Η σκέψη κάθε ανθρώπου είναι το απόλυτο καταφύγιο ιδιωτικότητας. Ίσως το ύστατο, υποστηρίζουν πολλοί, σε έναν κόσμο όπου τα προσωπικά δεδομένα έχουν αποκτήσει αξία αντίστοιχη, αν όχι μεγαλύτερη, αυτής του «μαύρου χρυσού». Και αυτό το κάστρο, όμως, είναι έτοιμο να πέσει, καθώς επιστήμονες δημιούργησαν ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να μετατρέψει την εγκεφαλική δραστηριότητα σε κείμενο.
Προς το παρόν η ανίχνευση της νευρωνικής δραστηριότητας και η μετατροπή της σε λέξεις είναι δυνατή μόνο όταν κάποιος μιλάει φωναχτά. Ωστόσο οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας που ανέπτυξαν το σύστημα, δηλώνουν σίγουροι ότι σύντομα θα «σπάσουν» τα σύνορα του νου ακόμα και χωρίς ήχο. Και θα το κάνουν γι καλό σκοπό, αφού όπως υποστηρίζουν στόχος τους είναι να δώσουν «φωνή» σε ανθρώπους που ενώ διατηρούν τη συνείδησή τους έχουν χάσει κάθε δυνατότητα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο και παραμένουν «φυλακισμένοι» στο σώμα τους, λόγω τραυματισμού ή κάποιας ασθένειας.
Σε δημοσίευσή τους στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Neuroscience, οι ερευνητές εξηγούν ότι ως βάση μελέτης επέλεξαν τέσσερις ασθενείς με σοβαρές κρίσεις επιληψίας. Προκειμένου να ελέγξουν και να παρακολουθούν τις κρίσεις οι ασθενείς διέθεταν ήδη εμφυτευμένες συστοιχίες ηλεκτροδίων στον εγκέφαλό τους.
Σε πρώτη φάση κλήθηκαν να διαβάσουν δυνατά πενήντα απλές προτάσεις, πολλές φορές την κάθε μία. Στη διάρκεια της ανάγνωσης η ερευνητική ομάδα κατέγραφε εξονυχιστικά την νευρωνική δραστηριότητα των εγκεφάλων τους. Στη συνέχεια, οι καταγραφές τροφοδότησαν με τη μορφή δεδομένων έναν αλγόριθμο μηχανικής μάθησης, που μετέτρεψε τα στοιχεία της εγκεφαλικής δραστηριότητας για κάθε προφορική φράση σε μια σειρά από αριθμούς.
Μέσα από ένα ακόμα αλγοριθμικό φιλτράρισμα, η σειρά των αριθμών μεταφράστηκε σε ακολουθία λέξεων. Πλήρης αποτυχία! Ακατάληπτες φράσεις ήταν το προϊόν της αρχικής αποκωδικοποίησης. Καθώς, όμως, το σύστημα συνέκρινε κάθε ακολουθία λέξεων με τις φράσεις που είχαν ηχογραφηθεί, έμαθε να αντιστοιχεί τη σειρά των αριθμών με πραγματικές λέξεις, αλλά και να προβλέπει ποια λέξη τείνει να ακολουθεί μία άλλη, ώστε να παράγει κατανοητό αποτέλεσμα.
Μετά από αρκετές προσπάθειες το σύστημα παρέδωσε τελικά γραπτό κείμενο το οποίο φυσικά το αποτέλεσμα δεν ήταν έκθεση ιδεών. Ούτε καν αλάνθαστο. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μόνο το 3% κάθε φράσης χρειάστηκε διόρθωση. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το σύστημα χρησιμοποίησε λιγότερα από 40 λεπτά φωνητικών δεδομένων από κάθε ασθενή. Αν το διάστημα αυτό αντικατασταθεί με χιλιάδες ή εκατομμύρια ώρες ομιλίας, τότε και το τελικό κείμενο θα είναι, θεωρητικά, αρτιότερο.
Τώρα το μεγάλο στοίχημα για τους επιστήμονες από Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας είναι να «διαγράψουν» το δεύτερο βήμα της διαδικασίας, δηλαδή την ανάγκη σύγκρισης των εγκεφαλικών δεδομένων με τον προφορικό λόγο, ώστε να προκύψει κείμενο με νόημα. Με άλλα λόγια, να μεταφράσουν απευθείας την νευρωνική δραστηριότητα σε λέξεις…
