Της Αννίτας Αποστολάκη
Σε χαλαρό κλίμα, καθισμένοι σε design καρέκλες και καναπέδες που βρίσκονται στο VIP χώρο της Art-Athina 2017, η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια της φουάρ Σταματία Δημητρακοπούλου παρουσίασε τους συντελεστές της ανανεωμένης 22ης έκδοσης της φουάρ, η οποία ανοίγει επίσημα για το κοινό στο Γήπεδο Tae Kwon Do (Κλειστό Φαλήρου) αύριο Παρασκευή 26 Μαΐου μέχρι την Κυριακή 28 Μαΐου 2017.
Οι διεθνείς και εγχώριοι συντελεστές της φετινής Art-Athina μάς παρουσίασαν ο καθένας την ενότητα που επιμελήθηκε: Η ανεξάρτητη επιμελήτρια και αρχισυντάκτρια της διεθνούς περιοδικής εικαστικής έκδοσης Kaleidoscope, Myriam Ben Salah, εξήγησε ότι διάλεξε τις γκαλερί Gregor Staiger από τη Ζυρίχη και The Third Line από το Ντουμπάι για την ενότητα Feature, επειδή βρίσκονται σε δύο χώρες που αποτελούν ίσως τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα Δύσης και Ανατολής αντίστοιχα –δύο πόλους στη μέση των οποίων βρίσκεται η Αθήνα. Έδωσε την ονομασία “Alternatives” στην ενότητα φέτος, καθώς τα έργα των Shana Moulton και Sophia Al Maria που παρουσιάζουν οι δύο γκαλερί, επιχειρούν μια δημιουργία εναλλακτικών αφηγήσεων.
Εκκινώντας από την ίδια έμπνευση, o ανεξάρτητος επιμελητής και κριτικός τέχνης Alexander Burenkov, ο οποίος έχει σχεδιάσει το πρόγραμμα προβολών για φέτος, είπε ότι βρήκε τρομερά ενδιαφέρουσα την πρόκληση να επιμεληθεί κάτι στην Αθήνα του σήμερα. Τα 32 έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών σχετίζονται άμεσα με την τεχνολογία και την απεικόνιση του «γενναίου νέου κόσμου» (brave new world), σε μια προσπάθεια να μιλήσει για το βασικό χαρακτηριστικό της εποχής: τη μεταβατικότητα του χώρου και των καταστάσεων.
Εκτός από το αφιέρωμα στον Γιάννη Κουνέλλη, το οποίο επιμελούνται το Ίδρυμα Κωστόπουλου και ο εικαστικός Μανώλης Μπαμπούσης, καθώς και το αφιέρωμα στον Δημήτρη Μυταρά, σε συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη, η ανεξάρτητη επιμελήτρια Γαλήνη Νόττι παρουσιάζει ένα «συνοπτικό οπτικό αρχείο», όπως το αποκάλεσε, με επιλεγμένα έργα που έχουν παρουσιαστεί στην Art-Athina από το 1993 μέχρι σήμερα –μια πρόκληση, όπως είπε η επιμελήτρια, στην οποία παρόλα αυτά κατόρθωσε να ανταποκριθεί, επιλέγοντας αντιπροσωπευτικά έργα της σύγχρονης εικαστικής παραγωγής της Ελλάδας.
Η αλλαγή στην Art-Athina είναι αισθητή φέτος και ο επαναπροσδιορισμός αυτός οφείλεται σε μεγάλο μέρος στη συνεργασία με τις συμμετέχουσες γκαλερί. Όπως δήλωσε η καλλιτεχνική σύμβουλος της φουάρ Ξένια Καλπακτσόγλου, «η Art-Athina 2017 είναι αποτέλεσμα συλλογικής εργασίας προς έναν κοινό στόχο», καθώς οι γκαλερί συνέβαλαν ουσιαστικά στη διαμόρφωση των παράλληλων δράσεων, δηλαδή των εγκαταστάσεων και των επιτελέσεων (περφόρμανς) στον εξωτερικό χώρο της φουάρ. Μια βοήθεια που η εταιρεία παραγωγής Be Best εκτίμησε τα δέοντα, καθώς η διοργάνωση δεν ήταν εύκολο εγχείρημα, δεδομένου ότι είναι η πρώτη φορά που αναλαμβάνει κάτι τέτοιο, παρά την πολύχρονη πείρα της στις εκθέσεις.
