Η έλευση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) σηματοδοτεί μία μετασχηματιστική εποχή στο πεδίο της Δημοκρατίας. Ενώ η Τεχνητή Νοημοσύνη εισάγει αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα και αυξημένη συμμετοχή στις δημοκρατικές διαδικασίες, ταυτόχρονα παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις, ιδιαίτερα εμφανείς στον εκλογικό τομέα. Καθώς βρισκόμαστε στα πρόθυρα των εκλογών του 2024, η διττή φύση της ΤΝ στη Δημοκρατία καθίσταται όλο και πιο κρίσιμη.
Αυτή η διασταύρωση της ΤΝ και των δημοκρατικών διαδικασιών, ένας τομέας με εξαιρετικές δυνατότητες αλλά και τρομερές προκλήσεις, απαιτεί μια σε βάθος εξέταση των επιπτώσεών της. Οι απόψεις του καθηγητή Robert Crossler, υπογραμμίζουν τα ηθικά διλήμματα και τις δυνατότητες χειραγώγησης που ενυπάρχουν στο ρόλο της ΤΝ στις εκλογές, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης αυτών των ανησυχιών.
Σε αυτή την ψηφιακή εποχή, η ανάδειξη της Τεχνητής Νοημοσύνης σε κομβική δύναμη στη διαμόρφωση της Δημοκρατίας, ιδίως σε εκλογικά πλαίσια, είναι ταυτόχρονα ευλογία και καταστροφή. Οι δυνατότητές της να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών, τη διαφάνεια και τη συμμετοχή των πολιτών αντισταθμίζονται από πιεστικές ανησυχίες σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής, τη μεροληψία και τη λογοδοσία.
Οι επικείμενες Ευρωεκλογές του 2024 χρησιμεύουν ως ένας κρίσιμος φακός για την εξέταση της επιρροής της Τεχνητής Νοημοσύνης στη συμπεριφορά των ψηφοφόρων και τη συνολική ακεραιότητα της δημοκρατικής διαδικασίας.
Ευκαιρίες που παρουσιάζονται από την Τεχνητή Νοημοσύνη στη Δημοκρατία
Η ΤΝ ανοίγει νέους δρόμους για την ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών, προσφέροντας μια σειρά ευκαιριών που μπορούν να αναδιαμορφώσουν σε βάθος τη διακυβέρνηση και τη συμμετοχή των πολιτών. Ας δούμε μερικές:
1. Αποδοτικότητα στις κυβερνητικές λειτουργίες: Η ικανότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης να εξορθολογίζει τα διοικητικά καθήκοντα φέρνει επανάσταση στις κυβερνητικές λειτουργίες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Εσθονία, όπου τα chatbots με βάση την ΤΝ βοηθούν τους πολίτες στην πλοήγηση σε κυβερνητικές υπηρεσίες, αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στις διοικητικές λειτουργίες. Αυτός ο αυτοματισμός όχι μόνο επιταχύνει τις διαδικασίες, αλλά καθιστά επίσης τις κυβερνητικές υπηρεσίες πιο προσιτές και φιλικές προς το χρήστη.
2. Ενισχυμένη δέσμευση πολιτών: Η Τεχνητή Νοημοσύνη διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της ενισχυμένης συμμετοχής των πολιτών. Πρωτοβουλίες όπως το «AI4EU» στην Ευρώπη αποτελούν απόδειξη αυτού του γεγονότος, με στόχο τον εκδημοκρατισμό της πρόσβασης σε πόρους ΤΝ. Με τη διάθεση εργαλείων ΤΝ στο ευρύτερο κοινό, οι πρωτοβουλίες αυτές ενθαρρύνουν μια πιο περιεκτική προσέγγιση της χρήσης της τεχνολογίας στις δημοκρατικές διαδικασίες, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ πολιτών και τεχνολογίας.
3. Ανάλυση δεδομένων για χάραξη πολιτικής: Η ικανότητα της TN να αναλύει μεγάλα σύνολα δεδομένων είναι ανεκτίμητη στη χάραξη πολιτικής που βασίζεται σε στοιχεία. Για παράδειγμα, στη Φινλανδία, η ΤΝ χρησιμοποιείται για την ανάλυση της δημόσιας ανατροφοδότησης, η οποία βοηθά τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατανοήσουν με ακρίβεια και να ανταποκριθούν στις ανάγκες και τις προτιμήσεις των πολιτών. Αυτή η εφαρμογή της ΤΝ διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις πολιτικής ενημερώνονται με ολοκληρωμένη ανάλυση δεδομένων, οδηγώντας σε πιο αποτελεσματική διακυβέρνηση.
