβάλλεται απ’ ευθείας σε τραπεζικό λογαριασμό αμέσως μετά την άφιξη του φιλοξενούμενου. Επίσης, ο φιλοξενούμενος αναχωρεί άμεσα από το ακίνητο, με το που λήγει η συμφωνηθείσα κράτηση.
Με δυο λόγια, ο ιδιοκτήτης είναι σίγουρος ότι θα πάρει τα χρήματα του και ότι θα παραλάβει το σπίτι του στις προσυμφωνημένες ημερομηνίες. Και γι’ αυτό τον λόγο είναι πρόθυμος να καταβάλει ο ίδιος από την τσέπη του και μάλιστα μετά τη φορολόγηση των εσόδων του, τα έξοδα του ενοικιαστή. Δηλαδή τα κοινόχρηστα, το ίντερνετ, τη θέρμανση, το νερό και το ηλεκτρικό που κατανάλωσε ο ενοικιαστής / φιλοξενούμενος.
Αντίθετα, στην κλασσική μακροχρόνια μίσθωση τα παραδείγματα στα οποία ο ιδιοκτήτης αναγκάζεται να πληρώσει ο ίδιος, τους απλήρωτους λογαριασμούς του ενοικιαστή, είναι αναρίθμητα. Και όχι μόνο αυτό. Πόσες φορές ο ιδιοκτήτης δεν έρχεται αντιμέτωπος με ενοικιαστή ο οποίος δεν καταβάλει καν το μίσθωμα; Ο ιδιοκτήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με την απώλεια μισθωμάτων για μεγάλο χρονικό διάστημα εξαιτίας της δυστροπίας του ενοικιαστή, με αποτέλεσμα τη δική του οικονομική ζημία.
Σε αυτές τις περιπτώσεις που δεν είναι λίγες αν κρίνουμε από τις εκδικαζόμενες υποθέσεις, ο ιδιοκτήτης / εκμισθωτής θα πρέπει να κινηθεί νομικά για να εισπράξει τα χρήματα που του χρωστά ο ενοικιαστής, αλλά και για να πάρει και πάλι το ακίνητο στα χέρια του. Οπότε πρέπει να προχωρήσει είτε στην έκδοση διαταγής απόδοσης του μισθίου και πληρωμής μισθωμάτων, είτε στην άσκηση αγωγής για την απόδοση του μισθίου και την πληρωμή των μισθωμάτων.
Αρκετές φορές ο ιδιοκτήτης κινείται νομικά κατά του ενοικιαστή όχι μόνο για οφειλόμενα μισθώματα, αλλά από οποιαδήποτε άλλη αιτία όπως είναι για παράδειγμα η κακή χρήση του ενοικιαζόμενου ακινήτου, η παράνομη υπενοικίαση, η παράνομη μετατροπή της ενοικιασμένης κατοικίας σε επαγγελματικό χώρο και άλλες.
Έτσι ο ιδιοκτήτης μπαίνει στη δαπανηρή νομική διαδικασία της αποστολής εξωδίκου, της έκδοσης διαταγής αποδόσεως χρήσης μισθίου / ακινήτου (διαταγής έξωσης ενοικιαστή) και της αναγκαστικής έξωσης ή της άσκησης αγωγής για την απόδοση του μισθίου και την πληρωμή των μισθωμάτων.
Και φυσικά στην όλη διαδικασία υπεισέρχεται και ο παράγων χρόνος. Απαιτείται χρόνος για υποβληθούν οι απαιτούμενες αιτήσεις, να ληφθούν οι δικαστικές αποφάσεις, να επιδοθούν με δικαστικό επιμελητή, να αρχίσουν να τρέχουν οι προθεσμίες, να υπάρξουν ανακοπές και πάει λέγοντας.
Αντιλαμβανόμαστε, ότι η μακροχρόνια μίσθωση συνοδεύεται τις περισσότερες φορές από δυσάρεστες διαδικασίες που απαιτούν αρκετό χρόνο, αρκετό χρήμα και προκαλούν ψυχική καταπόνηση στην πλευρά των ιδιοκτητών.
Είναι λοιπόν απολύτως λογικό οι ιδιοκτήτες να προτιμούν να επωμίζονται ως έξοδα ακόμα και τα νέα τέλη που επέβαλε η κυβέρνηση για τις μισθώσεις τύπου Airbnb, να πληρώνουν φόρους ακόμα και για τα καθαριστικά που πληρώνουν «μαύρα» στα συνεργεία καθαρισμού, και να καταβάλουν οι ίδιοι τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, των κοινοχρήστων και του ίντερνετ επί δωδεκάμηνης βάσης, παρά να μπλέκουν με τις κλασσικές μακροχρόνιες μισθώσεις και τα προβλήματα που τις συνοδεύουν.
Θα σώσουν το πρόβλημα της «λαϊκής στέγης» τα 17.000 διαμερίσματα και κατοικίες; Ασφαλώς και όχι. Διότι ο αριθμός των κενών, μη χρησιμοποιούμενων και μη ενοικιαζόμενων κατοικιών στην κεντρική Αθήνα σύμφωνα με εκτιμήσεις των μεσιτικών κύκλων υπερβαίνει τις 150.000. Υπολογίζεται ότι μόνο κατά την περίοδο 2013-2018 είχαν καταγραφεί 450.000 αποποιήσεις κληρονομιών.
Στην πλειοψηφία τους αφορούσαν ακίνητα στα οποία είχαν συσσωρευτεί σημαντικά χρέη, που δεν μπορούσαν να επωμιστούν οι κληρονόμοι, και ταυτόχρονα οι αξίες των ακινήτων που θα μπορούσαν να κληρονομήσουν, ήταν χαμηλότερες. Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα ήταν παθητικό, ωθώντας τους περισσότερους στην αποποίηση της κληρονομιάς. Με αποτέλεσμα τα ακίνητα να έχουν περιέλθει στην κυριότητα του Δημοσίου.
Γνωρίζει το Δημόσιο των αριθμό των ακινήτων που έχουν περιέλθει στην κυριότητα του; Έχει συσταθεί εξειδικευμένος φορέας για τη διαχείριση αυτών των ακινήτων;
Εάν αθροισθούν τα ακίνητα του Δημοσίου, τα ακίνητα που βρίσκονται στα χέρια των τραπεζών και των servicers καθώς και τα ακίνητα των ιδιωτών που παραμένουν κλειστά και ανεκμετάλλευτα για διάφορους λόγους, τότε είναι πολύ πιθανόν να υπερβαίνουν ακόμα και τα 700.000.
Πώς θα λυθεί το στεγαστικό πρόβλημα; Με τα 5.500 ακίνητα των Αθηνών; Με τα 17.000 ακίνητα της Αττικής; Αστεία πράγματα. Η λύση βρίσκεται στο απόθεμα των κλειστών και ανεκμετάλλευτων ακινήτων.
Αν συνεχίσει η κυβέρνηση να ταυτίζεται με τις θέσεις του Σύριζα, των «συλλογικοτήτων», των «κινημάτων» και με τις επιθυμίες του Χάρη Δούκα, θα βρει σύντομα απέναντι της τους ιδιοκτήτες ακινήτων που ήδη βάλλονται από τη βαριά φορολογία της ακίνητης περιουσίας του.
Υπό αυτήν την έννοια μέχρι να αλλάξει μυαλά η κυβέρνηση, καλύτερο χορηγό δεν θα μπορούσε να βρει ο Χάρης Δούκας στο δρόμο προς την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και την αρχηγία της λεγόμενης «Προοδευτικής Παράταξης», από την ίδια την κυβερνητική πολιτική κατά του Airbnb.
