Ο Andrew Spyrou (http://depthsoundrecordings.co.uk)
Διαβάσαμε με μεγάλο ενδιαφέρον αυτά που ετοιμάζει για το επόμενο Occupy Atopos #AndrewSpyrou η Atopos cvc, στο πλαίσιο των Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2017 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με θέμα «ΠΟΛ(ε)ΙΣ (CITIES)». Η έκθεση «Ηχογεωγραφίες: Εξερευνώντας τους Ήχους της Πόλης», σε επιμέλεια του επιμελητή ηχητικής τέχνης Andrew Spyrou, θα «καταλάβει» το κτίριο της Atopos cvc, σε ένα τριήμερο πρόγραμμα επικεντρωμένο στην εξερεύνηση και την αξιοποίηση των ήχων της Αθήνας από τους Αλέξανδρο Δρυμωνίτη, Alyssa Moxley, Antidrom, Delia Gonzalez και Kostadis. Λίγες μέρες πριν ξεναγηθούμε στο ηχοτοπίο της Αθήνας, ζητήσαμε από τους συντελεστές της έκθεσης να μας πουν ποιο είναι για εκείνος το πιο ενδιαφέρον ηχητικό στοιχείο της Αθήνας και να μας προετοιμάσουν για αυτό που θα ακούσουμε 22-24 Σεπτεμβρίου στο υπέροχο νεοκλασικό της οδού Σαλαμίνος 72, στο Μεταξουργείο.
Συνέντευξη στην Αννίτα Αποστολάκη
Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον ηχητικό στοιχείο της Αθήνας;
Andrew Spyrou: Το να βλέπω την πόλη από ψηλά είναι μία από τις αγαπημένες μου ασχολίες στην Αθήνα, και τα ποικίλα ηχητικά στοιχεία που μπορεί να βιώσει κανείς σε ένα τέτοιο ύψος μπορεί να είναι πάρα πολύ πλούσια. Ο βρυχηθμός της πόλης που μπορεί να ακούσει κανείς σε ορισμένα ψηλά σημεία μάς θυμίζει τη δόνηση και την ενέργεια της πόλης, αλλά και τον αγώνα και την προσπάθεια που καταβάλλουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που κάνουν την πόλη αυτό που είναι. Σε άλλα αντίστοιχα ψηλά σημεία, μπορεί κανείς να βιώσει μια ηρεμία και την αίσθηση γείωσης της σχετικής σιωπής, μια σημαντική και ίσως εκπληκτική ηχητική ιδιότητα αυτής της αρχαίας μητρόπολης.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην επιμέλεια μιας έκθεσης για το ηχοτοπίο της Αθήνας;
A.S.: Στην ηχητική έκθεση θα παρουσιαστούν πέντε νέες αναθέσεις έργων και η πρόκληση που θέλησα να ξεπεράσω ήταν το να εξασφαλίσω και ότι παρείχα στους εμπλεκόμενους καλλιτέχνες μερικούς δημιουργικούς περιορισμούς στην περιγραφή της ανάθεσης, αλλά και ότι τα κομμάτια που προέκυψαν είχαν εύρος πρώτης ύλης και αισθητικής.
Η επιλογή των καλλιτεχνών έχει, νομίζω, εξασφαλίσει αυτό το αισθητικό εύρος, καθώς κάθε ένας από αυτούς χειρίζεται τον ήχο με εντελώς διαφορετικούς και συναρπαστικούς τρόπους, από “data-sniffing” έως έντονους χειρισμούς τοποειδών ηχογραφήσεων πεδίου. Όσον αφορά τις πηγές του υλικού, ζήτησα από κάθε καλλιτέχνη να πάρει ήχους και έμπνευση από τοποθεσίες σε ακτίνα έως και 500 μ. γύρω από την ATOPOS CVC στο Μεταξουργείο, κάτι το οποίο είχε ως αποτέλεσμα μια λαμπρή ποικιλία στο ηχητικό εύρος των κομματιών που έχουν παραχθεί. Η εγκατάσταση των κομματιών στο νεοκλασικό κτίριο της ATOPOS έχει μεταμορφώσει το κάποτε οικιστικό σκηνικό σε έναν παράλληλο μικρόκοσμο της τριγύρω περιοχής -αλλά με μια μεταλλαγμένη ηχητική αρχιτεκτονική.
Ο Kostadis (https://kostadis.bandcamp.com/, https://soundcloud.com/kostadismusic)
Ποιος θα έλεγες ότι είναι ο ήχος που χαρακτηρίζει το τοπίο της Αθήνας;
Kostadis: Το γάβγισμα των σκυλιών που βρίσκονται κάπου σε ένα μπαλκόνι.
