Η εποχή της παγκοσμιοποίησης (1990–2025) αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πιο επιτυχημένα κεφάλαια της σύγχρονης ανθρώπινης ιστορίας. Παρόλα αυτά, σήμερα βιώνουμε μια επικίνδυνη τάση προς την αποπαγκοσμιοποίηση, καθοδηγούμενη από τον προστατευτισμό και τον εθνικισμό. Πρέπει να διαχωρίσουμε ξεκάθαρα τη γνήσια οικονομική παγκοσμιοποίηση—η οποία βασίζεται στην ελεύθερη αγορά, στην εθελοντική ανταλλαγή και στην πρόοδο—από τον υποχρεωτικό πολυπολιτισμικό κρατισμό που επιβάλλεται εκ των άνω μέσω κρατικών παρεμβάσεων.
Καταρχάς, η οικονομική παγκοσμιοποίηση των τελευταίων δεκαετιών έχει μειώσει εντυπωσιακά την ακραία φτώχεια. Από το 38% του παγκόσμιου πληθυσμού το 1990, η ακραία φτώχεια έχει μειωθεί δραματικά κάτω από το 10% σήμερα, κυρίως λόγω του ελεύθερου εμπορίου, της τεχνολογικής διάχυσης και της επιχειρηματικής δραστηριότητας που επέτρεψαν σε δισεκατομμύρια ανθρώπους να βελτιώσουν θεαματικά το βιοτικό τους επίπεδο.
Η παγκοσμιοποίηση αύξησε επίσης θεαματικά το προσδόκιμο ζωής, με τη διάδοση φαρμάκων και τεχνολογιών, όπως οι αντιρετροϊκές θεραπείες που άλλαξαν τη μοίρα ολόκληρων περιοχών, ειδικά στην Αφρική, κατά τη διάρκεια της κρίσης του HIV/AIDS. Η πρόσβαση σε φθηνά φάρμακα και εμβόλια μέσω του διεθνούς εμπορίου περιόρισε δραματικά τη βρεφική θνησιμότητα και βελτίωσε συνολικά την υγεία.
Η ελεύθερη αγορά έκανε επίσης προσβάσιμες τεχνολογικές καινοτομίες, όπως το ίντερνετ και τα κινητά τηλέφωνα, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, μεταμορφώνοντας τις κοινωνίες, την εκπαίδευση και τις οικονομίες. Ταυτόχρονα, βελτίωσε δραστικά την ποιότητα και την τιμή των προϊόντων, επιτρέποντας στους καταναλωτές να απολαμβάνουν αγαθά και υπηρεσίες που άλλοτε θα ήταν αδιανόητα.
Η παγκοσμιοποίηση δεν οδήγησε μόνο σε οικονομική ανάπτυξη, αλλά υπήρξε και καθοριστικός παράγοντας για την παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα. Χώρες που είναι στενά συνδεδεμένες οικονομικά έχουν λιγότερα κίνητρα να εμπλακούν σε πολέμους. Αυτός ο μηχανισμός μείωσε δραστικά τις διακρατικές συγκρούσεις, καθιστώντας την περιόδο της παγκοσμιοποίησης ως την ειρηνικότερη της ανθρώπινης ιστορίας σύμφωνα με τον καθηγητή του Χάρβαρντ Στίβεν Πίνκερ..
Ακόμα και σε επίπεδο προσωπικών ελευθεριών, η παγκοσμιοποίηση απελευθέρωσε τον άνθρωπο από τον έλεγχο τοπικών ελίτ, παρέχοντας πρόσβαση σε διεθνείς αγορές και ιδέες, ενισχύοντας την αυτονομία και τις επιλογές του. Οι γυναίκες, ιδιαίτερα, επωφελήθηκαν από την παγκοσμιοποίηση μέσω της πρόσβασης σε εκπαιδευτικές, επαγγελματικές, και επιχειρηματικές ευκαιρίες που προηγουμένως ήταν περιορισμένες ή ανύπαρκτες.
Ωστόσο, αυτό που ορισμένοι σήμερα πολεμούν δεν είναι η αυθεντική παγκοσμιοποίηση, αλλά ένας πολυπολιτισμικός κρατισμός που επιβάλλεται από πάνω προς τα κάτω, καταπατώντας την εθελοντική φύση της πολιτισμικής ανταλλαγής. Η πραγματική παγκοσμιοποίηση δεν απαιτεί ούτε συνεπάγεται με την πολιτιστική ομογενοποίηση ή την κατάργηση των εθνών-κρατών. Αντίθετα, προάγει τη συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών μέσω της εθελοντικής επιλογής και αμοιβαίας ωφέλειας.
Το σημερινό πολιτικό κλίμα, με την άνοδο των προστατευτικών πολιτικών και τον κίνδυνο ενός γενικευμένου εμπορικού πολέμου, όπως οι δασμοί που πρόσφατα ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ, απειλεί να τερματίσει μια από τις πιο παραγωγικές και ελπιδοφόρες περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας. Η αποπαγκοσμιοποίηση δεν σημαίνει επιστροφή σε έναν ειδυλλιακό κόσμο αυτάρκειας, αλλά σε φτώχεια, ανισότητα και συγκρούσεις.
Πρέπει να υπερασπιστούμε την παγκοσμιοποίηση, όχι ως πολιτιστική επιβολή, αλλά ως εθελοντική ανταλλαγή που οδηγεί σε ανάπτυξη, ειρήνη και ευημερία. Αυτή είναι η αληθινή κληρονομιά της εποχής μας, και αξίζει να την προστατεύσουμε.
