[SPOILER ALERT: δεν βγάζει]
Όπως ανακοίνωσαν οι υπεύθυνοι του WhatsApp μέσω του επίσημου blog τους, η υπηρεσία άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων κατέρριψε το ρεκόρ του ενός δισεκατομμυρίου μοναδικών χρηστών τον μήνα.
Το ρεκόρ φαντάζει δυσθεώρητο, με δεδομένο ότι τους τελευταίους μήνες το app δέχεται ισχυρές πιέσεις από τον ανταγωνισμό –λέγε με και Facebook Messenger, αλλά και πολυάριθμες αντίστοιχες υπηρεσίες τοπικής εμβέλειας. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η εκτίμηση του συνολικού όγκου των μηνυμάτων. Υπολογίζεται ότι μέσω της πλατφόρμας διακινούνται περισσότερα από 42 δισεκατομμύρια μηνύματα ημερησίως.
(Φωτ.: Το ταυτόχρονο chatting μεταξύ πολλών μελών μιας παρέας είναι ένας από τους παράγοντες που απογείωσαν τη φήμη του WhatsApp.)
1.260.000.000.000 μηνύματα το μήνα.
Σωστά διαβάσατε: ένα τρισεκατομμύριο διακόσια εξήντα δισεκατομμύριο μηνύματα. Εν ολίγοις ένας στους επτά ανθρώπους στον πλανήτη χρησιμοποιεί την εφαρμογή κατά μέσο όρο σαρανταδύο φορές τη μέρα, προκειμένου να ανταλλάξει μηνύματα (κείμενο, φωτογραφίες, βίντεο και ήχο), αλλά και να συνομιλήσει δωρεάν με άλλους χρήστες σε όλο τον πλανήτη.
Η στρατηγική του freemium
(Φωτ.: Η πολυσυζητημένη λειτουργία δωρεάν κλήσεων προσφέρεται σε όλους τους χρήστες που έχουν κατεβάσει την εφαρμογή.)
Αυτή ακριβώς είναι η λέξη κλειδί της επιτυχίας του WhatsApp: δωρεάν. Η εφαρμογή παρέχεται δωρεάν για όλες τις πλατφόρμες και τα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα (iOS, Android, Windows Phone, αλλά και Blackberry, Nokia S40 και Symbian). Μέχρι πριν μερικές εβδομάδες προσφερόταν με μια συμβολική ετήσια χρέωση της τάξης των $0.99 (μετά το πρώτο έτος δωρεάν χρήσης). Ακόμη κι αυτή όμως έπαψε να ισχύει και πλέον το app προσφέρεται σε όλους χωρίς απολύτως κανένα κόστος, αρκεί φυσικά η συσκευή τους να έχει πρόσβαση στο Internet (μέσω Wi-Fi ή 3G/4G). Αν και ο απλός πολλαπλασιασμός 99 σεντς X 1 δισ. χρήστες (και μάλιστα με ανοδικές τάσεις, αφού καταγράφονται 500.000 downloads την ημέρα) αποφέρει ένα αρκούντως αξιοπρόσεκτο ποσό, οι επιτελείς της εταιρείας αποφάσισαν να αναζητήσουν από αλλού τα προσδοκώμενα έσοδα. Κάτι παραπάνω θα ξέρουν.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του συνιδρυτή και CEO της υπηρεσίας, Jan Koum, το WhatsApp θα απευθυνθεί σε εμπορικούς συνεργάτες, με στόχο την προσέλκυση διαφημιστικών εσόδων. Ενδεικτικά ανέφερε εστιατόρια, αεροπορικές εταιρείες και πιστωτικές κάρτες, που θα πληρώνουν προκειμένου να επικοινωνούν με τους χρήστες, χωρίς όμως να τους στέλνουν ενοχλητικά διαφημιστικά μηνύματα. Η αλλαγή της στρατηγικής ήταν μάλλον αναμενόμενη από τότε που η εταιρεία μπήκε κάτω από την ομπρέλα του Facebook, που ως γνωστό απεχθάνεται τις επί πληρωμή υπηρεσίες προς τους χρήστες. H εξαγορά πραγματοποιήθηκε το 2014 και στοίχισε στον διαδικτυακό κολοσσό περίπου 19 δισ. δολάρια. Εκ των υστέρων μάλιστα έγινε γνωστό ότι ο Mark Zuckerberg ήταν διατεθειμένος να καταβάλει οποιοδήποτε τίμημα προκειμένου να κλείσει το deal. Κάτι παραπάνω θα ξέρει.
Show me the money
Μέχρι σήμερα πάντως, επτά χρόνια μετά την ίδρυση της εταιρείας και ακριβώς δύο χρόνια μετά την εξαγορά του, το WhatsApp δεν έχει κατορθώσει να δει το χρώμα του χρήματος. Η πρόσφατη αναθεώρηση του συνδρομητικού μοντέλου δείχνει ότι οι προοπτικές από τη διαφημιστική αγορά είναι ευοίωνες. Η απόσταση, βέβαια, μεταξύ ενός business plan και της εισροής κερδών στα ταμεία είναι χαώδης και οι ιθύνοντες της πλατφόρμας οφείλουν να αποδειχθούν ιδιαίτερα εφευρετικοί. Δεν είναι άλλωστε οι μόνοι που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες προκλήσεις, καθώς, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Gartner, μόλις μία στις εκατό εφαρμογές βγάζουν τα έξοδα τους, ενώ κάτι λιγότερο από 0.01 τοις εκατό των apps που θα κυκλοφορήσουν έως το 2018 θα θεωρηθεί εμπορική επιτυχία από τους δημιουργούς του.
Το κλισέ σε αυτόν τον κλάδο υποστηρίζει ότι η αξία μιας υπηρεσίας/ app/ site είναι οι χρήστες του. Και επειδή τα κλισέ συνήθως αναπαράγονται γιατί βασίζονται στην αλήθεια, στην περίπτωση του WhatsApp το value που προσφέρουν οι χρήστες είναι ανεκτίμητο. Μένει κάποιος να μετατρέψει τη θεωρητική αξία σε κέρδη. Χωρίς να χάσει τους χρήστες.
