Ο φόνος του 17χρονου έχει γίνει το πρόσχημα για να καεί η Γαλλία για μια ακόμη φορά. Η εργαλειοποίηση που συμβαίνει είναι τόσο από δεξιά, όσο και από τα αριστερά. Η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου εξηγεί στο Liberal γιατί η έκρηξη της βίας και το πλιάτσικο δεν δικαιολογούνται από τον τραγικό θάνατο του Ναέλ. Και γιατί Μελανσόν και Λεπέν παίζουν ένα παιχνίδι χωρίς κανόνες.
«Κολακεύουν από τη μία πλευρά τους «μπάτσους», από την άλλη τους αέργους που, αντί να πάνε στο σχολείο, χαζολογάνε στους δρόμους, στα τζαμιά και στα στέκια των συμμοριών ναρκωτικών και όπλων», λέει η συγγραφέας που ζει στο Παρίσι και έχει δει ακόμη και τυχαίες τραγωδίες, όπως το 2005, να γίνονται η σπίθα για βία σε παροξυστικό βαθμό. Η τάση είναι η «ανυποταξία», προσθέτει.
Η κα Τριανταφυλλου μιλάει για τις δύο εσφαλμένες αντιλήψεις που συντηρούν η αριστερά και η δεξιά, ότι η αστυνομία είναι ρατσιστική και ότι οι «νεαροί των προαστίων» είναι αλήτες και βάρβαροι -ένας «πόλεμος δια πληρεξουσίου», όπως λέει- αλλά και για τον μύθο ότι η πολυμορφία εμπλουτίζει την κοινωνία.
«Προσπαθούμε να πλέξουμε το εγκώμιο της πολυμορφίας η οποία δήθεν εμπλουτίζει την κοινωνία μας. Πρόκειται για μύθο. Οι άνθρωποι συσπειρώνονται γύρω από τους ομοίους τους και αποβάλλουν τα ξένα σώματα», τονίζει η συγγραφέας.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τι συμβαίνει ακριβώς στη Γαλλία; Μπορούμε να μιλήσουμε για εργαλειοποίηση του θανάτου του 17χρόνου από τον καλπάζοντα αντισυστημισμό;
Συμβαίνουν πολλά και διαφορετικά πράγματα που καταλήγουν σε εκρηκτικό μείγμα. Η υποχώρηση της σοσιαλιστικής αριστεράς -ένα φαινόμενο που χρειάζεται ανάλυση την οποία δεν μπορώ να κάνω εδώ- και η επικράτηση της άκρας αριστεράς οξύνει όλα τα κοινωνικά προβλήματα.
Σε ό,τι αφορά τον θάνατο του 17χρονου στη Ναντέρ, μπορούμε να μιλήσουμε για τρία φαινόμενα:
1. Τον συνεχιζόμενο πόλεμο δυνάμεων ασφαλείας και νεολαίας, ακροαριστερής, παραβατικής ή προερχόμενης από τη μετανάστευση.
2. Το αίσθημα της ατιμωρησίας που έχει αυτό το κομμάτι της νεολαίας.
3. Το ότι ένα μέρος του πληθυσμού καραδοκεί αδιαλείπτως προκειμένου να βάλει φωτιά στη χώρα όταν συμβεί αδικία και κατάχρηση εξουσίας. Να είμαστε σαφείς: στην περίπτωση του Ναέλ, ο αστυνομικός τον εκτέλεσε εν ψυχρώ.
Τούτου λεχθέντος, το πρόβλημα είναι, παραλλήλως, ευρύτερο: Στη Γαλλία, όπως στις περισσότερες χώρες, η παραβατικότητα στον πληθυσμό των νέων με ξένη καταγωγή είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από εκείνη των γηγενών - το υπογραμμίζω: «ελαφρώς».
Γενικά, η νεολαία που αποτυγχάνει στο σχολείο έχει περισσότερες πιθανότητες να μπλέξει με συμμορίες και να βρεθεί σε δύσκολη θέση έναντι του νόμου. Δε θέλει φιλοσοφία.
Από την πλευρά της, η αστυνομία, εξαιτίας της καχυποψίας της, προκαλεί τους νεότερους με αδικαιολόγητο profilage και με απρεπή συμπεριφορά στην καθημερινότητα: το αποτέλεσμα είναι η νοοτροπία «μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι» που σημαίνει περαιτέρω παραβατική συμπεριφορά.
Οι προσπάθειες των δήμων να συμφιλιώσουν την αστυνομία με τη νεολαία έχουν αποτύχει. Προστίθεται το ζήτημα της ατιμωρησίας: όχι των αστυνομικών· κυρίως των νεαρών παραβατών. Υπάρχει αληθινό πρόβλημα νομικής και δικαστικής χαλαρότητας.
Κανείς στη Γαλλία δεν φοβάται τον Νόμο. Αλλά αυτό θα μπορούσε να είναι και κάπως θετικό… Δεν είναι, διότι υπάρχουν δύο εξίσου εσφαλμένες αντιλήψεις: Η μία ότι δήθεν έχουμε μια ρατσιστική αστυνομία (υπενθυμίζω ότι στο γαλλικό αστυνομικό Σώμα εκπροσωπούνται όλες οι φυλές και τα φύλα) που επιτίθεται αγρίως στους μη βέρους Γάλλους· η άλλη ότι οι περιβόητοι «νεαροί των προαστίων» είναι αλήτες και βάρβαροι.
Όμως, τίποτα από αυτά δεν είναι σωστό: Η δεξιά στηρίζει τους μεν, η αριστερά τους δε. Πόλεμος δια πληρεξουσίου. Στη Γαλλία μάς λείπει η μετρημένη ανάλυση, η απόδοση ευθυνών ένθεν και ένθεν. Επαναλαμβάνω: φταίει η απουσία σοσιαλδημοκρατικού λόγου.
