«Η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία αποτελεί ένα κίνητρο για κατάπαυση των εχθροπραξιών και στέλνει το μήνυμα ότι η Ευρώπη στηρίζει την Ουκρανία» δηλώνει σε συνέντευξη στο Liberal ο καθηγητής Κώστας Λάβδας.
Ο κ. Λάβδας αναλύει τη στάση του Όρμπαν, ενώ εκτιμά πως έως τις αμερικανικές εκλογές υπάρχουν οι προϋποθέσεις να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Την ίδια στιγμή, τονίζει, πως «η Αλβανία πρέπει οπωσδήποτε, στις επόμενες εβδομάδες να κάνει κάποιες κινήσεις καλής θέλησης» και προσθέτει πως «είναι αδύνατον η Ελλάδα να συναινέσει σε περαιτέρω βήματα, εάν από την αλβανική πλευρά δεν φανεί ότι υπάρχει κάποια εξέλιξη στο θέμα της ανάληψης καθηκόντων από τον κ. Μπελέρη».
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Τι σηματοδοτεί για την Ευρώπη και τον Πούτιν η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία;
Αυτήν τη στιγμή είναι πρωτίστως ένα μήνυμα στήριξης της Ουκρανίας. Είναι αυτονόητο ότι η διαδικασία θα πάρει πολλά χρόνια και είναι περίπου αυτονόητο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την προσδοκία ο πόλεμος να έχει τελειώσει όταν θα έχει προχωρήσει η διαδικασία στα τελευταία στάδια, πριν την μελλοντική ένταξη. Με αυτήν την έννοια, είναι ένα σαφές μήνυμα στήριξης της Ουκρανίας, αλλά, ταυτόχρονα, είναι και ένα κίνητρο για την, όχι και τόσο μελλοντική, κατάπαυση των εχθροπραξιών.
Γιατί ο Όρμπαν έκανε πίσω στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων;
Είναι σαφές ότι η Ουγγαρία εκμεταλλεύτηκε τη δυνατότητα, την οποία έχει από το άρθρο 31 της Συνθήκης, που αναφέρεται στην ομοφωνία για μία σειρά ζητημάτων που θεωρούνται ευαίσθητα από τα κράτη - μέλη, ανάμεσα στα οποία, βεβαίως, είναι και ζητήματα που αφορούν την προσχώρηση ενός νέου μέλους, στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ουγγαρία κέρδισε το «ξεκλείδωμα» της βοήθειας άνω των 10 δισ. ευρώ από το Ταμείο Συνοχής και Αλληλεγγύης. Και αυτό νομίζω ότι ήταν βασικός λόγος για τον οποίο συμφώνησε να απέχει, όπως άλλωστε προβλέπεται και από το άρθρο 31, στη σχετική ψηφοφορία.
Θυμίζω ότι αυτό που έγινε είναι ότι ο Όρμπαν απείχε, ουσιαστικά, από την ψηφοφορία, η οποία ήταν ομόφωνη με την εξαίρεση της Ουγγαρίας, η οποία βγήκε από τον χώρο που διεξήχθη η συζήτηση και η ψηφοφορία. Αυτό προβλέπεται από την παράγραφο 1 του άρθρου 31 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μεσοπρόθεσμη διάσταση του συμβιβασμού θα φανεί τον Ιανουάριο όταν θα συζητηθεί μαζί με το γενικότερο θέμα του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η προτεινόμενη τεράστια βοήθεια προς την Ουκρανία.
Υπάρχει κόπωση σε Ευρώπη και ΗΠΑ σχετικά με τη στήριξη της Ουκρανίας; Πόσο κοντά είμαστε στο τέλος του πολέμου;
Είναι γεγονός ότι και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ παρατηρείται μια κόπωση, η οποία αφορά όλες τις πολιτικές δυνάμεις, η οποία είναι ως ένα βαθμό αναμενόμενη. Στις ΗΠΑ το διακύβευμα στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2024 θα είναι μεγάλο. Είναι αναμενόμενο οι πολιτικές δυνάμεις να θέλουν, οπωσδήποτε, να φθάσουν στις εκλογές έχοντας με τον έναν ή άλλο τρόπο διευθετήσει το ζήτημα της Ουκρανίας χωρίς, βεβαίως να φανεί ότι υπάρχει υποχώρηση απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου 2024 είναι εξαιρετικά πιθανό να έχουμε φθάσει σε μια συμβιβαστική λύση, όπου η Ρωσία κρατάει την Κριμαία, αλλά υποχρεώνεται να συζητήσει μια νέα εκδοχή των συμφωνιών του Μινσκ αναφορικά με την ανατολική και νοτιοανατολική Ουκρανία.
Τέλος, πώς σχολιάζετε τη στάση της κυβέρνησης και το δυνητικό βέτο στην Αλβανία; Μήπως ο Ράμα έχει εγκλωβιστεί στο θέμα του Μπελέρη;
Η Αλβανία πρέπει οπωσδήποτε στις επόμενες εβδομάδες να κάνει κάποιες κινήσεις καλής θέλησης. Είναι αδύνατον η Ελλάδα να συναινέσει σε περαιτέρω βήματα εάν από την αλβανική πλευρά δεν φανεί ότι υπάρχει κάποια εξέλιξη στο θέμα της ανάληψης καθηκόντων από τον κ. Μπελέγη.
Είναι αυτονόητο ότι η ελληνική πλευρά δεν μπορεί και είναι λογικό να μην επιθυμεί, άλλωστε, να πάρει θέση επί της ουσίας πριν ολοκληρωθεί η δικαστική διαδικασία. Όμως είναι τελείως αυτονόητο, επίσης, ότι τα Τίρανα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να σταματήσουν την αδιανόητη και συνεχιζόμενη προσπάθεια να αποκλειστεί ο Μπελέρης, ο οποίος έχει εκλεγεί όπως όλα δείχνουν, όπως και οι ίδιοι οι Αλβανοί αποδέχονται, απολύτως δημοκρατικά από τη θέση, η οποία του ανήκει.
Κατά συνέπεια πρέπει να ορκιστεί, να αναλάβει και θα δούμε ποια θα είναι η συνέχεια. Είναι αδύνατον η Αθήνα να συναινέσει χωρίς να γίνει αυτή η κίνηση από την αλβανική πλευρά και όλα δείχνουν, μέχρι αυτήν τη στιγμή ότι προς τα εκεί θα πάμε, διότι όπως είδατε δεν περιλαμβάνεται το θέμα της Αλβανίας, τελικώς, ενώ περιλαμβάνονται δύο χώρες στις οποίες γίνεται αναφορά και η Αλβανία παραμένει εκτός.
* Ο Κώστας Α. Λάβδας είναι Καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, Senior Research Fellow στη London School of Economics και Καθηγητής της Έδρας Ελληνικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών «Κωνσταντίνος Καραμανλής» στη Fletcher School of Law and Diplomacy της Μασαχουσέτης