4. Διευκόλυνση μιας διαφανούς και υπεύθυνης Δημοκρατίας: Η δυνατότητα μετασχηματισμού της ΤΝ έγκειται στην ικανότητά της να εμπλέκει τους πολίτες πιο ενεργά στον πολιτικό διάλογο και στη χάραξη πολιτικής. Η Marietje Schaake, πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και νυν μέλος του Κέντρου Κυβερνοπολιτικής του Πανεπιστημίου Stanford, τονίζει τον ρόλο της ΤΝ στη γεφύρωση της πολιτικής, και της τεχνολογίας, ενισχύοντας έτσι τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στη διακυβέρνηση. Επιπλέον, η συμμετοχή του Stanford στο Project Liberty's Institute αναδεικνύει τη δέσμευση για τη διαμόρφωση πλαισίων ηθικής και διακυβέρνησης για την τεχνητή νοημοσύνη και άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες, διασφαλίζοντας ότι υπηρετούν το κοινό καλό.
Προκλήσεις και Κίνδυνοι
Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη παρουσιάζει επαναστατικές δυνατότητες για τις δημοκρατικές διαδικασίες, φέρνει επίσης μια πληθώρα προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν με περίσκεψη και προληπτικά. Είναι επιτακτική ανάγκη οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι τεχνολόγοι και η κοινωνία των πολιτών να συνεργαστούν για τη διαμόρφωση του ρόλου της ΤΝ στη δημοκρατία, διασφαλίζοντας ότι θα χρησιμεύσει ως εργαλείο για την ενίσχυση των δημοκρατικών αξιών και όχι για την υπονόμευσή τους.
Οι πιο σοβαροί κίνδυνοι είναι:
1. Χειραγωγικές αφηγήσεις και παραπληροφόρηση: Η ικανότητα της τεχνητής νοημοσύνης να δημιουργεί deepfakes και εξατομικευμένες αφηγήσεις ενέχει τον κίνδυνο παραπληροφόρησης και επηρεασμού των απόψεων των ψηφοφόρων. Η αύξηση της κατάχρησης της ΤΝ, όπως αναφέρεται στην ανασκόπηση του American Enterprise Institute της έκθεσης 2023 AI Index Report του Stanford HAI, αναδεικνύει αυτή την ανησυχία.
2. Κύκλοι επιβεβαίωσης πεποιθήσεων (echo chambers) και προκαταλήψεις: Οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συμβάλλουν στο σχηματισμό κύκλων επιβεβαίωσης πεποιθήσεων, ενισχύοντας τις προκαταλήψεις και πολώνοντας την κοινή γνώμη.
3. Εξωτερική και εγχώρια παρέμβαση: Η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης που δημιουργείται από ξένους παράγοντες, μπορεί να απειλήσει σημαντικά την εκλογική ακεραιότητα μέσω στοχευμένων μηνυμάτων που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων.
4. Υπονόμευση της δημοκρατικής διακυβέρνησης: Υπάρχουν ζητήματα των ψηφιακών τεχνολογιών που ενδεχομένως υπονομεύουν τη δημοκρατική διακυβέρνηση, καθιστώντας απαραίτητη την ανάγκη συνεχούς επικαιροποίησης του νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της υπέρμετρης δύναμης των τεχνολογικών εταιρειών.
5. Αλγοριθμική προκατάληψη: Τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν να διαιωνίζουν τις προκαταλήψεις που υπάρχουν στα δεδομένα εκπαίδευσής τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σε πλαίσια όπως η προγνωστική αστυνόμευση ή η κατανομή της κοινωνικής πρόνοιας, όπου η προκατειλημμένη ΤΝ μπορεί να οδηγήσει σε άδικη μεταχείριση ορισμένων κοινωνικών ομάδων.
6. Ψηφιακό χάσμα: Η αυξανόμενη ψηφιοποίηση του πολιτικού τοπίου κινδυνεύει να στερήσει τα δικαιώματα από τμήματα του πληθυσμού.
7. Ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτικότητα: Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στις δημοκρατικές διαδικασίες, ιδίως στην επιτήρηση, μπορεί να διαβρώσει τις πολιτικές ελευθερίες, όπως αντιμετωπίζεται από τον ΓΚΠΔ, ο οποίος ρυθμίζει την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
8. Λογοδοσία και διαφάνεια: Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συστήματα ΤΝ μπορεί να είναι αδιαφανείς, καθιστώντας δύσκολη τη λογοδοσία τους. Η Λευκή Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη τονίζει την ανάγκη για διαφάνεια και λογοδοσία στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται στη λήψη δημόσιων αποφάσεων.
Αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η ενσωμάτωση της ΤΝ στις δημοκρατικές διαδικασίες, απαιτείται μια πολύπλευρη στρατηγική, με έμφαση στην αυστηρή ρύθμιση, την ευαισθητοποίηση του κοινού, τις τεχνολογικές διασφαλίσεις και τις ηθικές πρακτικές ΤΝ.
Ας δούμε πως:
1. Αυστηρή ρύθμιση και εποπτεία: Η διασφάλιση αυστηρών κανονισμών για την ΤΝ στην πολιτική εκστρατεία και τις εκλογικές διαδικασίες είναι υψίστης σημασίας. Αυτό περιλαμβάνει τη διαφάνεια στις διαφημίσεις που βασίζονται στην ΤΝ και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων για τη διάδοση παραπληροφόρησης που παράγεται από την ΤΝ.
2. Ευαισθητοποίηση και δέσμευση του κοινού: Η ενημέρωση του κοινού σχετικά με την πιθανή κατάχρηση της ΤΝ στις εκλογές είναι ζωτικής σημασίας. Οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης μπορούν να βοηθήσουν τους ψηφοφόρους να αξιολογήσουν κριτικά τις πληροφορίες και να αναγνωρίσουν το περιεχόμενο που παράγεται από την ΤΝ, προωθώντας ένα πιο ενημερωμένο εκλογικό σώμα. Η συμμετοχή του κοινού σε συζητήσεις σχετικά με τον ρόλο της ΤΝ στις δημοκρατικές διαδικασίες οδηγεί σε πιο ενημερωμένα δημοκρατικά αποτελέσματα.
3. Τεχνολογικές εγγυήσεις και ηθική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης: Η ανάπτυξη εργαλείων για τον εντοπισμό των deepfakes και των αυτοματοποιημένων εκστρατειών παραπληροφόρησης είναι απαραίτητη. Οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στην προώθηση της ηθικής ανάπτυξης ΤΝ, δίνοντας έμφαση στη δικαιοσύνη, τη λογοδοσία και τη διαφάνεια. Η συνεργασία μεταξύ τεχνολογικών εταιρειών, κυβερνήσεων και της κοινωνίας των πολιτών είναι απαραίτητη για τη δημιουργία αυτών των εγγυήσεων. Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση της ποικιλομορφίας στα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης της ΤΝ για την αποφυγή προκαταλήψεων και την ενθάρρυνση ηθικών πλαισίων ΤΝ, όπως το AI4People στην Ευρώπη.
4. Εξισορρόπηση ευκαιριών και προκλήσεων: Η ισορροπία μεταξύ της αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων της ΤΝ και του μετριασμού των κινδύνων της απαιτεί ηθικές κατευθυντήριες γραμμές, ισχυρά ρυθμιστικά πλαίσια και προληπτική διεπιστημονική συνεργασία. Πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα Embedded Ethics του Στάνφορντ και το πρόγραμμα Governance of Emerging Technologies (Διακυβέρνηση αναδυόμενων τεχνολογιών) έχουν καθοριστική σημασία για την ενσωμάτωση της ηθικής στην τεχνολογική εκπαίδευση και τη διερεύνηση της διακυβέρνησης αναδυόμενων τεχνολογιών όπως η ΤΝ, η εικονική πραγματικότητα και το blockchain.
5. Συνεργασία μεταξύ διαφορετικών κλάδων: Η συνεργασία μεταξύ τεχνολόγων, φορέων χάραξης πολιτικής, ηθικολόγων και πολιτών είναι το κλειδί για να εξασφαλιστεί ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη ευθυγραμμίζεται με τις δημοκρατικές αξίες. Αυτή η διεπιστημονική προσέγγιση, παράλληλα με τη συμμετοχή του κοινού, διαμορφώνει ένα δημοκρατικό οικοσύστημα ΤΝ που είναι καινοτόμο, υπεύθυνο και σέβεται τα ατομικά δικαιώματα.
Η σκοτεινή πλευρά της Τεχνητής Νοημοσύνης στις εκλογές
Ο ρόλος της ΤΝ στις εκλογές αναδεικνύει τις δυνατότητες κακής χρήσης της, ιδίως όσον αφορά τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Τα βίντεο deepfake και τα διαδικτυακά bots, ικανά να διαδίδουν παραπληροφόρηση, αποτελούν σοβαρές απειλές για τη δημοκρατική ακεραιότητα. Η έκθεση Stanford AI 100 υπογραμμίζει τους κινδύνους των συστημάτων που βασίζονται στην ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων των αλγοριθμικών διακρίσεων και της σκόπιμης παραπλάνησης.
