Ψηφιοποίηση, ενεργειακή μετάβαση, δημοσιονομική πειθαρχία και νέες θέσεις εργασίας. Αυτά είναι τα στοιχήματα για την ελληνική οικονομία, όπως δηλώνει στο Liberal η επικεφαλής Ελλάδας - Κύπρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), Andreea Moraru. Η ίδια μιλάει για τις επενδύσεις της EBRD στην Ελλάδα και σκιαγραφεί τα επόμενα βήματα της τράπεζας στη χώρα μας.
Κάνει λόγο για σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια με φόντο την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, ενώ παράλληλα τονίζει πως ο πληθωρισμός υποχωρεί γρήγορα και η Ελλάδα θα καταγράψει σημαντική ανάπτυξη.
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Κυρία Moraru η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. Ποιες μεταρρυθμίσεις προτείνετε για να γίνει πιο ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία;
Τα επιτεύγματα της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια όσον αφορά στη μακροοικονομική σταθερότητα, την ανάπτυξη και την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο από τους διεθνείς επενδυτές. Η κυβέρνηση συνεχίζει να πραγματοποιεί μεταρρυθμίσεις σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας διοίκησης, της ψηφιοποίησης και της διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η ανθεκτικότητα της οικονομίας βελτιώνεται επίσης, καθώς η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η περαιτέρω μείωση τους παραμένει σε σταθερή τροχιά.
Πιστεύουμε ότι οι βασικές προτεραιότητες θα πρέπει να είναι: πρώτον, η συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας παράλληλα με τη στοχευμένη υποστήριξη των ευάλωτων ομάδων. Δεύτερον, η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων στη διακυβέρνηση. Η διακυβέρνηση παραμένει ένα αδύναμο σημείο για την Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ και απαιτείται περαιτέρω πρόοδος σε τομείς όπως ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης και οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις. Τα σχέδια ψηφιακής μετάβασης της κυβέρνησης αναμένεται να επιταχύνουν την εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων.
Ακόμα μία προτεραιότητα πρέπει να είναι η πράσινη ατζέντα. Η Ελλάδα έχει ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές στην Ευρώπη και οποιαδήποτε απόκλιση από το αρχικό σχέδιο θα πρέπει να είναι αυστηρώς χρονικά περιορισμένη για την κάλυψη επειγουσών ενεργειακών αναγκών.
Η απόφαση να αυξηθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν ένα απαραίτητο βήμα. Ωστόσο, υπογραμμίζει επίσης και την ανάγκη να συνεχιστούν δυναμικά οι μεταρρυθμίσεις στον ενεργειακό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της επιτάχυνσης των αδειοδοτήσεων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της προσέλκυσης νέων επενδύσεων στον τομέα αυτό.
Τέταρτον, μία ακόμα βασική προτεραιότητα είναι η αύξηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, καθώς και η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων.
Αυτές οι προτεραιότητες έχουν επίσης εντοπιστεί και από την ελληνική κυβέρνηση και αποτελούν τους τέσσερις βασικούς πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή, ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας.
Έχετε επενδύσει συστηματικά στην Ελλάδα. Τι πιστεύετε πως «βλέπουν» οι επενδυτές και τοποθετούν τα κεφάλαιά τους στην ελληνική οικονομία;
Η EBRD έχει επενδύσει μέχρι στιγμής περισσότερα από 6,8 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία μέχρι σήμερα, υποστηρίζοντας περισσότερα από 100 έργα σε διάφορους τομείς.
Το επιχειρηματικό κλίμα στη χώρα έχει βελτιωθεί σημαντικά και οι διεθνείς αντιλήψεις για την Ελλάδα ως επενδυτικό προορισμό έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Η Ελλάδα έχει ήδη κάνει σημαντικά βήματα για την αναμόρφωση της οικονομίας της και έχει προσελκύσει διεθνείς εταιρείες και ανθρώπινο δυναμικό.
Οι επενδυτές βλέπουν στην Ελλάδα ευκαιρίες σε πολλούς τομείς, όπως στις υποδομές, την ενέργεια (ιδίως τις ανανεώσιμες πηγές, ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας), τα ακίνητα, τα logistics, την τεχνολογία και άλλους τομείς.
Σε ποιους τομείς αναμένεται να δούμε επενδύσεις από την EBRD; Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις σας;
Θα επενδύσουμε σε τομείς όπου η υποστήριξή μας χρειάζεται περισσότερο, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα του ιδιωτικού τομέα, υποστηρίζοντας τη μετάβαση προς μια πιο πράσινη οικονομία και αναπτύσσοντας περαιτέρω τον χρηματοπιστωτικό τομέα και την τοπική κεφαλαιαγορά, που αποτελούν και τις τρεις βασικές προτεραιότητές μας στην Ελλάδα.
Ο τραπεζικός τομέας, τα ακίνητα και ο ενεργειακός τομέας αποτελούν παραδοσιακά τομείς που μας ενδιαφέρουν πολύ στην Ελλάδα και όπου μπορούμε να έχουμε ουσιαστικό αντίκτυπο.
Θα συνεχίσουμε επίσης να συνεργαζόμαστε στενά με την ελληνική κυβέρνηση για να υποστηρίξουμε την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της χώρας και την επακόλουθη διάθεση χρηματοδότησης στην ελληνική οικονομία. Οι τομείς προτεραιότητάς μας στο πλαίσιο του ελληνικού πλαισίου RRF είναι η πράσινη μετάβαση, η ψηφιοποίηση, οι εξαγωγές, οι οικονομίες κλίμακας και η καινοτομία, επομένως αυτοί θα καθορίσουν και τις επόμενες κινήσεις μας σε αυτό το πλαίσιο.
Η πολιτική μας δέσμευση αναμένεται να συμπληρώσει τις επενδύσεις και να συμβάλει στη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και στην προώθηση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και στην ενίσχυση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, μεταξύ άλλων μέσω έργων εταιρικής σχέσης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Τέλος, τι προβλέπετε για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας;
Γενικότερα, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,9% το 2022, κάπως υψηλότερο από το αναμενόμενο λόγω των ισχυρών επιδόσεων στο τέλος του έτους. Οι δείκτες υψηλής συχνότητας για τη βιομηχανική παραγωγή και την εμπιστοσύνη τους πρώτους μήνες του 2023 ήταν ως επί το πλείστον θετικοί.
Ο ετήσιος πληθωρισμός μειώνεται ραγδαία αφού ξεπέρασε το 12% κάποια στιγμή το 2022, στο 4,1% τον Μάιο του 2023 από 4,5% τον Απρίλιο, λόγω της σημαντικής πτώσης των τιμών της ενέργειας αλλά και λόγω της επιβράδυνσης των ρυθμών στα επεξεργασμένα τρόφιμα και στις υπηρεσίες.
Τα αυξημένα επιτόκια ως απάντηση στον υψηλό πληθωρισμό και οι συνακόλουθες πιο αυστηρές χρηματοοικονομικές συνθήκες δεν παρεμπόδισαν τις επενδύσεις σε αυτό το στάδιο, και ειδικότερα, η υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του Tαμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ προχωρά καλά και μετριάζει τους καθοδικούς κινδύνους που προέρχονται από παγκόσμιες και περιφερειακές αναταράξεις.
Ενώ η οικονομία επιβραδύνεται, οι γενικές βραχυπρόθεσμες προοπτικές παραμένουν θετικές. Μια μέτρια επιβράδυνση της ανάπτυξης, που αντανακλά τις παγκόσμιες εξελίξεις, προβλέπεται το 2023 (αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,4%), καθώς και το 2024 (2,3%).