Αλέξανδρος Δρυμωνίτης: Η Αθήνα είναι μια σύγχρονη πρωτεύσουσα και κατά συνέπεια ο ήχος της είναι παρόμοιος με αυτόν από διάφορες άλλες πόλεις. Παρόλα αυτά, σίγουρα έχει το δικό της χαρακτήρα. Για την ακρίβεια, δεν μπορώ να μιλήσω για έναν και μοναδικό ήχο που την χαρακτηρίζει. Ανάλογα με την τοποθεσία μπορεί κάποιος να ακούσει τελείως διαφορετικά πράγματα. Μάλιστα, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι διάφοροι ήχοι ακούγονται εκεί που δεν το περιμένεις. Για παράδειγμα, μπορεί στο κέντρο της πόλης να ακούσεις τους διαλόγους των γειτόνων ή των περαστικών, ενώ σε κάποια μικρή γειτονιά να ακούς μόνο μηχανάκια.
Σε γενικές γραμμές θα έλεγα ότι ο ήχος της Αθήνας χαρακτηρίζεται από ένα σύμπλεγμα αρμονικών και μη ήχων (με τους τελευταίους να επικρατούν ως επί το πλείστον), θα έλεγα ότι είναι θορυβώδης.
Η Alyssa Moxley (www.soundcloud.com/alyssamoxley, www.soundcloud.com/dromomaniac)
Alyssa Moxley: Υπάρχουν πολλοί ήχοι στην Αθήνα που είναι επίτηδες έντονοι: φρένα, μηχανές, σκυλιά, κόρνες, καμπάνες, και ο άνεμος, και συχνά ακούγονται άνθρωποι να φωνάζουν ή να ψέλνουν. Υπάρχουν, επίσης, ήπιοι ήχοι: πουλιά που κελαηδούν στα μπαλκόνια, γρύλοι το καλοκαίρι, χαμηλόφωνες συζητήσεις.
Delia Gonzalez: Ένα από τα πράγματα που αγαπώ να κάνω είναι το να πηγαίνω σε μια καινούρια πόλη και να μην καταλαβαίνω τι λένε. Αυτό πηγάζει από το ότι ζω τόσα πολλά χρόνια στη Νέα Υόρκη και βομβαρδίζομαι με τόσα πολλά ερεθίσματα. Έτσι, το να χαθώ σε μια καινούρια πόλη, χωρίς soundtrack, είναι ελκυστικό. Έχεις την ευκαιρία να βιώσεις το τοπίο σαν ένα νεογέννητο, χωρίς γλώσσα, και επιπλέον έχω την ευκαιρία να χαθώ στο δικό μου κόσμο, κάτι το οποίο είναι η αγαπημένη μου μορφή απόδρασης. Αυτό που διαφοροποιεί την Αθήνα από άλλες πόλεις είναι η μουσική. Παίζει παντού: στους δρόμους, καθώς περνάς από τις αγορές, ζωντανά σε εστιατόρια νύχτα-μέρα. Με γοητεύει το πώς όλοι, νέοι και γέροι, εξακολουθούν να αγκαλιάζουν την παραδοσιακή ελληνική μουσική. Έτσι, όταν περπατάω χαμένη στον κόσμο μου και ακούω αυτήν τη μουσική, τα πάντα σταματούν και βυθίζομαι στιγμιαία. Αιχμαλωτίζει αυτόματα όλες μου τις αισθήσεις. Δεν είμαι σίγουρη αν είναι ερωτικό ή πνευματικό, είναι πιθανότατα μία ανώτερη μορφή και των δύο, αλλά υπάρχει κάτι κωδικοποιημένο μέσα στη μουσική αυτή που ξυπνά τις λάνθάνουσες αισθήσεις σου.
Η Delia Gonzalez (https://deliagonzalez.bandcamp.com/)
Τι είναι αυτό που βρίσκεις πιο ενδιαφέρον στο ηχοτοπίο της ΑΘήνας; Είναι αυτό που έχει εμπνεύσει το έργο που θα παρουσιάσεις στην έκθεση;
Κ.: Στην Αθήνα βρίσκω ενδιαφέρον το πόσο πολύ μπορεί να αλλάξει ένα ηχητικό τοπίο σε ένα μόνο σημείο κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου. Μέσα σε αυτό το 24ωρο βρίσκω ερεθιστικές ηχητικά τις στιγμές λίγο πριν κλείσω τα μάτια για να κοιμηθώ το βράδυ.
Το project που θα παρουσιάσω με τον τίτλο Hypnagogia εστιάζει σε αυτούς τους ασαφείς ήχους της πόλης που τρυπώνουν στο αυτί σου και σε συνοδεύουν μέχρι το κατώφλι του ύπνου.
