Του Γιάννη Γορανίτη
Η Foxconn είναι σήμερα ο υπ' αριθμόν ένα κατασκευαστής OEM ηλεκτρονικών στον κόσμο, αφού κατασκευάζει προϊόντα για την Apple, τη Sony, τη Microsoft και πολλούς ακόμη πολυεθνικούς κολοσσούς της τεχνολογίας. Από άποψη τζίρων είναι η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο στον κλάδο του ΙΤ πίσω από την Apple και τη Samsung.
Η εταιρεία από την Ταϊβάν κατέχει αδιαμφισβήτητη πρωτιά στον συνολικό αριθμό υπαλλήλων, αφού υπολογίζεται ότι απασχολεί περί τους 1,3 εκατ. εργαζόμενους στα πολυάριθμα εργοστάσια της ανά τον κόσμο. Τα περισσότερα εξ αυτών βρίσκονται στην Κίνα, ενώ εργοστάσια της Foxconn λειτουργούν και στη Βραζιλία, το Μεξικό, τη Μαλαισία, αλλά και την Ευρώπη (Τσεχία, Σλοβακία, Τουρκία). Πρόσφατα μάλιστα ανακοίνωσε ότι θα επεκτείνει την κατασκευαστική της δραστηριότητα και σε αμερικανικό έδαφος.
Αντί όμως η ανακοίνωση αυτή να συνοδευτεί από τον αναμενόμενο ενθουσιασμό για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, δημιούργησε σκεπτικισμό, πολύ απλά γιατί στο νέο, αλλά και τα μελλοντικά εργοστάσια της εταιρείας οι εργαζόμενοι δεν θα είναι άνθρωποι, αλλά ανθρωποειδή.
Ρομποτικοί εργάτες
Ήδη από τον περασμένο Μάιο, η Foxconn είχε ανακοινώσει την πιλοτική δοκιμή αντικατάστασης εργαζομένων με ρομπότ.
Όπως όλα δείχνουν η δοκιμή ήταν επιτυχής, αφού το κόστος έπεσε, η παραγωγή αυξήθηκε και τα λάθη ή/και ατυχήματα εξαλείφθηκαν, οπότε η εταιρεία αποφάσισε ότι μέσα στο 2017 θα ξεκινήσει η εφαρμογή του προγράμματος σε όλες τις δομές της.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του εξαιρετικά έγκυρου στα ζητήματα κινεζικής οικονομίας Digitmes, η εταιρεία σκοπεύει να αντικαταστήσει το σύνολο των εργαζομένων της με ρομπότ. Η αντικατάσταση βέβαια δεν θα γίνει εν μία νυκτί, αλλά θα ξεδιπλωθεί σε τρεις φάσεις.
Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει από τις παραγωγικές μονάδες της εταιρείας στην Κίνα, όπου τα Foxbots –οι ρομποτικοί εργάτες που η ίδια η Foxconn κατασκευάζει– θα πάρουν τις θέσεις των εργατών. Οι δοκιμές μάλιστα θα συνεχιστούν στο εργοστάσιο με δυνατότητα παραγωγής 500.000 iPhone την ημέρα.
Όπως αποκάλυψε ο Dai Jia-Peng, γενικός διευθυντής της επιτροπής αυτοματισμού της Foxconn, μέσα στην επόμενη τριετία το 30% των θέσεων εργασίας θα έχουν καταληφθεί από ρομπότ.
Για να προλάβει τις αντιδράσεις βέβαια, υπογραμμίζει ότι οι αντικαταστάσεις θα αφορούν σε θέσεις εργασίας που είναι είτε επικίνδυνες είτε απόλυτα επαναλαμβανόμενες, με αποτέλεσμα οι βιομηχανικοί εργάτες να είναι απρόθυμοι να τις εκτελέσουν.
Ο εφιάλτης της μαζικής ανεργίας
Είναι βέβαια ευνόητο ότι στην κομψή διατύπωση του υψηλόβαθμου στελέχους της Foxconn υποκρύπτεται ο μεγάλος κίνδυνος για το εργατικό δυναμικό (μόνο στα κινεζικά εργοστάσιά της εργάζονται περί το 1 εκατ. άτομα). Άλλωστε, σε αυτά τα εργοστάσια έχουν καταγραφεί πολλές καταγγελίες για την υπερβολική εντατικοποίηση της εργασίας, που οδήγησε σε πολυάριθμες αυτοκτονίες εργαζομένων και έντονες διαμαρτυρίες.
Η Foxconn έχει αποφασίσει όμως να πάει πολλά βήματα παρακάτω. Η δεύτερη φάση του μεγαλόπνοου πλάνου της περιλαμβάνει τη βελτίωση της αποδοτικότητας, μέσω του εξορθολογισμού των γραμμών παραγωγής και της παράλληλης μείωσης των υπεράριθμων ρομπότ.
Η τρίτη και τελική φάση περιλαμβάνει την αυτοματοποίηση όλων των εργοστασίων της, διατηρώντας έναν ελάχιστο μόνο αριθμό των εργαζομένων που θα αναλαμβάνουν τις διαδικασίες ελέγχου. Παράλληλα θα ξεκινήσει και η αντικατάσταση μεσαίων και κατώτερων στελεχών της διοίκησης από ρομπότ (τηλεφωνητές, στελέχη εξυπηρέτησης πελατών, γραμματείς, λογιστές κ.α.).
Το στοίχημα της Foxconn είναι ιδιαίτερα υψηλού ρίσκου τόσο σε εταιρικό επίπεδο, αφού προς το παρόν το εργατικό κόστος, τουλάχιστον στην Κίνα, παρέμενε χαμηλότερο από το αντίστοιχο της αγοράς ή κατασκευής ρομπότ, όσο και σε κοινωνικό, μιας η απειλή της μαζικής ανεργίας σκιάζει ήδη το αναπτυξιακό της όραμα.
Η αυτοματοποίηση όμως, προβάλλει πια ως μονόδρομος, τόσο για τη Foxconn, όσο και για το σύνολο των κατασκευαστών καταναλωτικών ηλεκτρονικών, οπότε οι αποφάσεις για την προστασία και τη διαχείριση του εργατικού δυναμικού δεν (θα) βαραίνουν μόνο την ίδια.