Αυτό που σίγουρα έχει κάνει τη διαφορά στη φετινή διοργάνωση είναι η ενότητα του Design. Οι γκαλερί Ζουμπουλάκη, Antiqua και Μαρτίνου έχουν φέρει κομμάτια που θα έβλεπε κανείς σε μεγάλες φουάρ design του εξωτερικού: μεταξύ άλλων είδαμε εξαιρετικά έργα των Ron Arad, Ettore Sottsass, Zaha Hadid, Hernik Thor-Larsen, Sonia Delaunay, Carlo de Carli και Gio Ponti. Φυσικά, το περίπτερο του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, μια συνεργασία με το περιοδικό TOILETPAPER των Maurizio Cattelan και Pierpaolo Ferrari, ξεχωρίζει. Είναι πραγματικά ευχάριστο να βλέπει κανείς ότι γίνεται επιτέλους μια κίνηση για να αναδειχθεί η εγχώρια αγορά του design, ειδικά όταν το επίπεδο είναι τόσο καλό. Εκπρόσωπος της γκαλερί Antiqua, που είχε συμμετάσχει και πέρσι στην Art-Athina, μας είπε ότι φέτος οι συνθήκες είναι πολύ καλύτερες, καθώς υπάρχουν γκαλερί υψηλού επιπέδου επικεντρωμένες στο design –κάτι που πιθανότατα θα τραβήξει πιο πολύ το ενδιαφέρον των συλλεκτών.
Η Art-Athina είναι μια φουάρ που οι ελληνικές γκαλερί εξακολουθούν να στηρίζουν, γιατί, εκτός από σημείο συνάντησης, αποτελεί το κύριο μέσο τόνωσης της εγχώριας αγοράς της τέχνης. Είναι το βασικό μέρος για να γνωρίσεις νέους πελάτες, μάς δήλωσε η Τέτη Μιχαλαριά της Mihalarias Art, η οποία συμμετέχει σταθερά από το 2009. Αυτός είναι και ο λόγος που επανήλθε και φέτος η γκαλερί Αστρολάβος, η οποία πέρσι απείχε από τη διοργάνωση ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τα οργανωτικά λάθη που φαινόταν να οδηγούν τη φουάρ σε μια φθίνουσα πορεία, όπως μάς είπε η Χαρίσσα Δημητρακοπούλου.
Ψήφο εμπιστοσύνης στην Art-Athina, όμως, έδωσαν φέτος και 13 νέες γκαλερί από το εξωτερικό, πολλές από τις οποίες έχουν έδρα στο Λος Άντζελες. Στο περίπτερο D8 βρήκαμε ράφια γεμάτα από σχέδια καλλιτεχνών, ενώ μια ιδιόχειρη επιγραφή μας ενημέρωνε πως ό,τι πάρουμε, κάνει 30 ευρώ (!): ο διευθυντής της γκαλερί 0-0 LA, Chris Rexroad, μας είπε ότι συνήθως ακολουθούν αυτό το μοντέλο για εκθέσεις εκτός γκαλερί, καθώς είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος για να εκθέσουν το εύρος των καλλιτεχνών που εκπροσωπούν και να τους ενισχύσουν με έναν εύκολο τρόπο. Ενθουσιασμένος με την παρουσία του στην Art-Athina 2017 φάνηκε και ο Peter Bencze της γκαλερί Everybody Needs Art από τη Βουδαπέστη, αλλά και η Anca Negescu της Artfooly Gallery από το Βουκουρέστι, η οποία είχε γνωρίσει ήδη αρκετούς που έδειξαν ενδιαφέρον για τους καλλιτέχνες που εξέθετε.
Σημαντική είναι, τέλος, η παρουσία των ανεξάρτητων χώρων τέχνης, όπως οι Enterprise Projects, Radio Athenes, Νεωτερισμοί Τουμάζου (Νeo Toum), 3137, Arbit City Group, αλλά και η προσπάθεια ανάδειξης των ανεξάρτητων καλλιτεχνικών εκδόσεων από το βιβλιοπωλείο OMMU, το οποίο έχει στήσει μια μίνι φουάρ καλλιτεχνικών βιβλίων στην ενότητα Publications.
Η νέα ομάδα της ανανεωμένης Art-Athina, αν μη τι άλλο, φαίνεται να έχει άποψη και όρεξη να αναδείξει και να ενισχύσει την εγχώρια και διεθνή σύγχρονη εικαστική παραγωγή. Σε αυτό, άλλωστε, θα συντελέσει ακόμη περισσότερο και το Βραβείο Νέου Καλλιτέχνη που θα θεσπιστεί από του χρόνου, με τη στήριξη του Μουσείου Κοπελούζου, όπως μας ανακοίνωσε η πρόεδρος του ΠΣΑΤ, Γιάννα Γραμματοπούλου. Ελπίζουμε και οι συλλέκτες να εκτιμήσουν αυτήν την προσπάθεια και να το αποδείξουν έμπρακτα, αγοράζοντας έργα από τις συμμετέχουσες γκαλερί.
Περισσότερες πληροφορίες: http://www.artathina.gr/index.php/el/
Φωτογραφία: © Μαρία Μπελεγκρίνη, Τα Νέα της Τέχνης 2017
