Η ορθή τήρηση των μεγάλων δεδομένων τα οποία μαζί με την Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, η σοβαρή αντιμετώπιση των συστημάτων πρόληψης και διαχείρισης ρίσκου, αλλά και η διατήρηση του ανθρώπινου παράγοντα, παράλληλα με τα όποια συστήματα αυτοματισμού, ειδικά όταν πρόκειται για λήψη κρίσιμων αποφάσεων είναι τρία βασικά ζητήματα στα οποία αναφέρεται ο Μιχάλης Μπλέτσας, επιστημονικός ερευνητής και διευθυντής του τμήματος Computing του Media Lab του MIT, σε συνέντευξη στο Liberal και τον Γεράσιμο Ζώτο.
Τόσο παγκόσμια, όσο και στην Ελλάδα, διαπιστώνουμε την τάση της εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας. Μήπως πρέπει, ειδικά στην Ελλάδα, να δώσουμε μια προτεραιότητα στα Big Data, ώστε να μπορεί το AI να λειτουργήσει πιο σωστά; Υπάρχουν πολλά παραδείγματα πολιτών σε δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς που αντιμετωπίζουν πρακτικά προβλήματα από λάθη σε δεδομένα, ακόμα και στα προσωπικά τους στοιχεία. Ποια η άποψή σας σε αυτό με βάση την εμπειρία σας;
Καταρχήν δεν υπάρχει AI χωρίς μεγάλα δεδομένα. Είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Προφανώς, όταν έχεις μεγάλα δεδομένα και ειδικά που αφορούν πολίτες δεν υπάρχει πιθανότητα αυτά να είναι απολύτως σωστά, ιδιαίτερα στην Ελλάδα στην οποία τα μητρώα όλα έχουν καταρτιστεί με ένα τρόπο πολύ αποσπασματικό και εν κενώ του ενός από το άλλο. Εκείνο, λοιπόν, που πρέπει να προσέξουμε δεν είναι να σταματήσουμε, ούτε να περιμένουμε να διορθωθούν τα δεδομένα, αλλά να βάλουμε στη θέση τους όλους αυτούς τους μηχανισμούς που να επιτρέψουν στον πολίτη όταν εμφανίζεται αυτό το λάθος να διορθωθεί σχετικά εύκολα.
Ο ενιαίος αριθμός μητρώου είναι ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση γι αυτό και έγινε. Είναι ένα σωστό βήμα το οποίο, όπως κάθε δράση έχει και πιθανά κάποιες αρνητικές επιδράσεις. Έχοντας κάποιος αυτόν τον αριθμό, θα μπορεί να πάει να κοιτάξει όλα τα υπόλοιπα μητρώα. Εδώ υπεισέρχεται το θέμα της ασφάλειας το οποίο είναι πολύ σημαντικό. Θα πρέπει να δούμε δηλαδή πώς τα πρωτόκολλα αυτά θα λαμβάνουν υπόψη τους αυτήν την αδυναμία.
Θα πρέπει να υπάρχει, δηλαδή, ένας ρυθμιστής ή διαχειριστής ασφάλειας δεδομένων;
Σε όλες τις υπηρεσίες πρέπει να υπάρχει αυτό από εδώ και μπρος. Δηλαδή δεν μπορούμε να έχουμε υπηρεσίες για τις οποίες δεν έχουμε σκεφθεί τους μηχανισμούς ασφαλείας.
Στο παρελθόν υψηλά ιστάμενα στελέχη συστημάτων πληροφορικής σε μεγάλες επιχειρήσεις είχαν εκφράσει τον προβληματισμό ότι ενώ υπάρχουν ακριβή και αποτελεσματικά συστήματα πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων, οι μάνατζερ των εταιρειών δεν τα λαμβάνουν υπόψη τους, ενώ έχουν, ήδη, καταβάλει σημαντικά ποσά για την απόκτησή τους. Πώς εξηγείτε το φαινόμενο αυτό;
Ανθρώπινη φύση είναι αυτή, όπως καταλαβαίνετε. Στην αρχή, πιο νωρίς, δεν υπήρχαν τόσα πολλά ρίσκα, δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί άνθρωποι να ασχολούνται με το κυβερνοέγκλημα. Πολύ απλά. Οπότε μαθαίνουν όλοι παθαίνοντας. Έτσι απλά. Αυτό είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης.
Παρά την πρόοδο της AI και των διάφορων συστημάτων αυτοματισμού, μήπως, τελικά, πρέπει να υπάρχει και μια φυσική παρακολούθηση των διαδικασιών από τον ίδιο τον άνθρωπο, ειδικά σε κρίσιμους τομείς;
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα διαδικασιών που επί πολλές δεκαετίες, ειδικά την Ελλάδα, λειτουργούσαν χειροκίνητα, δηλαδή που βασιζόταν στην παρέμβαση του ανθρώπου. Είναι προφανές ότι όταν το κύριο σύστημα είναι το χειροκίνητο, όταν δεν δουλεύουν τα ηλεκτρονικά, δεν τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία. Στο μέλλον θα πρέπει να δουλεύουν και τα δύο.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι όταν χαλάσει το αυτόματο σύστημα θα σταματούν όλα. Θα πρέπει να υπάρχει κάποιο σχέδιο εναλλακτικής λειτουργίας.
Εννοείτε η ανθρώπινη παρακολούθηση ή και παρέμβαση;
Βάζουμε πιλότους στα αεροπλάνα, αν και δεν θέλουμε να πετάνε πολύ το αεροπλάνο. Και οι πιλότοι ξέρουν να λειτουργήσουν το αεροπλάνο χωρίς όλα τα αυτόματα συστήματα. Είναι εκπαιδευμένοι σε όλες τις διαδικασίες. Επομένως, ας μη βιαστούμε να βγάλουμε τον άνθρωπο από τη διαδικασία λήψης κρίσιμων αποφάσεων. Απλά πρέπει να είναι ο σωστός άνθρωπος.
