Τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών της Γαλλίας μπορεί να αλλάξουν σε ριζικό βαθμό το πολιτικό τοπίο της χώρας και να μεταβάλουν την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ του Λονδίνου και των αγορών της ηπειρωτικής Ευρώπης, ρίχνοντας μια σκιά αβεβαιότητας στην ανθεκτική αγορά τέχνης της Γαλλίας.
Παρόλο που ο αριθμός επισκεπτών και οι πωλήσεις στις κορυφαίες φουάρ τέχνης του Παρισιού, όπως η Fiac, η Biennale des Antiquaires, η PAD και η Paris Photo, υπέφεραν λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων που υπέστη η πρωτεύουσα το 2015, οι οίκοι δημοπρασιών της πόλης αντιστάθηκαν στο φαινόμενο της παγκόσμιας πτώσης του 2016: ο τζίρος του Christie's Γαλλίας ανέβηκε κατά 4,5% στα €244,6 εκατ., του Sotheby's Γαλλίας ανέβηκε κατά 4,3% στα €220 εκατο., ενώ του Artcurial ανέβηκε κατά 10% στα €210 εκατ. Μόνο ο Drouot ανέφερε μια πολύ μικρή πτώση στις πωλήσεις, από €375 εκατ. στα €370 εκατ.
“Σε μια πολύπλοκη παγκόσμια συνθήκη, το Παρίσι τα πηγαίνει καλύτερα από το αναμενόμενο, και ενδυναμώνεται απέναντι σε άλλους παίκτες της διεθνούς αγοράς τέχνης”, λέει ο πρόεδρος του οίκου Artcurial, Nicolas Orlowski. Η δύναμη βασίζεται κατά μεγάλο μέρος στην εξαγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς που βρίσκεται στα κάστρα της Γαλλίας και στα εξοχικά. “Σχεδόν το 80% από αυτά που πουλάμε για πάνω από €50.000 πάει στο εξωτερικό, τα τρία τέταρτα εκ των οποίων προέρχονται από τη Γαλλία”, λέει ο Francois Tajan, αναπληρωτής πρόεδρος του οίκου Artcurial.
Το αν αυτά είναι αρκετά για να προστατέψουν τη χώρα από τις πιθανές διαταραχές λόγω τον εκλογών, θα φανεί στο μέλλον.
Τα αποτελέσματα μιας νίκης του λαϊκισμού
Ενισχυμένη από μια εξέγερση του λαϊκισμού σε όλη την Ευρώπη, η άνοδος της αρχηγού του ακροδεξιού κόμματος Front National, Μαρίν Λε Πεν, ως μίας εκ των δύο υποψηφίων για την προεδρική θέση, στέλνει ανατριχίλες σε πολλές ραχοκοκαλιές στον κόσμο της τέχνης, ακόμη περισσότερο επειδή οι εκλογές γίνονται με φόντο τις δυσοίωνες συζητήσεις για το Brexit, στις οποίες η Γαλλία, μία εκ των ιδρυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σίγουρα θα ασκήσει μεγάλη επιρροή, αν και προς πoια κατεύθυνση, θα εξαρτηθεί από το ποιος θα κερδίσει στις εκλογές.
Το εκλογικό μανιφέστο της Λε Πεν περιλαμβάνει δεσμεύσεις οι οποίες είναι εξ ορισμού αρνητικές για την οικονομία της αγοράς τέχνης, όπως η έξοδος από το ευρώ, η εγκατάλειψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, (η οποία θα φέρει ένα τέλος στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών), και η εφαρμογή αυτού που η ίδια αποκαλεί ως “έξυπνο τελωνειακό προστατευτισμό”, με ένα φόρο της τάξεως του 3% στις εισαγωγές.
Η Λε Πεν, η οποία κάποτε είχε ελάχιστες πιθανότητες νίκης, ήρθε δεύτερη χθες στον πρώτο γύρο των εκλογών, με 21,4% των ψήφων, με πρώτο τον προοδευτικό, καινούριο εκπρόσωπο Εμμανυέλ Μακρόν, με ποσοστό 23.9%. Στον τελευταίο γύρο μεταξύ των δύο υποψηφίων, στις 7 Μαΐου, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Λε Πεν θα χάσει όποιος και να είναι ο αντίπαλος, αν και οι δημοσκοπήσεις δεν εμπνέουν και ιδιαίτερη εμπιστοσύνη μετά την ψηφοφορία για το Brexit και τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στην Αμερική. Ένα παραπάνω επειδή οι τοποθετήσεις των υποψηφίων με τις περισσότερες ψήφους που αποκλείστηκαν, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, κάθε άλλο παρά καθησυχαστικές ήταν: ο αριστερός υποψήφιος, Ζαν-Λυκ Μελενσόν, είπε ότι δεν μπορεί να πει σε κανέναν τι πρέπει και τι δεν πρέπει να ψηφίσει, αφήνοντας ανοιχτό παν ενδεχόμενο, ενώ ο Φρανσουά Φιγιόν στήριξε την ψήφο στο Μακρόν, για να αποκλειστεί η άνοδος του Front National στην εξουσία. Η πρόσφατη ιστορία με τις αμερικανικές εκλογές του 2016 έχει αποδείξει ότι τέτοιες ρητορικές αποκλεισμού φέρνουν το ακριβώς αντίθετο, αντιδραστικό αποτέλεσμα...
