Αν μιλούσαμε για χρηματιστήριο, θα μας ανησυχούσε ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι τιμές των μετοχών θα κατέγραφαν το ένα «ιστορικό υψηλό» μετά το άλλο, αλλά με ολοένα και μικρότερο όγκο συναλλαγών. Μήπως, όμως, ισχύει κάτι αντίστοιχο και για την αγορά ακινήτων;
Μετά τη δημοσίευση των σχετικών στοιχείων από την Τράπεζα της Ελλάδας αλλά και την Ελληνική Στατιστική Αρχή, έχουμε πλέον πλήρη εικόνα για το τι συνέβη στην αγορά ακινήτων κατά τη διάρκεια της περυσινής χρονιάς ώστε να κάνουμε τις σχετικές προβλέψεις και για το επόμενο χρονικό διάστημα.
Η ΤτΕ μας ενημέρωσε ότι οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 13,4% μέσα στο 2023. Και τα στοιχεία από το ΑΕΠ και τον «ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου» έδειξαν ότι οι επενδύσεις στην κατοικία, ξεπέρασαν για πρώτη φορά την τελευταία 10ετία τα 4 δισ. ευρώ (συγκεκριμένα έφτασαν στα 4,15 δισ. ευρώ).
Τι προκύπτει επομένως; Ότι ενώ μετά το +13,4% του 2023 οι τιμές των ακινήτων έχουν επιστρέψει στα επίπεδα του 2007-2008 δηλαδή πολύ κοντά στα ιστορικά υψηλά, με τις επενδύσεις δεν ισχύει το ίδιο. Τα 4,15 δισ. ευρώ είναι περισσότερα συγκριτικά με τα 1-2 δισ. ευρώ που καταγράφονταν από το 2013 μέχρι και το 2022 όμως είναι σαφώς λιγότερα σε σχέση με τα 20-25 δισ. ευρώ που «ποντάρονταν» στην αγορά ακινήτων την περίοδο 2005-2007.
Αυτή η «αντίφαση» (ράλι τιμών αλλά με περιορισμένο τζίρο) αναγκάζει και το οικονομικό επιτελείο να αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη προσοχή την κτηματαγορά. Τα ιστορικά υψηλά τιμών και η έλλειψη προσφοράς ακινήτων δημιουργεί πολλά προβλήματα καθώς οξύνει το στεγαστικό πρόβλημα. Σε συνδυασμό μάλιστα με την αύξηση των επιτοκίων, περιορίζει τη δυνατότητα επενδύσεων (ειδικά από τα μικρά και μεσαία νοικοκυριά) μειώνοντας τελικώς τα ποσοστό της ιδιοκατοίκησης.
Για να συγκρατηθεί η αύξηση των τιμών, θα πρέπει να ληφθούν περιοριστικά μέτρα ή παρεμβάσεις που θα τονώσουν την προσφορά ακινήτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η θέσπιση περιορισμών στη χρυσή βίζα, στις βραχυχρόνιες μισθώσεις κλπ. Η κυβέρνηση έχει πει ότι θα προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως, ενώ τα νέα αυξημένα όρια ειδικά για τη χρυσή βίζα επρόκειτο να ανακοινωθούν εδώ και τουλάχιστον δύο εβδομάδες, ακόμη δεν έχουμε νέα. Είναι σαφής ένδειξη των λεπτών χειρισμών που θέλει να κάνει η κυβέρνηση προσπαθώντας να ισορροπήσει σε δύο βάρκες.
Διότι ασφαλώς υπάρχει και διογκώνεται το στεγαστικό πρόβλημα αλλά από την άλλη, η εθνική πολιτική υπαγορεύει την ανάγκη περαιτέρω αύξησης επενδύσεων και τα 4,15 δισ. ευρώ που φέρνουν οι κατοικίες όχι μόνο δεν πρέπει να χαθούν, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα…
