Του Γιάννη Παλιούρη
Περίπου 1 kb. Tόσος είναι ο χώρος που απαιτείται για την αποθήκευση ενός μικρού κειμένου 167 λέξεων, με έξι γράμματα η κάθε λέξη. Εναλλακτικά; Μερικές σταγόνες… νερού. Νερό, όμως, μέσα στο οποίο πλέουν τεχνητά μόρια DNA, κατασκευασμένα γι' αυτόν ακριβώς το σκοπό: την αποθήκευση πληροφοριών σε ψηφιακή μορφή.
Αυτό έχουν καταφέρει ερευνητές της Catalog, μιας εταιρείας spin-off κατευθείαν από τα εργαστήρια του ΜΙΤ. Στόχος; Να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες τεχνολογίες αποθήκευσης πυριτίου ή μαγνητικής ταινίας, καθώς πλέον φτάνουν στα όρια τους εξαιτίας του οργιώδους ρυθμού παραγωγής δεδομένων, ο οποίος μάλιστα αναμένεται να αυξηθεί εκθετικά τα επόμενα χρόνια.
Η Catalog δεν είναι η πρώτη εταιρεία που καταφέρνει να εγγράψει ψηφιακή πληροφορία σε βιολογικό υλικό και να αποκωδικοποιήσει στη συνέχεια το βιολογικό υλικό σε ψηφιακή πληροφορία. Τεχνολογικοί κολοσσοί όπως η Microsoft έχουν δηλώσει ότι σχεδιάζουν λειτουργικά συστήματα αποθήκευσης δεδομένων, βασισμένα στο DNA, εντός των επόμενων ετών.
Το επίτευγμα της Catalog, όμως, είναι ότι έχει σχεδιάσει και κατασκευάζει την πρώτη λειτουργική διάταξη η οποία θα επιτρέπει την οικονομικά συμφέρουσα εγγραφή δεδομένων σε αλυσίδες DNA. Και εξηγούμαστε: Ενώ η τεχνική έχει κατακτηθεί ήδη από το 2011, η εφαρμογή της είναι αστρονομικά ακριβή. Υπολογίζεται ότι η εγγραφή μόλις δύο DVD με περιεχόμενο υψηλής ευκρίνειας σε βιολογικό υλικό κοστίζει πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια!
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της Catalog, οι τεχνικοί της κατασκευάζουν ένα μηχάνημα (μεγέθους σχολικού λεωφορείου) που θα μπορεί να εγγράφει ένα terabyte δεδομένων ημερησίως, χρησιμοποιώντας 500 τρισεκατομμύρια μόρια DNA, με λογικό κόστος. Μάλιστα, σχεδιάζουν να δρομολογήσουν υπηρεσίες αποθήκευσης βιομηχανικής κλίμακας για εταιρείες πληροφορικής, τη βιομηχανία ψυχαγωγίας και τις κρατικές υπηρεσίες των ΗΠΑ μέσα στα επόμενα χρόνια.
Εάν το εγχείρημα στεφθεί από επιτυχία, η αποθήκευση πληροφοριών σε μόρια DNA θα μπορούσε να είναι η απάντηση σε ένα μοναδικό πρόβλημα του 21ου αιώνα: την υπερπαραγωγή δεδομένων, που πολλαπλασιάζεται με απίστευτους ρυθμούς. Είναι ενδεικτικό ότι το 2012 η ανθρωπότητα παρήγαγε 4,4 zettabytes δεδομένων (1 zettabyte ισούται με ένα τρισεκατομμύριο gigabytes). To 2018 φτάσαμε περίπου τα 33 zettabytes και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της IDC η ετήσια παραγωγή δεδομένων το 2025 θα εκτοξευτεί στα 175 zettabytes! Με άλλα λόγια είναι ζήτημα χρόνου να εξαντληθούν οι δυνατότητες των παραδοσιακών μεθόδων αποθήκευσης, κάτι που υπολογίζεται να συμβεί το 2040.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του DNA είναι ότι προσφέρει πυκνότητα αποθήκευσης πληροφοριών αρκετές τάξεις μεγέθους υψηλότερη από οποιαδήποτε άλλη γνωστή τεχνολογία αποθήκευσης. Σε σημείο που όλες οι ταινίες που έχουν γυριστεί ποτέ θα χωρούσαν σε ένα βιολογικό μέσο αποθήκευσης, στο μέγεθος ενός κύβου ζάχαρης.
Το αν η Catalog καταφέρει να επιβεβαιώσει τις προσδοκίες που η ίδια δημιούργησε μένει να αποδειχθεί. Το ότι το μέλλον όμως του storage είναι βιολογικό θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Άλλωστε το 2017 η DARPA, η περιβόητη Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Άμυνας των ΗΠΑ, επιχορήγησε με 15,3 εκατομμύρια δολάρια εταιρείες που ερευνούν νέους βιοχημικούς τρόπους αποθήκευσης δεδομένων.
