Η πλήρης ανυπαρξία αντιπολίτευσης και τα υψηλά ποσοστά αποδοχής της κυβέρνησης αποτελούν για αυτήν τη χρυσή ευκαιρία για να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που αφορούν πρωτίστως, για να μη πω αποκλειστικά, τον κρατικό τομέα. Αυτό το δηλώνει και ο πρωθυπουργός σε κάθε ευκαιρία. Το ζητούμενο είναι αν αυτός και οι υπουργοί του εννοούν το ίδιο πράγμα όταν αναφέρονται σε μεταρρυθμίσεις. Αν μιλούν κοινή γλώσσα. Έχω την εντύπωση πως κάποιοι υπουργοί - θιασώτες των «εισερχομένων-εξερχομένων», δεν έχουν καν αντιληφθεί τι σημαίνει μεταρρύθμιση, ενώ οι περισσότεροι θεωρούν πως κάποια σωστά και αναγκαία μέτρα διαχειριστικού χαρακτήρα αποτελούν μεταρρύθμιση.
Προχθές σε συνέντευξη στο Liberal. GR, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Γιάννης Στουρνάρας ήταν σαφής. Απαιτούνται βαθιές τομές στην απονομή της Δικαιοσύνης, στην Υγεία, στην Παιδεία, στον τρόπο που λειτουργεί το Κράτος. Πώς προσδιορίζονται αυτές οι τομές είναι το θέμα που θα πρέπει να αποσαφηνίσει η κυβέρνηση. Π.χ. το νομοσχέδιο που θα ρυθμίζει τις συνεργασίες διεθνών πανεπιστημίων με τα ελληνικά, είναι αναμφίβολα μια τομή. Όπως τομή θα είναι και οι συγχωνεύσεις περιφερειακών νοσοκομειακών μονάδων. Ενώ η ταλαιπωρημένη αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, αν βεβαίως θα είναι ουσιαστική, ίσως συμβάλλει στη βελτίωση της απόδοσής τους.
Υπάρχει και ο αντίλογος. Αυτό το συγκεκριμένο Δημόσιο, με αυτές τις δομές και αυτές τις νοοτροπίες δε μεταρρυθμίζεται, δε βελτιώνεται. Η μόνη λύση είναι η δημιουργία παράλληλων κρατικών δομών, με νέα στελέχη και μηχανισμούς χωρίς τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, που θα απορροφήσουν σταδιακά αρμοδιότητες από τις υπάρχουσες κρατικές δομές που θα συρρικνώνονται μέχρι να εξαλειφθούν. Μια μικρή επανάσταση που απαιτεί γνώση, σχέδιο και μόχθο. Πράγματα μάλλον δύσκολα.
Στρατηγικές για τις μεταρρυθμίσεις υπάρχουν πολλές, το θέμα είναι να βρεθούν πολιτικά στελέχη που θα τις «τρέξουν», υπό τη μορφή μιας task force. Ο πρωθυπουργός να συγκροτήσει μια συμπαγή ομάδα που θα δουλέψει πάνω σε συγκεκριμένα προγράμματα, με συγκεκριμένες μορφές ελέγχου και χρονοδιαγράμματα. Έχει μπροστά του μια τετραετία και ένα θετικό διεθνές οικονομικό περιβάλλον που εκτιμά όλα αυτά που έγιναν από το 2019 και μετά. Οι πρόσφατες δηλώσεις κορυφαίων παραγόντων για τα επιτεύγματα της ελληνικής οικονομίας αυτό μαρτυρούν.
Συνεπώς, δε δικαιολογούνται καθυστερήσεις στον τομέα των μεταρρυθμίσεων. Υπάρχει πολύς πολιτικός χρόνος για να απορροφηθούν τυχόν αντιδράσεις που είναι φυσιολογικό να υπάρξουν, αρκεί η κυβέρνηση να μην υποκύψει στις πιέσεις των συντεχνιών.
Ποια είναι τα τρωτά σημεία της κυβέρνησης; Πρωτίστως η ακρίβεια, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις. Υπάρχουν τάσεις αποκλιμάκωσης, όμως απαιτείται βάθος χρόνου για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στην αγορά και υπό την προϋπόθεση πως δε θα έχουμε διεθνείς εξελίξεις που θα ανατροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό.
Είναι αλήθεια πως η κυβέρνηση φάνηκε από πολύ νωρίς να χάνει τον βηματισμό της, όμως το πολιτικό κόστος που κατέβαλε ήταν ασήμαντο. Αυτό προφανώς δε θα πρέπει να την παρηγορεί. Εκείνο που απαιτείται είναι το Μέγαρο Μαξίμου να βάλει τα πλάνα στους υπουργούς, τόσο στα στοχοδιαγράμματα όσο και στα χρονοδιαγράμματα, με ορίζοντα όχι τις ευρωεκλογές, αλλά το 2027.
