Το φυσικό και αστικό περιβάλλον έχει γίνει πολύ ευάλωτο στις φυσικές καταστροφές και στα έντονα καιρικά φαινόμενα με αποτέλεσμα να έχουμε συχνά πλημμυρικά φαινόμενα, κατολισθήσεις, αλλοιώσεις του περιβάλλοντος στις παράκτιες περιοχές, όπου εντοπίζουμε σημαντική διάβρωση.
Την ανάγκη να υπάρξει αλλαγή με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην επιστημονική κοινότητα και με σωστό βηματισμό ως προς την αναδιαμόρφωση όλων των υποδομών απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, που ήδη χτυπά και την πόρτα της Ελλάδας, υπογραμμίζει στο Liberal.gr ο διδάκτωρ Μετεωρολογίας του ΑΠΘ, Μιχάλης Σιούτας.
Συνέντευξη στην Κέλλυ Σαουάχ - Μαραγκουδάκη
Κύριε Καθηγητά, οι τεράστιες φωτιές Χαβάη, έσβησαν από το χάρτη μια ολόκληρη πόλη (Λαχαίνα), στοιχίζοντας τη ζωή -μέχρι στιγμής- 55 ανθρώπων και την ίδια στιγμή στη Νορβηγία παρατηρούμε μαζικές εκκενώσεις λόγω των επικίνδυνων πλημμυρών. Γιατί έχουμε τόσο σφοδρά φαινόμενα;
Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι οι διαφοροποιήσεις των καιρικών φαινομένων από περιοχή σε περιοχή του κόσμου είναι κάτι φυσιολογικό. Ο μηχανισμός του καιρού στον πλανήτη προσπαθεί να εξισορροπήσει τις διάφορες καιρικές καταστάσεις σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Ωστόσο, εκείνο που προβληματίζει είναι η ένταση των φαινομένων, εννοώντας τα καταστροφικά φαινόμενα που παρατηρούνται, όπως είναι οι ισχυροί καύσωνες που σημειώνονται ταυτόχρονα σε διάφορα μέρη ή οι δασικές πυρκαγιές, οι οποίες επιδεινώνονται λόγω των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών και των αλλεπάλληλων κυμάτων καυσώνων. Όλα αυτά αποτελούν ενδείξεις ότι η κλιματική αλλαγή έχει έναν επιταχυνόμενο ρυθμό γρηγορότερο από αυτόν που περιμέναμε και διακρίναμε από τα προγνωστικά μας μοντέλα.
Μπορεί στη Λατινική Αμερική να έχουν χειμώνα, αλλά πολλές χώρες της, και κυρίως η Χιλή και η Αργεντινή κατέγραψαν ρεκόρ ζέστης λόγω του φαινομένου El Niño και της κλιματικής αλλαγής. Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό;
Πράγματι, ο θερμός χειμώνας έρχεται να προστεθεί στο νότιο ημισφαίριο και στη Νότια Αμερική. Οι υψηλές θερμοκρασίες σε ένα μέρος οφείλονται στην ανάπτυξη του φαινομένου που ονομάζεται El Niño. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που αναμένουμε να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο στους προσεχείς μήνες και έτσι θα επηρεάσει και άλλες περιοχές. Το φαινόμενο αυτό προκαλεί αυξημένες θερμοκρασίες στην περιοχή του Ισημερινού, στον κεντρικό και νότιο Ειρηνικό, σε μια τεράστια έκταση δυτικά της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Η θερμοκρασία των ωκεανών είναι 3-5 βαθμούς υψηλότερη από τα κανονικά επίπεδα για αρκετούς μήνες με αποτέλεσμα αυτό να επηρεάζει ολόκληρο τον πλανήτη. Σε κάποιες περιοχές προκαλεί άστατο καιρό, σε άλλες πλημμύρες με σφοδρές καταιγίδες, ενώ σε κάποιες άλλες προκαλεί φαινόμενα ξηρασίας σε συνδυασμό με υψηλές θερμοκρασίες.