Η Nupes βλάπτει την κοινωνία όσο και οι λεπενιστές: παίζουν παιχνίδι χωρίς κανόνες. Κολακεύουν από τη μία πλευρά τους «μπάτσους», από την άλλη τους άεργους που, αντί να πάνε στο σχολείο, χαζολογάνε στους δρόμους, στα τζαμιά και στα στέκια των συμμοριών ναρκωτικών και όπλων.Επί της ουσίας, ο φόνος έχει γίνει το πρόσχημα για να καεί η Γαλλία για μια ακόμη φορά, η εργαλειοποίηση που συμβαίνει είναι τόσο από δεξιά, όσο και από τα αριστερά.
Πηγή: AP/Aurelien Morissard
Βλέπουμε πάντως ότι ακόμη και τυχαίες τραγωδίες, όπως το 2005 όταν ένας νεαρός έχασε τη ζωή του από ηλεκτροπληξία σε καταδίωξη της αστυνομίας, γίνονται η σπίθα για βία σε παροξυστικό βαθμό. Πού οφείλεται;
Μα, ναι… Η τάση είναι η «ανυποταξία». Και το blame game: Για όλα φταίει το Κράτος. Η έκρυθμη κατάσταση δεν περιορίζεται στα προάστια, τα οποία, όπως έχω ξαναπεί, δεν είναι κάποια τριτοκοσμική κόλαση: πρόκειται, απλούστατα, απρόσωπες γειτονιές με μεγάλα οικιστικά συγκροτήματα, με λαϊκές πολυκατοικίες, με κολυμβητήρια, με σχολεία, με γήπεδα…
Δεν υπάρχει κάτι εγγενώς βίαιο σ’ αυτές τις περιοχές: Δεν έχουν τη γοητεία των εσώτερων γαλλικών πόλεων αλλά μη φανταστείτε κάποια αβίωτη κατάσταση… Πάντως, όπως είπα, η βία διαχέεται παντού: όπου και να σημειωθεί επεισόδιο που σχετίζεται, έστω τυχαία, με την αντιπαράθεση πολιτών-κράτους πυροδοτούνται ταραχές οι οποίες συχνά δεν έχουν καμιά αναλογία με το συμβάν.
Δεν εννοώ μόνο ποσοτική αναλογία, αλλά και λογική αντιστοιχία. Ο φόνος του Ναέλ φαίνεται αυτή τη στιγμή άσχετος με το πλιάτσικο, τους βανδαλισμούς και τους εμπρησμούς. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ένταξης στην κοινωνία όχι μόνον των μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς· υπάρχει έλλειμμα πίστης στους θεσμούς και στην πολιτική αγωγή.
Τελικά, τι είναι αυτό που οξύνει τα πάθη στη Γαλλία; Είναι η πλημμελής ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία, τα οικογενειακά σχήματα, οι εθνο-πολιτισμικές καταβολές;
Προσπαθούμε να πλέξουμε το εγκώμιο της πολυμορφίας η οποία δήθεν εμπλουτίζει την κοινωνία μας. Πρόκειται για μύθο. Οι άνθρωποι συσπειρώνονται γύρω από τους ομοίους τους και αποβάλλουν τα ξένα σώματα. Αλλά, το τονίζω: οι βίαιες εκρήξεις στη Γαλλία δεν πρέπει να αποδίδονται μόνο σε τέτοιους παράγοντες. Αν έχει σε κάτι δίκιο η δεξιά είναι ότι η σύγχρονη παιδεία κατάργησε την αυθεντία και την αξία σου σεβασμού στους νόμους. Η αυταρχική παιδεία αντικαταστάθηκε από ένα παράδεισο τρελών.
Πηγή: AP/Aurelien Morissard
Τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση Μακρόν;
Κατ’ αρχάς να συγκεντρωθεί. Το ότι το ζεύγος Μακρόν φωτογραφιζόταν προχθές με τον Έλτον Τζον ήταν απαράδεκτο. Έχουμε γίνει εντελώς ελαφρολαϊκοί. Αν συνεχιστούν οι ταραχές θα σκοτωθούν μέσα στο χάος κι άλλα άτομα και για το τίποτα. Ήδη κάποιος γκρεμίστηκε από μια στέγη…
Εξάλλου, δεν πρέπει να υποτιμάμε τον ρόλο των κοινωνικών δικτύων: Αν και η ένταση φαίνεται να μειώνεται - διανύουμε ήδη την πέμπτη μέρα των ταραχών- βρισκόμαστε μπροστά σε ανεύθυνα πολιτικά κόμματα και σε μια προεδρία που δε βρίσκει στήριξη πουθενά. Και γι’ αυτό συσσωρεύει γκάφες.
Προστίθεται η απαράδεκτη στάση της διεθνούς κοινότητας η οποία κατηγορεί τη Γαλλία για συστημικό ρατσισμό χωρίς να γνωρίζει σε βάθος τα προβλήματα. Κινδυνεύουμε λοιπόν να βρεθούμε μπροστά σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Χρειάζεται νηφαλιότητα, μεταρρυθμίσεις στην παιδεία και στη δικαιοσύνη. Τόλμη χρειάζεται. Η τόλμη είναι που μας λείπει. Στη Γαλλία έχουμε θράσος, αλλά δεν έχουμε τόλμη. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ελλάδα. Αν θυμηθείτε την υπόθεση Αλέξη Γρηγορόπουλου - και πώς να την ξεχάσετε; θα διαπιστώσετε το ίδιο υπόβαθρο, τα ίδια κοινωνικά αντανακλαστικά και παρόμοιες κοινωνικές ψυχώσεις.
Πηγή: AP/Aurelien Morissard
