Του Γιάννη Παλιούρη
Τι σχέση ένας οδοντίατρος, ένας οικονομολόγος και ένας δάσκαλος με την Τεχνητή Νοημοσύνη; Θεωρητικά καμία. Εκτός βέβαια και αν κατοικούν στη Φινλανδία, αφού στον Σκανδιναβικό Βορρά το νέο μεγάλο project ακούει στο όνομα «1 percent» και έχει αυτόν ακριβώς το στόχο: να εκπαιδεύσει το 1% του πληθυσμού στις βασικές αρχές της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η ιδέα είναι εξαιρετικά απλή, σε σημείο που είναι σχεδόν αδύνατο να αποτύχει: Διδάσκεις περίπου 55.000 ανθρώπους τις βασικές αρχές της Τεχνητής Νοημοσύνης και σταδιακά επεκτείνεις τον αριθμό αυτό. Η συνέχεια λέει ότι σε λίγα χρόνια οι άνθρωποι αυτοί θα εισάγουν εφαρμογές και λύσεις ΤΝ στις δουλειές και τις ζωές τους. Έτσι, αντί για «εξωτικό φρούτο» που προκαλεί δέος, η ΤΝ θα γίνει μέρος της καθημερινότητας, όπως ακριβώς έγινε το ηλεκτρικό ρεύμα. Τελικά, σε βάθος χρόνου ολόκληρη η χώρα θα είναι ένα τεράστιο εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης, οδηγώντας τις εξελίξεις αντί να γίνει παρακολουθητής αυτών.
Αν και αρχικά επρόκειτο για ένα πείραμα που ξεκίνησε σε μικρότερη βάση στα πλαίσια ενός πανεπιστημιακού προγράμματος, μέσα σε μόλις έναν χρόνο το πρόγραμμα «1 percent» υιοθετήθηκε από 250 εταιρείες αλλά και τη φινλανδική κυβέρνηση. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο η Stora Enso, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής χαρτιού, δήλωσε συμμετοχή για 1000 εργαζόμενούς της.
Τα μαθήματα ξεκίνησαν στις 14 Μαΐου του 2017, είναι online και διαμορφωμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην απαιτείται πρότερη γνώση μαθηματικών ή προγραμματισμού. Στο τέλος της πορείας οι συμμετέχοντες θα έχουν αποκτήσει βασικές γνώσεις μηχανικής μάθησης και νευρωνικών δικτύων.
Στην πραγματικότητα, αυτό που ξεκίνησε σαν πανεπιστημιακό πρόγραμμα αποκτά πανεθνικά χαρακτηριστικά. Και αυτό γιατί με τη βοήθεια και την παρότρυνση της φινλανδικής κυβέρνησης και του επιχειρηματικού κόσμου οι κάτοικοι της χώρας των χιλίων λιμνών εισέρχονται σε μια διαδικασία δια βίου μάθησης και μάλιστα όχι πάνω σε σημερινές τεχνολογίες αλλά σε τεχνολογίες αιχμής της επόμενης ημέρας!
Οι Φινλανδοί έχοντας αντικειμενικά περιορισμένους πόρους, ανθρώπινους και οικονομικούς, έχουν κατανοήσει ότι για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί σε ένα παγκοσμιοποιημένο πεδίο γιγάντων το οποίο αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς έχουν μία μόνο επιλογή: να εκπαιδεύουν όσους περισσότερους πολίτες μπορούν στις νέες, αναδυόμενες τεχνολογίες.
Δεν πρόκειται για εύκολο στοίχημα αλλά είναι μονόδρομος. Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα ανατρέψει το επιχειρηματικό τοπίο σε μια σειρά από τομείς που ξεκινούν από τις λιανικές πωλήσεις και την τραπεζική και φτάνουν μέχρι τη βιομηχανία και την ιατρική. Σύμφωνα με έρευνα της McKinsey, είναι πιθανόν ότι έως και το 40% όλων των εργασιών να αυτοματοποιηθούν από εφαρμογές ή μηχανές που θα ενσωματώνουν Τεχνητή Νοημοσύνη.
Σε αυτό το πλαίσιο η πρωτοβουλία των Φινλανδών δεν θα έπρεπε να φαντάζει ως κάτι άπιαστο αλλά ως αναγκαιότητα για κάθε χώρα που θέλει να «υπάρχει» στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και την επόμενη μέρα.