Παραπληροφόρηση και Deepfakes: Η ικανότητα της TN να δημιουργεί εξαιρετικά ρεαλιστικά deepfakes μπορεί να διαδώσει ψευδείς αφηγήσεις σε πρωτοφανή κλίμακα, αμαυρώνοντας τη φήμη των υποψηφίων και παραπλανώντας τους ψηφοφόρους, υπονομεύοντας έτσι την τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων στις δημοκρατίες.
Χειραγώγηση των αντιλήψεων των ψηφοφόρων: Οι αλγόριθμοι TN, ιδίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργούν κύκλους επιβεβαίωσης πεποιθήσεων που ενισχύουν προκατειλημμένες απόψεις, διαστρεβλώνουν την κοινή γνώμη και επηρεάζουν τα εκλογικά αποτελέσματα. Αυτή η χειραγώγηση υπονομεύει την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς και απαιτεί αυστηρά μέτρα προστασίας.
Στοχευμένη πολιτική διαφήμιση: Η διαφήμιση που βασίζεται στην TN εκμεταλλεύεται μεμονωμένες ευπάθειες και προκαταλήψεις, εγείροντας ηθικούς προβληματισμούς και αμφισβητεί τη δικαιοσύνη της εκλογικής διαδικασίας.
Η επιρροή της ΤΝ στην αντίληψη των ψηφοφόρων και στη λήψη αποφάσεων: Η TN επηρεάζει σημαντικά τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων μέσω στοχευμένης διαφήμισης και αλγορίθμων, διαμορφώνοντας την αντίληψη των ψηφοφόρων. Οι προηγμένοι αλγόριθμοι δημιουργούν κύκλους επιβεβαίωσης πεποιθήσεων, ενισχύοντας τις προκαταλήψεις και πολώνοντας την κοινή γνώμη.
Ο καθ. Crossler τονίζει ότι η ΤΝ μπορεί να δημιουργήσει συναρπαστικές αφηγήσεις για να επηρεάσει τις απόψεις των ψηφοφόρων, προσαρμόζοντας τα πολιτικά μηνύματα με βάση τα δημόσια δεδομένα, οδηγώντας σε εξαιρετικά εξατομικευμένες και δυνητικά χειραγωγικές επικοινωνίες. Οι τεχνικές αυτές δεν εγείρουν μόνο ανησυχίες σχετικά με την αυθεντικότητα του δημοκρατικού λόγου, αλλά και τη δυνατότητα συγκαλυμμένης χειραγώγησης των εκλογικών επιλογών.
Ηθικά διλήμματα και νομικές προκλήσεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη και τη Δημοκρατία
Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης σε δημοκρατικά πλαίσια είναι γεμάτη με ηθικά διλήμματα και νομικές περιπλοκές. Η διασφάλιση της τήρησης των ηθικών προτύπων από την ΤΝ, ιδίως όσον αφορά τη δικαιοσύνη και την αποφυγή διακρίσεων, αποτελεί τεράστια πρόκληση. Τα νομικά πλαίσια πρέπει να εξελιχθούν για να αντιμετωπίσουν τις μοναδικές επιπτώσεις της ΤΝ, που κυμαίνονται από την προστασία των δεδομένων έως την αλγοριθμική λογοδοσία, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι τεχνολογίες αυτές χρησιμοποιούνται με τρόπους που ενισχύουν και όχι υπονομεύουν τις δημοκρατικές αρχές.
Εξισορρόπηση της αλήθειας και της ελευθερίας του λόγου / Αλήθεια έναντι χειραγώγησης: Η χρήση της ΤΝ για τη διαστρέβλωση ή την παραποίηση της αλήθειας στις εκλογές αποτελεί από ηθική άποψη μείζον ζήτημα. Ωστόσο, η ρύθμιση μιας τέτοιας τεχνολογίας, με τρόπο που να μην παραβιάζεται το άρθρο 14 του Ελληνικού Συντάγματος που εγγυάται την ελευθερία του λόγου, ιδίως για τις πολιτικές ομάδες και τα κόμματα, αποτελεί νομικό δίλημμα.
Ξένες παρεμβάσεις: Η συζήτηση του Crossler υπογραμμίζει την απειλή ξένων παραγόντων που χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη για να επηρεάσουν τις εκλογές. Τα στοχευμένα και συγκεκριμένα μηνύματα που επιτρέπει η ΤΝ ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις παραδοσιακές μεθόδους προπαγάνδας.