Α.Δ.: Το έργο που θα παρουσιάσω στην έκθεση δεν ασχολείται με τους ήχους της Αθήνας αλλά με τις εικόνες της. Είναι μια εφαρμογή η οποία "κατεβάζει" φωτογραφίες από έναν λογαριασμό Instagram του Μεταξουργείου, τις αναλύει και τις μεταφέρει στο ακουστικο πεδίο, δημιουργόντας έτσι τεχνητούς ήχους από τις εικόνες που μπορεί κάποιος να δει στις γειτονιές αυτές.
Ο Αλέξανδρος Δρυμωνίτης (http://drymonitis.me/)
A.Μ.: Μερικές φορές είναι δυνατό να βρεις στο απλό και καθημερινό συνηχήσεις που σε εκπλήσσουν και σε αφυπνίζουν. Για αυτό το πρότζεκτ, συνθέτω ένα κομμάτι από πολύ κοινούς, καθημερινούς ήχους του δρόμου. Πολλοί από τους ήχους είναι ηχογραφημένοι με μικρόφωνα επαφής και φιλτραρισμένοι μέσα από υλικά του δρόμου: σημεία για πάρκινγκ, στάσεις του τραμ, πινακίδες, κουτιά της ΔΕΗ και φράχτες. Ο ήχος κινείται μέσα από όλα αυτά τα μέσα και το μυαλό μας, ενεργοποιώντας συνεχώς αντηχήσεις. Τόσο με την κυριολεκτική όσο και με τη μεταφορική έννοια, ολόκληρη η πόλη ηχεί σα μία καμπάνα.
D.G.: Εμπνεύστηκα να εξερευνήσω τον Κεραμεικό όταν σκοτεινιάζει. Είναι μια γειτονιά εν μέσω μετάβασης και αστικού εξευγενισμού. Με ιντριγκάρει ο υπόκοσμός του, τα γεμάτα καπνό μπαρ, οι δυνατές φωνές και φυσικά, η μουσική. Ήταν αστείο που, όταν έκανα μια ηχογράφηση πεδίου και ρώτησα ορισμένους μουσικούς που έπαιζαν ζωντανά σε ένα μπαρ αν μπορούσα να βάλω το μηχάνημα εγγραφής δίπλα τους, ένας από αυτούς γύρισε και μου είπε: "Είσαι η μόνη εδώ μέσα που όντως μάς ακούει να παίζουμε." Έπρεπε να διαφωνήσω -πιστεύω ότι οι Αθηναίοι έχουν ένα διαφορετικό τρόπο να ακούνε. Η μουσική είναι η πηγή ενέργειάς τους, αυτό το κάτι παραπάνω που τους εξοπλίζει: δε θα μπορούσαν να λειτουργήσουν πλήρως χωρίς αυτήν. Οι μουσικοί στο φόντο ήταν η κορύφωση της βραδιάς, ήταν πολύ κινηματογραφικό.
Ο Antidrom (https://antidrom.bandcamp.com/)
Καθώς ο Antidrom φτάνει σήμερα στην Αθήνα για να βιώσει το ηχοτοπίο της πόλης, δεν ήταν σε θέση να απαντήσει συγκεκριμένα στις ερωτήσεις μας. Είπε, όμως, στα Νέα της Τέχνης ότι ανυπομονεί να το ακούσει και ότι η διαδικασία καταγραφής ήχου σε οποιοδήποτε μέρος, ειδικά σε μια καινούρια πόλη, σε κάνει να σκεφτείς πραγματικά τι την κάνει να ξεχωρίζει. Όπως μάς είπε: "Είναι πιο αργό και αναστοχαστικό από το να τραβήξεις μια φωτογραφία. Κάθε μέρος είναι μοναδικό. Και κάθε μέρος φέρνει διαφορετικές πηγές έμπνευσης. Στην Αθήνα με φέρνει η μακροχρόνια συνεργασία μου με τον Andrew Spyrou και ανυπομονώ να ακούσω τους ρυθμούς και τις υφές της πόλης. Είμαι σίγουρος ότι θα με ενθουσιάσει η αντιπαράθεση του αρχαίου πολιτισμού της Αθήνας και η πανταχού παρούσα φασαρία του μοντέρνου κόσμου."
«Ηχογεωγραφίες: Εξερευνώντας τους Ήχους της Πόλης», Atopos cvc, 22-24 Σεπτεμβρίου 2017
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το εργαστήριο και την περφόρμανς που θα γίνουν στο πλαίσιο της έκθεσης, πατήστε εδώ
