Οι εξελίξεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δείχνουν ότι δεν τελειώσαμε με την ενεργειακή κρίση. Όταν από τη μια στιγμή στην άλλη παρακαλάμε να ενεργοποιηθούν μέτρα στήριξης από το κράτος με έκτακτες φορολογίες - κάτι που θα έχει συνέπειες σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα καθώς οι πάροχοι θα βρουν τρόπο να το τιμολογήσουν - προκειμένου η κιλοβατώρα να συγκρατηθεί στα 15 λεπτά (δηλαδή 50% πάνω σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα) τότε είναι σαφές πόσο εκτεθειμένοι είμαστε στις ορέξεις των αγορών. Και ποιοι από εμάς είναι περισσότερο εκτεθειμένοι; Οι ιδιοκτήτες των παλαιών ακινήτων, αυτών που χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας και στο κρύο και στη ζέστη.
Τα σκαμπανεβάσματα στην αγορά ενέργειας δεν είναι το πρώτο «χαστούκι» στους ιδιοκτήτες παλαιών ακινήτων. Δεν έχει γίνει ακόμη συνείδηση αλλά οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αναθεωρούνται και προβλέπουν πολύ λιγότερες επιδοτήσεις για τις ανακαινίσεις ακινήτων.
Πολύ απλά διότι δεν υπάρχουν τα 200 δισ. ευρώ που είχαμε αρχικά εκτιμήσει ότι χρειάζονται. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Λιγότερες ευκαιρίες για επιδοτήσεις τύπου «εξοικονομώ» στο μέλλον και προσπάθεια χρηματοδότησης των απαιτούμενων επενδύσεων κυρίως με μέτρα φορολογικού χαρακτήρα.
Στις ανακαινίσεις, το μέτωπο των πολύ υψηλών τιμών στα υλικά μεγαλώνει μήνα με το μήνα κάτι που σημαίνει ότι η επένδυση που απαιτείται για την ανακαίνιση γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Όσον αφορά στη διάθεση των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν, και εκεί θα αρχίσει να ανακύπτει ζήτημα καθώς ο εποπτικός μηχανισμός δίνει ήδη οδηγία στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αντιμετωπίζουν πολύ προσεκτικά τα παλαιά ακίνητα όταν θα υπολογίζουν τις καλύψεις για τη χορήγηση δανείων. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Θα είσαι πολύ πιο «ευπρόσδεκτος» πελάτης αν θες να χτίσεις ένα καινούργιο ακίνητο με «πράσινα χαρακτηριστικά» παρά αν θες να επενδύσεις σε ένα ακίνητο ηλικίας 50-60 ετών ή και περισσότερο.
Και ενώ έχουμε όλες τις ενδείξεις ότι τα παλαιά ακίνητα αντιμετωπίζονται ως «βάρος» (είναι η συντριπτική πλειοψηφία στην Ελλάδα λόγω της κατασκευαστικής «αποχής» στη 10ετία 2010-2020) έρχεται και η εφορία να υποστηρίξει ότι ένα ακίνητο ηλικίας 27 ετών στην Ελλάδα έχει την ίδια αξία με ένα ακίνητο 50 ή 60 ετών. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι ο συντελεστής παλαιότητας σταματάει να μειώνει τη φορολογητέα αξία (άρα και τον φόρο) μετά τα 26 χρόνια. Παράλογο αλλά εξακολουθεί να ισχύει και το αποτέλεσμα είναι ότι το σπίτι του '50 και του '60, πληρώνει τον ίδιο ΕΝΦΙΑ, τα ίδια δημοτικά τέλη κλπ με το σπίτι του 1990 και του 1995.
Σε λίγες εβδομάδες, η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα δημοσιεύσει τα στοιχεία της απογραφής ακινήτων η οποία διενεργήθηκε το 2021 μαζί με την τελευταία απογραφή πληθυσμού. Και εκεί θα φανεί η πραγματική έκταση του προβλήματος. Τεράστιο απόθεμα παλαιών ακινήτων τα οποία θερμαίνονται κυρίως με ορυκτά καύσιμα (κάποια και καθόλου) πολλά από αυτά ασυντήρητα και εκατοντάδες χιλιάδες κλειστά. Μπορεί αυτό για κάποιος να συνιστά «επενδυτική ευκαιρία». Σίγουρα όμως αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα προς επίλυση.
