Πώς θα μειωθεί το αυξανόμενο πλήθος σκουπιδιών στο διάστημα; Για αυτή την προσπάθεια ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) βρίσκεται σε συνομιλίες με τη SpaceX σχετικά με το ενδεχόμενο η διαστημική επιχείρηση του Ίλον Μασκ να συμμετάσχει σε διεθνή χάρτα που έχει σχεδιαστεί για τους ρύπους στο διάστημα, όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής Josef Aschbacher στο Reuters.
Πρόκειται για μία από τις διάφορες προσπάθειες για την ανάσχεση της μάζας των διαστημικών σκουπιδιών που στροβιλίζονται γύρω από τον πλανήτη από προηγούμενες αποστολές και αποτελούν κίνδυνο για τους ενεργούς δορυφόρους. Ο Aschbacher δήλωσε ότι 110 χώρες ή οντότητες έχουν προσχωρήσει στη χάρτα Zero Debris της ESA, η οποία έχει ως στόχο να σταματήσει να δημιουργούνται νέα τροχιακά σκουπίδια έως το 2030.
Ερωτηθείς αν η SpaceX έχει προσχωρήσει στην προσπάθεια, ο Aschbacher δήλωσε: «Όχι ακόμη, αλλά συζητάμε μαζί τους… Αυτός είναι ένας χάρτης που εξελίσσεται συνεχώς και… θα συνεχίσουμε να θέτουμε τα θέματα επειδή είναι τόσο θεμελιώδη». Από πλευράς της, η SpaceX δεν ανταποκρίθηκε άμεσα σε αίτημα σχολιασμού.
Σημειωτέον ότι οι δορυφόροι της SpaceX αποτελούν σήμερα περίπου τα δύο τρίτα των διαστημοπλοίων που είναι ενεργά σε χαμηλή γήινη τροχιά. Σύμφωνα με τη Διαστημική Δύναμη των ΗΠΑ, από τους περίπου 10.300 ενεργούς δορυφόρους σε τροχιά, περίπου 6.300 αποτελούν μέρος του ταχέως αναπτυσσόμενου αστερισμού Starlink της SpaceX.
Η Κίνα έχει αρχίσει να εκτοξεύει δικούς της δορυφόρους για να ανταγωνιστεί το Starlink, όπως και η Amazon, η οποία αναμένει να εκτοξεύσει πάνω από 3.000 δορυφόρους για τον αστερισμό Kuiper αυτή τη δεκαετία. Η Amazon έχει υπογράψει τον χάρτη, δήλωσε ο Aschbacher. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 18.897 κομμάτια ανιχνεύσιμων διαστημικών σκουπιδιών σε τροχιά, σύμφωνα με τον Jonathan McDowell, αστρονόμο του Χάρβαρντ που παρακολουθεί τέτοια αντικείμενα.
Δεν υπάρχουν διεθνείς νόμοι για τα σκουπίδια, αλλά τα τελευταία χρόνια οι χώρες και οι διαστημικές υπηρεσίες έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται προτάσεις και εθνικούς κανόνες για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
«Δεν είμαστε ρυθμιστικός φορέας- είμαστε ένας τεχνικός διαστημικός οργανισμός. Αλλά το γεγονός ότι θέσαμε στο τραπέζι τον χάρτη, ο οποίος εκπονήθηκε με όλους τους άλλους εταίρους, και ότι τον υπέγραψαν είναι πολύ ενθαρρυντικό», δήλωσε ο Aschbacher.
SpaceX
Η SpaceX υπόκειται στις απαιτήσεις της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών των ΗΠΑ για τα τροχιακά συντρίμμια. Ένας δορυφόρος Starlink απαιτείται να τεθεί σε τροχιά – ή να καεί στη γήινη ατμόσφαιρα – εντός πέντε ετών από το τέλος της ζωής του.
«Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό η βιομηχανία να δεσμευτεί δημοσίως σε αυτού του είδους την πρωτοβουλία, οπότε χαίρομαι που γνωρίζω ότι η SpaceX το εξετάζει», δήλωσε ο McDowell, αναφερόμενος στον χάρτη.
Το 2023, η SpaceX επέκρινε μια έκθεση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας που προειδοποιούσε για τον κίνδυνο που διατρέχουν οι άνθρωποι από την πτώση συντριμμιών από αστερισμούς ως «βαθιά λανθασμένη», ανέφερε το SpaceNews.
Διαστημικά σκουπίδια
Αν και οι εμπορικοί αστερισμοί κυριαρχούν στο προσκήνιο, μεγάλο μέρος της αυξανόμενης παλίρροιας των διαστημικών σκουπιδιών θεωρείται ότι οφείλεται σε συγκρούσεις ή σε αναφορές για δοκιμές αντιδορυφορικών πυραύλων. Ένας κινεζικός πύραυλος τον Αύγουστο διαλύθηκε σε σύγκρουση με ένα τέτοιο κομμάτι, δημιουργώντας ένα από τα μεγαλύτερα πεδία σκουπιδιών στην πρόσφατη ιστορία.
Σύμφωνα με τη NASA, δύο προηγούμενα περιστατικά αύξησαν το σωρό των σκουπιδιών κατά περίπου 70%. Πρόκειται για την καταστροφή του κινεζικού διαστημοπλοίου Fengyun-1C το 2007, η οποία σύμφωνα με τις Ηνωμένες Πολιτείες προκλήθηκε τότε από κινεζικό πύραυλο, και την τυχαία σύγκρουση ενός αμερικανικού και ενός ρωσικού διαστημοπλοίου το 2009.
Tο 2021, μια ρωσική δοκιμή αντιδορυφορικού πυραύλου πρόσθεσε τουλάχιστον 1.500 κομμάτια συντριμμιών, μερικά από τα οποία έχουν αποσυντεθεί έκτοτε, ανέφερε τότε η Αμερικανική Διαστημική Διοίκηση. Οι ΗΠΑ το 2008 και η Ινδία το 2019 παρουσίασαν και οι δύο αντιδορυφορικούς πυραύλους που πρόσθεσαν στο πεδίο των συντριμμιών. Η κυβέρνηση Μπάιντεν προώθησε ένα μορατόριουμ για τέτοιου είδους δοκιμές, με αρκετές χώρες να το υπογράφουν, αλλά όχι η Ρωσία ή η Κίνα.