Διαφοροποίηση των πραγματικών γεγονότων από το περιεχόμενο που παράγεται από Τεχνητή Νοημοσύνη: Η πρόκληση για τους ψηφοφόρους έγκειται στο να διακρίνουν τη νόμιμη πολιτική επικοινωνία από το περιεχόμενο που παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη. Ο Crossler τονίζει τη σημασία της κατανάλωσης πληροφοριών από διαφορετικές πηγές και της επιφύλαξης κρίσης μέχρι να εξεταστούν πολλαπλές προοπτικές.
Αντιμετώπιση ηθικών και νομικών περιπλοκών: Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης σε δημοκρατικά πλαίσια απαιτεί διαφανή και υπεύθυνα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης. Η αρχή της Schaake υπογραμμίζει τη σημασία της πρόσβασης των ρυθμιστικών αρχών και των ερευνητών σε πληροφορίες σχετικά με τα συστήματα ΤΝ. Τα νομικά πλαίσια πρέπει να εξελιχθούν για να αντιμετωπίσουν τις μοναδικές επιπτώσεις της ΤΝ, που κυμαίνονται από την προστασία των δεδομένων έως την αλγοριθμική λογοδοσία.
Προχωρώντας μπροστά
Όσον αφορά το μέλλον, η πορεία προς τα εμπρός προϋποθέτει μια συντονισμένη προσπάθεια από κυβερνήσεις, εταιρείες τεχνολογίας, κοινωνία των πολιτών και διεθνείς οργανισμούς. Η χάραξη πολιτικής πρέπει να είναι προνοητική και προσαρμόσιμη, η έρευνα πρέπει να κατευθύνεται προς την ηθική ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη για την πλοήγηση στον παγκόσμιο χαρακτήρα του αντίκτυπου της Τεχνητής Νοημοσύνης στη δημοκρατία.
Η ενθάρρυνση της άμεσης πολιτικής επικοινωνίας και μιας πιο επιφυλακτικής προσέγγισης του διαδικτυακού περιεχομένου μπορεί να συμβάλει στον μετριασμό της εξάρτησης από τις πληροφορίες που χειραγωγούνται από την ΤΝ. Απώτερος στόχος είναι η αξιοποίηση του δυναμικού της ΤΝ με παράλληλη διατήρηση της ιερότητας των δημοκρατικών αξιών και διαδικασιών, εξασφαλίζοντας ένα μέλλον όπου η τεχνολογία θα υπηρετεί το γενικότερο καλό όλων των πολιτών.
Εν κατακλείδι, καθώς βρισκόμαστε στο μεταίχμιο σημαντικών τεχνολογικών εξελίξεων με την TN στον τομέα της Δημοκρατίας, ιδιαίτερα καθώς πλησιάζουμε στις ευρωεκλογές του 2024, είναι σαφές ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι δίκοπο μαχαίρι. Προσφέρει μετασχηματιστικές δυνατότητες και τεράστιες ευκαιρίες για την ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών, αλλά φέρνει επίσης σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν με προσοχή, ιδίως στο πλαίσιο των εκλογών.
Το κλειδί βρίσκεται σε μια ισορροπημένη προσέγγιση που δίνει προτεραιότητα στην ηθική ανάπτυξη, την αυστηρή νομοθετική ρύθμιση, τη συμμετοχή του κοινού και την υπεύθυνη αναφορά των μέσων ενημέρωσης. Με τη συνεργατική ανάπτυξη δεοντολογικών κατευθυντήριων γραμμών, ρυθμιστικών πλαισίων και την υιοθέτηση διεπιστημονικών προσεγγίσεων, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες της ΤΝ για την ενίσχυση των θεμελίων της δημοκρατίας, ενώ παράλληλα να αντιμετωπίσουμε με εγρήγορση τους κινδύνους της για τη διαφύλαξη της ακεραιότητας των δημοκρατικών μας θεσμών.
Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, αυτή η ισορροπημένη προσέγγιση είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι η ΤΝ υποστηρίζει, αντί να υπονομεύει, τις δημοκρατικές αξίες.
* Ο Γιάννης Σ. Καλαντζάκης είναι entrepreneur υπηρεσιών υγείας, πιστοποιημένος Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων (DPOaaS), Lead Verifier EU ETS & σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα διαχείρισης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (GDPR), ιατρικού τουρισμού, ΕΚΕ & βιώσιμης ανάπτυξης (πχ. Ecovadis, EU ETS, ΔηΣΜΕ, 14064-1) και ποιότητας. #IOwnMyHealthData
