Οικονομικά και προσωπική χρηματοοικονομική: Τα απαραίτητα μαθήματα για το ελληνικό σχολείο

Οι σημερινοί μαθητές σε όλο τον κόσμο μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όλο και πιο πολύπλοκων οικονομικών αποφάσεων. Από την καθημερινή διαχείριση χρημάτων και την επιλογή πανεπιστημιακών σπουδών, μέχρι την αξιολόγηση επενδύσεων και ασφαλιστικών προϊόντων, η κατανόηση της οικονομίας και της προσωπικής χρηματοοικονομικής είναι πλέον ζωτικής σημασίας. Στις ΗΠΑ, η συζήτηση για την εισαγωγή τέτοιων μαθημάτων στα σχολεία έχει ήδη ξεκινήσει, και η Ελλάδα οφείλει να ακολουθήσει άμεσα το παράδειγμά τους.

Κάθε Έλληνας μαθητής, έστω κι αν δεν το αντιλαμβάνεται συνειδητά, ήδη εφαρμόζει βασικές οικονομικές έννοιες: όταν επιλέγει πώς να ξοδέψει το χαρτζιλίκι του, όταν σκέφτεται ποιο χόμπι ή άθλημα να ακολουθήσει, όταν αξιολογεί εάν αξίζει το κόστος ενός φροντιστηρίου ή μιας σχολής. Αυτές δεν είναι θεωρητικές συζητήσεις, αλλά αποφάσεις που βασίζονται στην έννοια του κόστους ευκαιρίας, του κινδύνου και της ανταμοιβής. Η κατανόηση της οικονομίας δεν είναι προνόμιο μόνο των μελλοντικών οικονομολόγων και επιχειρηματιών, αλλά αναγκαιότητα για κάθε πολίτη του 21ου αιώνα.

Οι τελευταίες έρευνες από τις ΗΠΑ είναι ξεκάθαρες: μαθητές που παρακολουθούν έστω και ένα εξάμηνο προσωπικής χρηματοοικονομικής στο λύκειο, έχουν δια βίου οικονομικά οφέλη, αποφεύγοντας χρέη, λαμβάνοντας πιο συμφέρουσες αποφάσεις για δάνεια και επενδύοντας πιο έξυπνα. Τα οφέλη δεν περιορίζονται μόνο στην αύξηση της προσωπικής περιουσίας: μαθητές που εκπαιδεύονται οικονομικά είναι λιγότερο πιθανό να παγιδευτούν σε δάνεια υψηλού επιτοκίου ή να βρεθούν χρεωμένοι ήδη από τη νεαρή ηλικία. Αντίθετα, έχουν την αυτοπεποίθηση να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις οικονομίες τους, να σχεδιάσουν το μέλλον τους και να μεταδώσουν αυτές τις γνώσεις στις οικογένειές τους και τις κοινότητές τους.

Η εισαγωγή της οικονομικής εκπαίδευσης έχει ιδιαίτερη σημασία και για τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων. Σε περιοχές με χαμηλότερα εισοδήματα, η παροχή οικονομικής εκπαίδευσης βοηθά τους μαθητές να κατανοήσουν τους μηχανισμούς της οικονομικής κινητικότητας, να αξιοποιήσουν καλύτερα τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη μόρφωσή τους και να αναπτύξουν δεξιότητες που θα τους δώσουν περισσότερες ευκαιρίες για οικονομική ανεξαρτησία.

Δυστυχώς, η κατάσταση στην Ελλάδα απέχει πολύ από το ιδανικό. Τα οικονομικά μαθήματα στο σχολείο συχνά θεωρούνται δευτερεύοντα ή περιθωριακά, ενώ η προσωπική χρηματοοικονομική είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Οι μαθητές αποφοιτούν χωρίς να γνωρίζουν βασικά στοιχεία όπως τι είναι ένα επιτόκιο, πώς λειτουργεί ο δανεισμός, τι σημαίνει μια επένδυση ή γιατί η αποταμίευση είναι αναγκαία. Αυτές οι ελλείψεις δημιουργούν ενήλικες πολίτες που βρίσκονται απροετοίμαστοι για τις προκλήσεις της σύγχρονης οικονομίας, εύκολα θύματα κακών επιλογών και οικονομικών κρίσεων.

Η Ελλάδα πρέπει να αναγνωρίσει αυτήν την ανάγκη και να εντάξει άμεσα τα μαθήματα οικονομίας και προσωπικής χρηματοοικονομικής στον κορμό της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες. Δεν πρόκειται απλώς για ακόμη ένα σχολικό μάθημα, αλλά για μία θεμελιώδη επένδυση στο μέλλον της χώρας. Η εκπαίδευση αυτή θα βοηθήσει στην ανάπτυξη πολιτών που μπορούν να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις, να προσαρμόζονται γρήγορα στις αλλαγές, να προστατεύονται από οικονομικούς κινδύνους και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά την προσωπική και οικογενειακή τους ζωή.

Ο κόσμος γίνεται ολοένα πιο σύνθετος και απαιτητικός. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να αφήνουμε τους νέους μας οικονομικά αναλφάβητους. Εντάσσοντας τα οικονομικά και την προσωπική χρηματοοικονομική στην εκπαίδευση, δίνουμε σε κάθε νέο Έλληνα τα εργαλεία που χρειάζεται για να διαμορφώσει ένα καλύτερο αύριο, τόσο για τον εαυτό του όσο και για την ελληνική κοινωνία συνολικά. Η ώρα για δράση είναι τώρα.