Η κατασκευή του νανοδορυφόρου AcubeSAT, του πρώτου φοιτητικού δορυφόρου της Θεσσαλονίκης, ξεκινά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με επίσημη έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency- ESA) και με στόχο να τεθεί σε τροχιά σε δύο χρόνια.
Ο δορυφόρος αυτός αποτελεί το κύριο project της φοιτητικής ομάδας SpaceDot και ξεκίνησε το 2018 με αφορμή το ενδιαφέρον των φοιτητών να απαντήσουν στο ερώτημα: «Πώς επιδρούν οι συνθήκες του διαστήματος σε ζώντες οργανισμούς και, ειδικά, στον άνθρωπο;». Οι φοιτητές στοχεύουν να μελετήσουν με τον νανοδορυφόρο AcubeSAT την επίδραση του διαστημικού περιβάλλοντος στη γονιδιακή έκφραση.
Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους η ομάδα σε συνεργασία με τους ειδικούς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και με την υποστήριξη του Πανεπιστημίου του ΑΠΘ, ο σχεδιασμός βελτιστοποιήθηκε, με αποτέλεσμα την επιτυχή ολοκλήρωση της τελικής κρίσιμης διαδικασίας έγκρισής του (Critical Design Review- CDR), στις 24 Αυγούστου 2021. Η διαδικασία διήρκεσε 8 μήνες, κατά τους οποίους η ομάδα συνέταξε 1.559 σελίδες τεκμηρίωσης του λεπτομερούς σχεδιασμού του νανοδορυφόρου, τον οποίο και κλήθηκε να υπερασπιστεί ενώπιον των ειδικών του ESA.
«Τα μέλη της Πανεπιστημιακής μας Κοινότητας εργάζονται στην αιχμή της έρευνας και της τεχνολογίας, επιτυγχάνοντας υψηλούς στόχους που φθάνουν μέχρι το... διάστημα», δήλωσε ο πρύτανης του ΑΠΘ καθ. Νίκος Παπαϊωάννου, συγχαίροντας την ομάδα «για τις εργώδεις προσπάθειές της και την πρωτοπόρα δράση της».
Ο νανοδορυφόρος AcubeSAT προγραμματίζεται να τεθεί σε τροχιά περί τα τέλη του 2023, μετά την ολοκλήρωση των επόμενων φάσεων κατασκευής και δοκιμών. Η επιτυχία του σε αυτές θα εξασφαλίσει στην ομάδα ένα «εισιτήριο για εκτόξευση» που καλύπτεται πλήρως από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, ο οποίος παρέχει τεχνική και επιστημονική υποστήριξη στην ομάδα ήδη από το 2019, μέσω του προγράμματος «Fly Your Satellite! 3».
Το πρόγραμμα αποτελεί το πλέον διακεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Στο πλαίσιο του προγράμματος, φοιτητικές ομάδες από ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια καθοδηγούνται σε όλα τα στάδια ανάπτυξης δορυφόρου-σχεδιασμός, κατασκευή, δοκιμές, εκτόξευση- από ειδικούς επιστήμονες και μηχανικούς αεροδιαστημικής.
Ο νανοδορυφόρος βασίζεται στο πρότυπο CubeSat: ως CubeSats -συντομογραφία του «κυβικός δορυφόρος» σε ελεύθερη μετάφραση- ορίζονται οι δορυφόροι που αποτελούνται από επιμέρους μονάδες κυβικού σχήματος και διαστάσεων 10×10×10 cm. Τα CubeSats χρησιμοποιούνται ευρέως από ακαδημαϊκές ομάδες αλλά και τη βιομηχανία για επιστημονικά πειράματα, καθώς και για δοκιμές νέων τεχνολογιών, λόγω των χαμηλών οικονομικών απαιτήσεων.
Ο νανοδορυφόρος AcubeSAT συνιστά ορόσημο για τα ελληνικά ερευνητικά δεδομένα στον τομέα της αεροδιαστημικής. Θα αποτελέσει τον πρώτο δορυφόρο του ΑΠΘ, καθώς και τον πρώτο νανοδορυφόρο στην Ευρώπη σχεδιασμένο για την υλοποίηση βιολογικού πειράματος τέτοιας κλίμακας. Η ολοκλήρωση του Critical Design Review σηματοδοτεί τον πρώτο επιτυχημένο έλεγχο του νανοδορυφόρου από τους ειδικούς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, οι οποίοι έδωσαν το «πράσινο φως» στην ομάδα για να προχωρήσει με την κατασκευή και τη λειτουργία του δορυφόρου κατά τους επόμενους μήνες.
Όσοι επιθυμούν μπορούν να γνωρίσουν την ομάδα SpaceDot και τον νανοδορυφόρο AcubeSAT από κοντά, στην 85η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
