Θετικά αποτιμά τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τη στήριξη των αγροτών ο καθηγητής και πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Nαπολέων Mαραβέγιας, και σε δηλώσεις του στο Liberal τονίζει την ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής δράσης για την ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα.
Ο κ. Μαραβέγιας αναλύει τα αίτια που οδηγούν τους αγρότες της Ευρώπης στα μπλόκα, επισημαίνει τους κινδύνους και τις δυσκολίες της άμεσης πράσινης μετάβασης στον πρωτογενή τομέα και μιλάει για την επόμενη μέρα στη γεωργία.
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Ανακοινώθηκε ένα πακέτο μέτρων από τον πρωθυπουργό για τη στήριξη των αγροτών. Δίνουν λύσεις στα προβλήματα;
Τα μέτρα αυτά είναι σημαντικά γιατί, όπως μεταξύ άλλων ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, θα γίνεται επιστροφή του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο και για το 2024, ενώ ίσχυε μόνο για το 2023. Πρόκειται για ένα νέο μέτρο που ανακουφίζει τους αγρότες.
Θετική επίπτωση στη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος θα έχει το γεγονός ότι θα αυξηθεί ο χώρος του ηλεκτρικού φορτίου, έτσι ώστε οι αγρότες να μπορούν να έχουν φωτοβολταϊκά στις εκμεταλλεύσεις τους πολύ μεγαλύτερα απ’ ό,τι μέχρι τώρα, ενώ θα υπάρξει μείωση στα τιμολόγια της ΔΕΗ κατά 10% στους πιο ενεργοβόρους μήνες.
Ας μην ξεχνάμε επίσης πως ο ΕΛΓΑ επιδοτείται κατά 50% από τον κρατικό προϋπολογισμό για τις αποζημιώσεις των αγροτών, κάτι που είναι επίσης πολύ σημαντικό και ότι γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια την οργάνωση των αγροτών σε συνεταιρισμούς, καθώς εκπίπτει κατά 50% ο φόρος εισοδήματος, όταν οι αγρότες είναι μέλη σε συνεταιριστικές οργανώσεις.
Συνολικά, αν τα εθνικά μέτρα συνδυαστούν με μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να περιοριστεί η αιτία του αυξημένου κόστους παραγωγής και των Ελλήνων αλλά και των συναδέλφων τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τότε νομίζω πως μπορεί να αντιμετωπιστούν τα άμεσα προβλήματα.
Γιατί ξεσηκώνονται οι αγρότες στην Ευρώπη;
Ο βασικός λόγος είναι ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) προσπαθεί να ανταποκριθεί στην προσπάθεια για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της γεωργίας. Γίνεται μια ευρωπαϊκή προσπάθεια να περιορισθεί αυτό το πρόβλημα, να υιοθετήσουν δηλαδή οι αγρότες πιο φιλικούς τρόπους παραγωγής αγροτικών προϊόντων.
Όμως αυτοί οι φιλικοί τρόποι παραγωγής έχουν πολύ μεγάλο κόστος, το οποίο δεν αποζημιώνεται πλήρως. Από την άλλη πλευρά η παραγωγή είναι χαμηλότερη και οι επιδοτήσεις έρχονται αφού γίνουν έλεγχοι, αν οι αγρότες έχουν συμμορφωθεί στα περιβαλλοντικά πρότυπα.
Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα όλων των Ευρωπαίων αγροτών, ενώ παράλληλα διαμαρτύρονται δίκαια και για τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από χώρες, οι οποίες δεν είναι υποχρεωμένες να τηρούν τα περιβαλλοντικά πρότυπα, τα οποία έχουν αυξημένο κόστος παραγωγής.
Ναι, αλλά αντί να επιβαρύνουμε τον αγροτικό τομέα, μήπως ήρθε η ώρα για ανασυγκρότησή του πανευρωπαϊκά; Πόσο μάλλον που ο πρωτογενής τομέας και οι συνδεδεμένοι με αυτόν βιομηχανικοί κλάδοι (εφοδίων και επεξεργασίας τροφίμων) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο ΑΕΠ της Ευρώπης και κυρίως στη διατροφή του πληθυσμού;
Έχετε απόλυτα δίκιο. Πρέπει να προσαρμοσθεί η παραγωγική δραστηριότητα των αγροτών σε νέα περιβαλλοντικά πρότυπα, δεν υπάρχει αμφιβολία, διότι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δυστυχώς, οξύνεται όσο περνάει ο καιρός και βλέπουμε τι συμβαίνει με τις φυσικές καταστροφές, τις ακραίες καταστάσεις, με πλημμύρες και ξηρασία.
Επομένως, η πράσινη μετάβαση πρέπει να γίνει, γιατί συμφέρει και τους ίδιους τους αγρότες. Από την άλλη πλευρά, όμως, αυτή η μετάβαση πρέπει να γίνει πιο σταδιακά, γιατί γίνεται απότομα, δεδομένου, ότι είχε προγραμματιστεί από το 2021-2022, αλλά δεν εφαρμόσθηκε λόγω της πανδημίας και αρχίζει να εφαρμόζεται από το 2023-2024.
Πρόκειται για μεγάλη αλλαγή αναγκαία, στην οποία όμως δεν μπορούν οι αγρότες να προσαρμοσθούν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Πρέπει να τροποποιηθεί η ΚΑΠ και να ληφθεί όμως υπόψη το γεγονός ότι όλα αυτά τα μέτρα πρέπει να εισαχθούν σταδιακά και με ένα πιο ευέλικτο και έξυπνο τρόπο.
Δηλαδή, η πράσινη μετάβαση, πρέπει να γίνει πολύ πιο αργά έτσι ώστε οι αγρότες να μπορέσουν να προσαρμοσθούν. Η στρατηγική πρέπει να χαραχθεί από την αρχή. Η νέα μορφή της αγροτικής πολιτικής θα πρέπει να χαλαρώσει τους αυστηρούς κανόνες, τουλάχιστον όσον αφορά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της γεωργίας
*Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι Καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας με εξειδίκευση στα θέματα της ευρωπαϊκής οικονομίας, πρώην Αντιπρύτανης στο ΕΚΠΑ και πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης.
