Ο Μόρτον Μπλάκγουελ (Morton Blackwell) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους Αμερικανούς στρατηγικούς συμβούλους σε πολιτικές καμπάνιες και θέματα εφαρμοσμένης πολιτικής. Για όσους ίσως δεν τον γνωρίζουν, ο Μπλάκγουελ έχει δημιουργήσει ένα σύνολο «Νόμων της πολιτικής διαδικασίας» (Laws of the Public Policy Process), από τους οποίους πολλοί πολιτικοί, ακτιβιστές, και εθελοντές έχουν ωφεληθεί. Στις προσωπικές μου επαφές μαζί του – και είναι τιμή μου να τον αποκαλώ φίλο και μέντορα – έχω επανειλημμένα ακούσει με πόση ακρίβεια περιγράφει τους «κανόνες» που οφείλει να ακολουθεί όποιος θέλει να βγαίνει κερδισμένος στις πολιτικές μάχες.
Ο Νόμος που θα αναδείξουμε σήμερα είναι ο δεύτερος στη λίστα του, και συνοψίζεται στη φράση «Μην ξεφορτώνεις όλα σου τα πυρομαχικά μονομιάς» (Don’t fire all your ammunition at once). Η ψηλή του θέση στη σειρά των «νόμων» μόνο τυχαία δεν είναι. Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια καίρια υπενθύμιση ότι στις πολιτικές καμπάνιες (αλλά και σε κάθε παρατεταμένη πολιτική διαμάχη) η σωστή στρατηγική επιβραβεύεται. Γενικά, δεν έχουμε μόνο ένα χαρτί να παίξουμε – ή, για να ακολουθήσω τη μεταφορά του ίδιου του Μπλάκγουελ, δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλα μας τα «πολεμοφόδια» στην πρώτη ευκαιρία.
Ο ίδιος ο Μπλάκγουελ συνήθιζε να εξηγεί την αξία αυτής της στρατηγικής μέσω ενός πραγματικού περιστατικού, που αφορά έναν δήμαρχο στις ΗΠΑ, ο οποίος βρέθηκε αντιμέτωπος με βανδαλισμούς στην εκλογική του εκστρατεία. Ο συγκεκριμένος δήμαρχος είχε παραγγείλει διάφορα διαφημιστικά υλικά (αφίσες, φυλλάδια κ.λπ.) και τα φύλαγε προσωρινά σε ένα ανοιχτό χώρο, καλυπτόμενο από κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης (CCTV). Μια μέρα, τα υλικά αυτά κλάπηκαν ολοσχερώς από κάποιον άγνωστο. Λίγο αργότερα, βρέθηκαν πεταμένα στα σκουπίδια. Ο δήμαρχος, έχοντας πρόσβαση στις κάμερες, ήξερε ακριβώς ότι ο πολιτικός του αντίπαλος βρισκόταν πίσω από την κλοπή.
Παρά το αρχικό σοκ που προκλήθηκε στον δήμαρχο βλέποντας τον αντίπαλό του να κλέβει το προεκλογικό του υλικό, αντί να δημοσιεύσει άμεσα το βίντεο που θα εξέθετε τον πολιτικό του ανταγωνιστή, αποφάσισε να χειριστεί το γεγονός στρατηγικά. Πρώτα, έβγαλε μια ήπια ανακοίνωση, λέγοντας πως κάποιοι βάνδαλοι εξαφάνισαν το προεκλογικό υλικό και ζήτησε μια γενική καταδίκη της πράξης. Ο αντίπαλος βγήκε να καταδικάσει – με υψηλούς τόνους – το συμβάν, δηλώνοντας ότι «τέτοιες ενέργειες βλάπτουν τη δημοκρατία και είναι πλήρως καταδικαστέες». Περίπου έναν μήνα αργότερα, ο δήμαρχος υπαινίχθηκε δημόσια ότι ίσως κάποιοι εθελοντές της αντίπαλης εκστρατείας εμπλέκονταν. Ο αντίπαλος πολιτικός ένιωσε την πίεση και αντέδρασε ακόμα πιο σκληρά, διαβεβαιώνοντας ότι «δεν έχει καμία απολύτως σχέση» με τέτοιες πρακτικές. Άλλον έναν μήνα μετά, ο δήμαρχος άφησε διαρροές για πιθανή άμεση συμμετοχή του ίδιου του πολιτικού αρχηγού της αντίπαλης εκστρατείας στο σχέδιο δολιοφθοράς, προκαλώντας αυτή τη φορά μια πραγματική «έκρηξη» αγανάκτησης από τον – εν τέλει ένοχο – αντίπαλο.
Τέλος, μία εβδομάδα πριν τις εκλογές, ο δήμαρχος οργάνωσε συνέντευξη τύπου, έδωσε στη δημοσιότητα τα βίντεο από το κλειστό κύκλωμα και απέδειξε πως ο αντίπαλος του ήταν άμεσα μπλεγμένος. Μέσα σε λίγες ώρες, όλα τα προεκλογικά επιχειρήματα του αντιπάλου τινάχτηκαν στον αέρα. Αλλά και τα ίδια τα βίντεο, που θα μπορούσαν να είχαν κυκλοφορήσει εξαρχής, απέκτησαν πολλαπλάσια πολιτική δύναμη μέσα από τη συστηματική κλιμάκωση των προηγούμενων μηνών. Μάλιστα, ο καλός συγχρονισμός του δημάρχου ήταν καθοριστικής σημασίας. Αν έβγαζε το βίντεο αμέσως, η αντιπολίτευση θα είχε χρόνο να οργανωθεί και να εμφανίσει άλλο υποψήφιο. Η δημοσιοποίηση του βίντεο λίγες μέρες πριν την κάλπη, ουσιαστικά έθεσε τον αντίπαλό του εκτός μάχης και την αντιπολίτευση ανήμπορη να αντιδράσει.
Αυτή η ιστορία κωδικοποιεί ακριβώς τον δεύτερο «νόμο» του Μόρτον Μπλάκγουελ: Όταν έχεις στα χέρια σου στοιχεία ή ισχυρά όπλα που μπορούν να κρίνουν μια πολιτική σύγκρουση, οφείλεις να τα διαχειριστείς με σύνεση, φροντίζοντας να διαμορφώνεις το κλίμα και να προετοιμάζεις το κοινό για την αποκάλυψη. Η στρατηγική κλιμάκωση, αντί για την απότομη, συνολική δημοσιοποίηση, δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες που θα καταστήσουν το χτύπημα πιο καταστροφικό για τον αντίπαλο. Είτε πρόκειται για πολιτική καμπάνια, είτε για διαμάχες σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, είτε για πολιτικές διαμάχες στην εθνική αρένα, η αρχή παραμένει: αν μπορούμε να ενσωματώσουμε τη στρατηγική στην επικοινωνία μας, κερδίζουμε μεγαλύτερο αντίκτυπο.
