Η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη με την γκαλερίστα Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη της Citronne Gallery
Η γνωστή εικαστικός σε πρώτο ενικό για τη σχέση της με την τέχνη και τη νέα της δουλειά που παρουσιάζεται στη γκαλερί Citronne στον Πόρο.
Συνέντευξη στην Ιωάννα Γκομούζα
«Από μικρό παιδί ένιωθα μία ισχυρή ανάγκη να ζωγραφίζω και να σχεδιάζω πράγματα που με ενδιέφεραν οπτικά, αλλά και θέματα τελείως από το χώρο της φαντασίας μου. Παράλληλα, άρχισα να κάνω και κάποιες αυθόρμητες “κατασκευές” από χαρτόκουτα, ξύλα και άλλα ετερόκλητα αντικείμενα που μάζευα για τον σκοπό αυτό. Δεν ξέρω πόσο συνειδητοποιημένη ήμουν τότε ότι αυτό που έκανα ήταν ένα είδος γλυπτικής, γιατί απλώς ακολουθούσα μια παρόρμηση που ερχόταν από τα βάθη της παιδικής μου ψυχής. Η παρόρμηση αυτή σταδιακά εξελίχθηκε σε μια πολύ ξεκάθαρη επίγνωση και έτσι, όταν ήρθε η ώρα, αποφάσισα να ακολουθήσω μία εικαστική πορεία στη ζωή μου».
«Θυμάμαι την εντύπωση που μου έκανε ένας γιγάντιος Κούρος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όταν ήμουν πολύ μικρή. Με συντάραξε τόσο πολύ η παρουσία του που είχα μείνει εντελώς αποσβολωμένη μπροστά του. Εξακολουθεί και τώρα να με συγκινεί το ίδιο εκείνη η περίεργα ήσυχη δύναμη που εκπέμπει αυτό το μνημειώδες γλυπτό. Αργότερα θα έλεγα ότι οι καλλιτέχνες που με εντυπωσίασαν περισσότερο στα πρώτα μου βήματα ήταν ο Henry Moore και ο Giacometti…».
«Αισθάνομαι μεγάλη τιμή που μου δόθηκε η ευκαιρία να εκθέσω έργα μου στη γκαλερί Citronne στον Πόρο, στον εξαιρετικό αυτό χώρο, και ήταν μεγάλη χαρά να συνεργαστώ με την Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, που θαυμάζω για την γνώση και τον επαγγελματισμό της. Η έκθεση “Θραύσματα” καλύπτει σχεδόν μία 15ετία και αντιπροσωπεύει διάφορες φάσεις της δουλειάς μου. Εκτός από γλυπτά των θεματικών ενοτήτων “Άλογα” και “Θώρακες”, που είναι ίσως πιo γνωστά στο κοινό, παρουσιάζεται και μια σειρά από σχέδια, χαρακτικά και collage σε επίπεδο ή ανάγλυφο χαρτί».
«Οι “Θώρακες” γεννήθηκαν και εξελίχθηκαν μέσα από μία βαθιά ενασχόληση μου με το ευάλωτο της ύπαρξής μας που καθορίζει και τα όρια μεταξύ του εσωτερικού και εξωτερικού μας κόσμου. Αναπόφευκτα σχεδόν, στη συνέχεια μπήκε στη ζωή μου η μεταλλική πανοπλία που ήταν σαν μια άσκηση αντιστροφής της έννοιας της. Δηλαδή, αντί να προστατεύει, η δική μου πανοπλία εκθέτει – και καθιστά ευάλωτα – τμήματα του εσωτερικού της που επιλέγω να αποκαλύψω με τις παρεμβάσεις μου. Είναι μία σπουδή πάνω στα όρια μεταξύ εκείνων που νιώθουμε και εκείνων που εκφράζουμε προς τα έξω. Σε μια πιο αφηρημένη διάσταση, είναι και μία σπουδή για το εσωτερικό κενό που κρύβουμε.
Όσο για τα “Άλογα”, τα επέλεξα γιατί θεωρώ ότι αποτελούν παναθρώπινα σύμβολα, εκτός από αναγνωρίσιμες φόρμες. Αποφάσισα ότι ήταν η ιδανική πλατφόρμα για την αναζήτησή μου πάνω στον μικρό ανθρώπινο ηρωϊσμό που προτάσσουμε μπροστά στη σκληρότητα της ζωής. Το άλογο επίσης εκφράζει και δύο πλευρές του εαυτού μου, αυτή που βάζει το κεφάλι κάτω και κάνει αυτό που πρέπει και την άλλη, που αντιστέκεται σε ότι με προσβάλλει ή με καταπιέζει. Στην εποχή που ζούμε, νιώθω ότι το άλογο εκφράζει ως ένα βαθμό και όλους εμάς τους Έλληνες. Δηλαδή, τον ηρωισμό που επιδεικνύουμε ως λαός μπροστά στην τόσο απάνθρωπη επίθεση που δέχονται οι πολιτισμικές μας αξίες, η ελευθερία μας, η ελπίδα μας για το μέλλον και το δικαίωμα μας για μία αξιοπρεπή διαβίωση».
