Είναι γεγονός πως οι γυναίκες που φιλοδοξούν να ανελιχτούν επαγγελματικά και κυρίως στους κλάδους της έρευνας, της τεχνολογίας και της επιστήμης, συχνά βρίσκονται αντιμέτωπες με διάφορα «αόρατα εμπόδια» που περιορίζουν την προαγωγή τους σε ανώτερες θέσεις.
Τα εμπόδια αυτά που περιορίζουν την επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών, περιγράφονται με τον όρο του φαινομένου της «γυάλινης οροφής». Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1986, σε έκθεση της Wall Street Journal. Περιέγραφε ακριβώς αυτή τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην προσπάθεια τους να ανέβουν στην ιεραρχία.
Τα εμπόδια αυτά δεν αφορούν στην έλλειψη προσόντων ή στην ανεπαρκή εκπαίδευση των γυναικών. Τα έμφυλα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις θέλουν ακόμη και σήμερα τις γυναίκες να χαρακτηρίζονται ως το «αδύναμο φύλο». Αποτέλεσμα του φαινομένου της γυάλινης οροφής είναι το μικρό ποσοστό των γυναικών σε διοικητικές θέσεις και σε κλάδους των επιστημών λόγω της στέρησης του δικαιώματος τους στις δυνατότητες που δίνει η αγορά εργασίας.
Γιατί ακόμη και σήμερα ορισμένοι υποστηρίζουν τον διαχωρισμό των επαγγελμάτων σε «ανδρικά» και «γυναικεία»;
Ο επαγγελματισμός δεν έχει φύλο και η Μαρίκα Λάμπρου, είναι μια από τις Ελληνίδες γυναίκες που αγνόησαν τα στερεότυπα και τις ανισότητες και πέτυχαν στον κλάδο που αγάπησαν και αγαπούν.
«Οι γυναίκες ''γκρεμίζουν'' στην πράξη τα ανδρικά άβατα» αναφέρει η καταξιωμένη επαγγελματίας σε συνέντευξή της στο Liberal.
Συνέντευξη στην Κέλλυ Σαουάχ-Μαραγκουδάκη
Βάσει έρευνας της Grant Thornton στην Ελλάδα το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε ανώτερες διοικητικές θέσεις κατέγραψε σημαντική άνοδο κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες το 2023, στο 37% έναντι 28% το 2022. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να βελτιωθεί περαιτέρω αυτό το ποσοστό;
Ναι, μπορεί, μέσα από τρεις απλούς δρόμους: α. Τα διοικητικά συμβούλια και οι διοικητικές ομάδες που αποφασίζουν να μην απορρίπτουν, αλλά να περιλαμβάνουν και γυναίκες στις επιλογές τους. β. Οι γυναίκες να βάζουν υποψηφιότητα, να δηλώνουν παρούσες. γ. Η Πολιτεία να ανεβάσει κι άλλο τον πήχη (το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής γυναικών στα ΔΣ). Αυτό θα δώσει το έναυσμα και για τις λοιπές διοικητικές θέσεις των οργανισμών. Δυστυχώς, πρέπει να ζήσουμε με quotas μέχρι τα πράγματα να ισορροπήσουν - ας το κάνουμε!
Τι έχει αλλάξει θετικά στην επιχειρηματικότητα των γυναικών τα τελευταία 20 χρόνια, και τι πρέπει να γίνει ακόμη;
Οι γυναίκες, σήμερα, μεγαλώνουν σε πιο ανοιχτές οικογένειες, με λιγότερα στερεότυπα, μορφώνονται καλύτερα, έχουν μητέρες που δεν ήταν/είναι απλά «σύζυγοι-μητέρες-νοικοκυρές», επομένως διεκδικούν περισσότερα για τον εαυτό τους, για το μέλλον τους, έχουν μάθει να σέβονται περισσότερο τις επιθυμίες τους και να παλεύουν για τα όνειρά τους. Αναλαμβάνουν περισσότερα ρίσκα, είναι πιο ανταγωνιστικές, δεν φοβούνται να βγουν μπροστά, να παίξουν το ρόλο του αρχηγού, να αναλάβουν ευθύνες ηγεσίας, να ξεχωρίσουν.
Σιγά σιγά «γκρεμίζουν» στην πράξη τα ανδρικά «άβατα». Το σημαντικότερο: βγαίνουν δυναμικά έξω από τα παλαιού τύπου στερεότυπα και διευθετούν τη ζωή τους με τρόπο που δεν περιορίζει τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες στον βωμό του προκατασκευασμένου κοινωνικού και οικογενειακού τους ρόλου.
Υπάρχει, όμως, αρκετός χώρος για βελτίωση. Όσο περισσότερα παραδείγματα γυναικών που επιχειρούν έχουμε, τόσο πιο πολλές θα παίρνουν τη δύναμη να το δοκιμάσουν. Αυτά τα περισσότερα παραδείγματα, θα αποδείξουν με κατηγορηματικό τρόπο ότι οι γυναίκες μπορούν να παίρνουν τα ίδια ρίσκα και να κατακτούν τις ίδιες επιτυχίες με τους άντρες και στον επιχειρηματικό στίβο.
Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα χαρακτηριστικά ενός πετυχημένου επαγγελματία;
Στο δικό μου μυαλό, στο δικό μου σύστημα αξιών, η επιτυχία έχει μόνο μία - «πολυεπίπεδη» αλλά μοναδική - μετάφραση: είμαι τόσο επιτυχημένη / επιτυχημένος όσο έχω βοηθήσει τις εταιρείες τις οποίες υπηρέτησα και τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάστηκα, να αναπτυχθούν, να εξελιχθούν, να βελτιωθούν και να προοδεύσουν. Κάποιες φορές αυτό μετριέται με νούμερα, αλλά τις περισσότερες φορές αποτιμάται σε θετικά σχόλια (μπροστά σου ή πίσω σου) μετά από χρόνια… Γιατί το μακροπρόθεσμο αποτύπωμα είναι πιο σημαντικό από τη φωτογραφία της στιγμής.
Τι θα συμβουλεύατε μια νέα γυναίκα που ξεκινά σήμερα την επαγγελματική της καριέρα;
Να διερευνήσει τις εναλλακτικές της με ανοιχτούς ορίζοντες, να αποφασίσει με γνώμονα τις επιθυμίες της, να μη φοβηθεί την αποτυχία, να ετοιμαστεί για τα δύσκολα, να βάλει κόπο και πείσμα, και να διεκδικήσει με αυτοπεποίθηση αυτά που της αξίζουν. Και να θυμάται ότι το δίλημμα «either- or» (π.χ. καριέρα ή οικογένεια) είναι ψευδεπίγραφο και κακοπροαίρετο. Μια πλήρης ζωή τα περιλαμβάνει και τα δυο!
Ποιο μήνυμα θα στέλνατε στη σημερινή κυβέρνηση σε ό,τι αφορά το θέμα της ισότητας, της καταπολέμησης των διακρίσεων και της προάσπισης των δικαιωμάτων των γυναικών;
Αναγνωρίζοντας τα πολλά θετικά βήματα που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, αναμένουμε να δούμε ακόμη περισσότερες πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της υποστήριξης του αυτονόητου (ισότητα στις ευκαιρίες και σπάσιμο των οπισθοδρομικών στερεοτύπων). Και βέβαια, αναμένουμε να δούμε και άλλες γυναίκες σε κυβερνητικές θέσεις ευθύνης. Αυτές αποτελούν μια ένδειξη αλλαγής νοοτροπίας στην πράξη.
Η 8η Μαρτίου είναι μέρα μνήμης και τιμής στους αγώνες που δόθηκαν για τα δικαιώματα των γυναικών. Σε ποια γυναίκα/γυναίκες θα αφιερώνατε τη μέρα αυτή και γιατί;
Θα μπορούσα να απαντήσω: στη μνήμη της γιαγιάς μου που γέννησε 6 παιδιά ενώ εργαζόταν στα κτήματα. Στη μνήμη της μητέρας μου, που παρότι άριστη μαθήτρια της στερήθηκε το δικαίωμα να σπουδάσει για λόγους προσήλωσης σε μια «παράδοση» άνευ λογικής και ουσίας. Στις κόρες μου που καθημερινά με κάνουν περήφανη με τα επιτεύγματα και τις επιλογές τους. Όμως όχι. Οι μεν κόρες μου ξέρουν πόσο τις θαυμάζω και πόσο στήριξα και στηρίζω την αυτόνομη, μαχητική πορεία τους στη ζωή. Η μητέρα μου ήξερε πόσο την αγαπούσα και πόσο σεβόμουν την τεράστια προσπάθειά της και την ανοιχτόμυαλη στάση της απέναντι στις δικές μου επιλογές. Με τη γιαγιά δεν προλάβαμε να ανταλλάξουμε παρά μόνο αγάπη, πολλή αγάπη.
Χωρίς ενδοιασμούς, το μυαλό μου, η αγωνία μου, οι ευχές και οι προσπάθειές μου είναι για αυτά τα μωρά, κορίτσια και αγόρια, που γεννιούνται σήμερα και θα γεννηθούν αύριο και μεθαύριο και παραμεθαύριο. Δική μας ευθύνη είναι να φροντίσουμε ώστε οι μελλοντικές γενιές ανδρών και γυναικών να είναι ευτυχισμένες και απαλλαγμένες από μυωπικές, στερεοτυπικές αντιλήψεις. Να ζήσουν ΜΑΖΙ, με σεβασμό και αλληλεγγύη, να έχουν ίδια πρόσβαση σε ευκαιρίες και να συναγωνίζονται με τους ίδιους όρους. Μόνο να κερδίσει έχει ο κόσμος από αυτό!
