Όταν το ποσοστό αύξησης των ενοικίων κύριας κατοικίας με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ διαμορφώνεται στο 10,5% και το ποσοστό αυτό μήνα με τον μήνα γίνεται υψηλότερο, ένα πράγμα μπορεί να συμβαίνει: το στεγαστικό πρόβλημα λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις ενώ τα όποια μέτρα έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής δεν είναι δυνατό να σταματήσουν την ανατιμητική τάση που τινάζει στον αέρα τους προϋπολογισμούς ενός εκατομμυρίου νοικοκυριού που δεν έχουν ιδιόκτητη στέγη.
Στο υπουργείο Οικονομικών ψάχνουν λεφτά. Γνωρίζουν ότι το «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΙΙ» ακόμη και αν απορροφηθεί στο σύνολό του (σ.σ έχει προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ) θα δώσει λύση σε όχι περισσότερα από 15-16.000 νοικοκυριά. Έτσι, ήδη ο αρμόδιος για τα κοινοτικά κονδύλια αναπληρωτής υπουργός αναζητεί πόρους για τη χρηματοδότηση νέων δράσεων στο στεγαστικό. Μέχρι το καλοκαίρι, θα έχουν οριστικοποιηθεί οι απαιτούμενες διαπραγματεύσεις και από το φθινόπωρο θα μπορούν να ενεργοποιηθούν νέες δράσεις. Το στοίχημα είναι να μην παραμείνει… αβοήθητη η αγορά. Όταν θα τελειώνει το Σπίτι μου ΙΙ, να υπάρχει κάτι άλλο για τη διαδοχή του. Κάτι πιο «στοχευμένο» στα ευάλωτα νοικοκυριά καθώς σε αυτά, τα προβλήματα των υψηλών ενοικίων καθίσταται πρακτικά άλυτο.
Γιατί δεν ανακόπτεται ο ρυθμός αύξησης των ενοικίων; Η απάντηση εντοπίζεται στον βασικό νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Τα ενοίκια δεν είναι τίποτα περισσότερο από τον συντελεστή απόδοσης μιας επένδυσης στα ακίνητα. Από τη στιγμή που ανεβαίνουν οι τιμές των ακινήτων, ανεβαίνουν και τα ενοίκια για να διατηρηθεί η ποσοστιαία απόδοση.
Προσφορά ακινήτων για να ανακόψει την αύξηση δεν υπάρχει ενώ στην εγχώρια ζήτηση έρχεται να προστεθεί και η «εισαγόμενη». Οι όποιες προσπάθειες για δημιουργία του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας χρειάζονται πολύ χρόνο για να αποδώσουν –ειδικά όταν δεν υπάρχει καν το όχημα για να συντονίσει τις σχετικές προσπάθειες- ενώ τα «περιοριστικά» μέτρα για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν έχουν επιφέρει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Τι και αν απαγορεύτηκαν οι μισθώσεις στα τρία κεντρικά διαμερίσματα της Αθήνας; Απλώς ο… θεσμός επεκτάθηκε στα υπόλοιπα. Τι και αν περιορίστηκε το εύρος για τη χρησή Visa; Οι άμεσες ξένες επενδύσεις στα ακίνητα συνεχίζονται.
ΟΙ φωνές που ζητούν περιορισμούς στα ποσοστά αύξησης των ενοικίων (κάτι σαν πλαφόν) πληθαίνουν αλλά το θέμα σηκώνει πολύ συζήτηση καθώς καραδοκεί ο κίνδυνος περαιτέρω μείωσης της προσφοράς ακινήτων.
Επενδύσεις σε κατοικίες δεν γίνονται με τον ρυθμό που γίνονταν πριν το 2008. Άρα, δεν αναμένεται αύξηση της προσφοράς. Το πρόβλημα θα συνεχιστεί και σύντομα να ανοίξουν και άλλα κρίσιμα θέματα: εισπραξιμότητα ενοικίων, αλλαγή σύνθεσης νοικοκυριών κλπ. Ίσως έρχεται σύντομα και στην Ελλάδα (τουλάχιστον στην Αθήνα) ο θεσμός της συγκατοίκησης…
