Η Συρία του Άσαντ ήταν ένας παράγοντας αποσταθεροποίησης της περιοχής, κυρίως δε του Λιβάνου. Από το 1980 ήλεγχε κάθε πτυχή της δραστηριότητας αυτού του κράτους, το οποίο βεβαίως είχαν φροντίσει να το καταστρέψουν προηγουμένως οι Παλαιστίνιοι. Η μυστική υπηρεσία του Άσαντ, σε συνεργασία με τη Χεζμπολάχ, βαρύνεται με τις δολοφονίες Λιβανέζων πολιτικών -πρωτίστως του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι*- που ήθελαν να απεξαρτηθούν από την επιρροή της Συρίας.
Συγχρόνως, ήταν ο βασικός αγωγός της ιρανικής βοήθειας προς τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου. Η Χεζμπολάχ χωρίς τη Συρία δε θα μπορούσε να υπάρξει και για αυτό στον εμφύλιο πόλεμο στήριξε το καθεστώς Άσαντ ανταποδίδοντας τη βοήθεια. Σήμερα, μετά τις τελευταίες εξελίξεις -και αν δεν υπάρξουν δραματικές ανατροπές- η Χεζμπολάχ έχει τελειώσει. Δεν είναι μόνο τα πλήγματα που δέχθηκε από το Ισραήλ. Είναι τώρα και η πτώση ενός καθεστώτος μέσα από το οποίο περνούσε η αφειδώς προσφερόμενη ιρανική βοήθεια.
Στη Συρία φαίνεται ότι αποδυναμώνεται σε στρατηγικό επίπεδο ο άξονας του κακού στη Μέση Ανατολή. Διότι το Ιράν χωρίς τους δύο εκτελεστικούς βραχίονές του, τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, δε θεωρείται πλέον παίκτης στην περιοχή.
Το ερώτημα είναι τι θα γίνει από εδώ και εμπρός. Όποιος ισχυρίζεται ότι έχει απαντήσεις, απλώς συγγράφει ένα ακόμα σενάριο. Ουδείς γνωρίζει τι καθεστώς θα επιβληθεί στη Συρία, τι τύχη θα έχει η ρωσική ναυτική βάση η οποία κόστισε πάνω από 15 δισεκατομμύρια δολάρια, ουδείς γνωρίζει την τύχη των Κούρδων και των Δρούζων της Συρίας και ουδείς μπορεί να γνωρίζει πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις του νέου καθεστώτος με το Ισραήλ, του οποίου ο πρωθυπουργός χαιρέτισε την πτώση του Άσαντ.
Άφησα για το τέλος το μεγάλο ερωτηματικό για τον ρόλο της Τουρκίας. Μετά τα τελευταία γεγονότα πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις της με τη Ρωσία; Πώς θα αντιμετωπίσει τους Κούρδους της βορειοανατολικής Συρίας; Ποια ανταλλάγματα θα ζητήσει από τον Τραμπ για τη Συρία και η εχθρότητά της απέναντι στο Ισραήλ μέχρι ποιου σημείου θα φτάσει;
Αν υπάρχουν πολλά ερωτήματα - για να μην πω ότι υπάρχουν μόνο ερωτήματα - υπάρχει και ένα γεγονός αναμφισβήτητο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, με την τροπή που έχει πάρει, κατέστησε τη Ρωσία μια δύναμη που δεν μπορεί να κρατήσει παραδοσιακές στρατηγικές θέσεις της. Γιατί η Συρία από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης και εν συνεχεία της Ρωσίας. Μετά από 60 χρόνια όλα δείχνουν ότι την έχασε.
Ερώτηση: Μπορεί η Συρία να εξελιχθεί σε μια νέα Λιβύη; Τι συμφέρει στον βασικό παίκτη της περιοχής, το Ισραήλ; Απαντήσεις δεν έχω, θέτω ερωτήματα για προβληματισμό. Πάντως, το τετράγωνο Ελλάδα - Κύπρος - Ισραήλ - Αίγυπτος είναι ένας παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή. Τουλάχιστον αυτό φαίνεται.
*Ο δολοφόνος του ήταν ένας βομβιστής αυτοκτονίας, μέλος της Χεζμπολάχ, ονόματι Σαλίμ Αγιάζ. Από την έκρηξη (14/2/2005) σκοτώθηκαν άλλα 21 άτομα.