«Συχνά με εμπνέουν οι φόρμες κάποιων αντικειμένων που βρίσκω τυχαία σε παραλίες και βουνά, αλλά και σε ταρσανάδες και παλιατζίδικα. Για μένα κάθε αντικείμενο ή θραύσμα που με προσελκύει σε βαθμό που να θέλω να το μαζέψω, έχει πάντα μία αίσθηση μεταφυσικής συνάντησης, μια σύνδεση με μια άλλη ζωή. Κάποτε, τα αντικείμενα αυτά, ή τα θραύσματα τους, είχαν κάποιο λόγο ύπαρξης προτού βρεθούν στην αχρηστία και αφεθούν στην φθορά. Κατά μία έννοια, όταν τα χρησιμοποιώ σε ένα γλυπτό είναι σαν να τους ξαναδίνω ζωή, όπου η φθαρμένη φόρμα τους συμμετέχει οργανικά στην ύπαρξη μιας νέας πραγματικότητας. Όταν συνθέτω γλυπτά που αποτελούνται από συνθέσεις τέτοιων υλικών πάντα βλέπω και έναν συμβολισμό της ανθρώπινης προσωπικότητας, που και αυτή σχηματίζεται από θραύσματα βιωμάτων και εμπειριών ζωής».
«Με εμπνέει πολύ η φθορά, γιατί μας θυμίζει πόσο ευάλωτη είναι η ύλη και κατ' επέκταση η οργανική μας τύχη σε αυτή τη ζωή. Ο χρόνος και η φύση μας φθείρουν όπως φθείρουν ένα παλιό ξύλο που ξέβρασε η θάλασσα ή έναν παλιό σιδερένιο μεντεσέ που σκουριάζει σε μια υγρή αποθήκη... Ακόμη και το οξυγόνο που μας κρατά στη ζωή είναι παράγων φθοράς, με την οξείδωση που παράλληλα προκαλεί. Αυτό που αισθάνομαι όμως είναι ότι πρέπει να αναδείξω ότι μέσα στη φθορά υπάρχει και η ελπίδα της αναγέννησης. Έτσι, σε αρκετά γλυπτά μου, ξαναδίνω ζωή στα φθαρμένα και καταπονημένα υλικά που χρησιμοποιώ».
«Πότε νιώθω ότι ένα έργο ή ένας θεματικός κύκλος έργων ολοκληρώνεται; Όταν σταματήσει να με εμπνέει ή δεν έχει πια πτυχές που έμειναν ανεξερεύνητες. Κάθε ιδέα είναι ένα έναυσμα για αναζήτηση και κάθε αναζήτηση κάνει τον κύκλο της. Είναι σαν τον έρωτα, άλλες φορές είναι φλογερός και καίγεται γρήγορα, άλλες φορές μετασχηματίζεται σε αγάπη και διαρκεί αποκαλύπτοντας διαρκώς νέες διαστάσεις».
«Η δουλειά στις δύο διαστάσεις, στο χαρτί, πάντα υπήρξε ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς μου που όμως δεν είναι και τόσο γνωστό και χαίρομαι που του δόθηκε για πρώτη φορά τόση έμφαση στην έκθεση της γκαλερί Citronne. Εκτός από τα ελεύθερα σχέδια και τις σπουδές για τα γλυπτά που αποκαλύπτουν σε μεγάλο βάθος την πηγή έμπνευσης μου, σε πολλά επίπεδα έργα μου επιχειρώ κατά κάποιο τρόπο να δημιουργήσω μια ενδιαφέρουσα γέφυρα μεταξύ γλυπτικής και ζωγραφικής».
«Αν ήμουν πλήρης, τότε θα σταματούσα να δουλεύω. Το ότι δουλεύω ασταμάτητα είναι γιατί μέσα μου νιώθω ότι υπάρχουν πολλά που ακόμη θέλω να εξωτερικεύσω. Κάθε σύνθεσή μου επιδιώκει μια μορφή πληρότητας μέσα στο χώρο και, αν αυτό καταγράφεται από το κοινό, με ικανοποιεί πολύ. Το γεγονός ότι ένα γλυπτό αποτελείται από ετερόκλητα θραύσματα που πιθανόν να συγχέουν ή να κατακερματίζουν τα μηνύματα που προσλαμβάνει ο θεατής, είναι και αυτό μέρος της συνομιλίας μου μαζί του. Δηλαδή, μπορεί κανείς να δει ένα γλυπτό μου συνολικά, αλλά υπάρχει πάντα και μια καλειδοσκοπική πλευρά που αποκαλύπτει επιμέρους πτυχές της οντότητας του. Εξάλλου δεν πιστεύω ότι υπάρχει απόλυτη πραγματικότητα, αλλά μια προσωποποιημένη σύνθεση διάφορων στοιχείων που καθορίζεται από την συνδιαλλαγή μεταξύ οπτικής πρόσληψης και του μοναδικού εσωτερικού κόσμου κάθε θεατή. Για παράδειγμα, ένα Αφρικανικό είδωλο μπορεί κάποιοι να το βλέπουν σαν εξωτική τέχνη και κάποιοι άλλοι ως λατρευτικό σύμβολο της θρησκείας τους... δηλαδή δύο εντελώς διαφορετικές πραγματικότητες».
«Εδώ και τέσσερα χρόνια βρίσκεται στα σκαριά το επόμενο στάδιο της δουλειάς μου, που είναι μια εντελώς νέα θεματική ενότητα βασισμένη στον Κ. Π. Καβάφη. Προετοιμάζομαι να την εκθέσω στον καινούργιο χώρο της Γενναδίου Βιβλιοθήκης την άνοιξη του 2018, στα πλαίσια της “Αθήνας Πρωτεύουσας του Βιβλίου” της UNESCO. Είναι κάτι που ανυπομονώ να δείξω και παράλληλα συνεχίζω να δουλεύω μια σειρά από άλλα θέματα που δεν είμαι έτοιμη ακόμη να αποκαλύψω. Επίσης, θα συνεχίσω και με τη δυσδιάστατη δουλειά μου που έχει και αυτή μια δική της πορεία».
Η έκθεση «Θραύσματα» της Αλεξάνδρας Αθανασιάδη παρουσιάζεται στη Citronne Gallery στον Πόρο έως 15/10