Η κλιματική αλλαγή, όπως όλα δείχνουν, θα προκαλεί συχνότερα το φαινόμενο El Niño, το οποίο υπό κανονικές συνθήκες εμφανίζεται κάθε 5-7 χρόνια, πλέον θα το βιώνουμε κάθε 2-3 χρόνια. Αλλά είναι πολύ πιθανό να το ενισχύσει, κάνοντάς το εντονότερο. Αυτό είναι ένα στοιχείο το οποίο προβληματίζει την επιστημονική κοινότητα.
Πώς είναι δυνατόν το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική να επηρεάζει την πρόκληση δασικών πυρκαγιών και να ενισχύσει την ένταση και τον ρυθμό εξάπλωσής τους; Το φαινόμενο του Ωμέγα Εμποδιστή είναι εκείνο που προκαλεί τις κλιματικές αναταραχές;
Αυτά τα φαινόμενα έχουν σχέση με την κυκλοφορία της ατμόσφαιρας και πάντοτε προκαλούν διάφορων ειδών φαινόμενα, είτε σφοδρές καταιγίδες σε κάποιες περιοχές, είτε παρατεταμένους καύσωνες σε άλλες. Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι εκείνη που προκαλεί τους χειρότερους καύσωνες, την ξηρασία και τη μείωση της υγρασίας, αυξάνοντας έτσι τις δασικές πυρκαγιές.
Άλλο φαινόμενο είναι το λιώσιμο των πάγων, είτε άλλα ακραία φαινόμενα, τα οποία συμβαίνουν αλυσιδωτά. Έχουμε δηλαδή ένα ντόμινο φαινομένων και όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας στο liberal.gr, είχατε πει ότι περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα κινδυνεύουν να βρεθούν στο έλεος ακραίων πλημμυρικών φαινομένων σε βάθος δεκαετίας. Εκτιμάται πως η Ελλάδα εξακολουθεί να κινδυνεύει; Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;
Τα πλημμυρικά φαινόμενα τα συναντούμε ολοένα και συχνότερα. Αφενός οφείλονται στην κλιματική αλλαγή και αφετέρου οφείλονται στις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, οι οποίες έχουν προκαλέσει προβλήματα στο περιβάλλον και έτσι το αστικό περιβάλλον είναι πολύ ευάλωτο και επιρρεπές σε τέτοια φαινόμενα, καθώς είναι ανεπαρκή τα συστήματα αποχέτευσης ή οι αγωγοί. Επίσης, έχει γίνει μπάζωμα των φυσικών οδών απορροής του νερού, μπάζωμα των ρεμάτων στις πόλεις. Γενικά οι άνθρωποι που ζουν στο αστικό περιβάλλον και κυρίως στις μεγαλουπόλεις, φαίνεται πως θα έρχονται συχνά αντιμέτωποι με ακραία πλημμυρικά φαινόμενα.
Για να μπορέσουμε να προστατευτούμε σίγουρα χρειαζόμαστε αντιπλημμυρική θωράκιση και να γίνουν τα κατάλληλα έργα και οι κατάλληλες παρεμβάσεις. Επίσης, χρειαζόμαστε την ενίσχυση των συστημάτων προειδοποίησης, ώστε να αποφεύγεται να μπαίνει σε κίνδυνο ο εκάστοτε πολίτης. Σίγουρα συστήματα συντήρησης των υποδομών, αυτό συνεπάγεται με τον καθαρισμό των υπονόμων, των αποχετευτικών αγωγών που έχουμε και φυσικά να εφαρμοστούν διάφορες μελέτες που προβλέπουν διάφορα έργα που θα μειώσουν το πρόβλημα και μακάρι να το λύσουν. Γιατί το μέλλον όπως σας είπα φαίνεται δυσοίωνο…