Σε ηλικία 51 χρονών, ο επιφανής έμπορος του Παρισιού Kamel Mennour λέει ότι ποτέ δεν μπήκε στη διαδικασία να ψηφίσει, αλλά ότι “για πρώτη φορά στη ζωή του πήγε στο Δημαρχείο για να ψηφίσει. Οποιοσδήποτε είναι καλύτερος από τη Λε Πεν.”
Φόρος: ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες
Ο σε γενικές γραμμές υπέρ της αγοράς Εμμανυέλ Μακρόν δε σχεδιάζει να ανακαλέσει την υπάρχουσα φοροαπαλλαγή για έργα τέχνης. Για τη γαλλική αγορά τέχνης αυτό θα μπορούσε να είναι σημαντικό: η φοροαπαλλαγή αυτή ενθαρρύνει τους πλούσιους αγοραστές να επενδύσουν στην τέχνη, επειδή τους επιτρέπει να μειώσουν τα φορολογητέα περιουσιακά τους στοιχεία κάτω από το φορολογικό όριο. Αντιστρόφως, όμως, τους αποθαρρύνει, επίσης, από το να πουλήσουν τα έργα τους.
Στα τέλη της περασμένης χρονιάς, ένα μέλος της Εθνοσυνέλευσης και υποστηρικτής του Φιγιόν, ο Michel Herbillon, παρουσίασε μια κοινοβουλευτική έκθεση με 28 προτεινόμενα μέτρα για τη στήριξη του γαλλικού κόσμου της τέχνης, συμπεριλαμβανομένων πολλαπλών επιδοτήσεων για την ανάπτυξη της παρουσίας της Γαλλίας στη διεθνή αγορά και φορολογικών ελαφρύνσεων για την ενθάρρυνση των επενδύσεων στην τέχνη. Η Symev, η γαλλική ομοσπονδία δημοπρατών, σχεδόν ταυτόχρονα κοινοποίησε ένα πρόγραμμα με το οποίο καλούσε για μια μίξη φορολογικών κινήτρων και απορρυθμίσεων, για να γίνει η αγορά δημοπρασιών της Γαλλίας πιο ανταγωνιστική απέναντι στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. “Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι περισσότερες απορρυθμίσεις”, λέει ο πρόεδρός της, Jean-Pierre Osenat. “Τόσο ο Φιγιόν όσο και ο Μακρόν έλεγαν ότι θέλουν να απλοποιήσουν το ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς της τέχνης”.
Η καμπύλη
Παρά τις χθεσινές δηλώσεις του για στήριξη στο Μακρόν και πάση θυσία αποκλεισμό του Front National από την εξουσία, ο Φιγιόν, -ο οποίος έπεσε στην τρίτη θέση σε μεγάλο βαθμό λόγω ισχυρισμών εναντίον του για νεποτισμό και δολιοφθορά-, πριν από λίγο καιρό προειδοποιούσε ότι ο πυρήνας του Ρεπουμπλικάνικου Κόμματος, ο οποίος αποτελείται από συντηρητικούς Καθολικούς ψηφοφόρους, είναι πιο πιθανό να στρίψει προς τα δεξιά παρά προς τα αριστερά εάν αποκλειστεί από την εκλογική αναμέτρηση. Αντίστοιχα, ο αποκλεισμός του Σοσιαλιστή υποψηφίου Αμόν μπορεί να δώσει στη Λε Πεν ψήφους από απογοητευμένους ψηφοφόρους της εργατικής τάξης. Η εκλογική αναμέτρηση στις 7 Μαΐου διαφαίνεται, λοιπόν, ιδιαίτερα σκληρή και το αποτέλεσμα οριακά θα δείξει αν οι Γάλλοι θα ακολουθήσουν το ρεύμα των καιρών ή θα κάνουν την έκπληξη (;) όπως οι Ολλανδοί.
