Υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός στις τάξεις των ιδιοκτητών ακινήτων. Δικαιολογημένος εν μέρει, καθώς ανάλογες τιμές έχουν να δουν από το 2008, τότε που έδεναν τα λουκάνικα στην ουρά των σκύλων και η χώρα διέθετε υπουργό με σχεδόν αποκλειστικό αντικείμενο τις προσλήψεις στο δημόσιο. Από τότε έχουν μεσολαβήσει αρκετά χρόνια, μία χρεοκοπία, μπόλικος πληθωρισμός και ένα πόλεμος. Ακριβά ή φθηνά τα ακίνητα; Εδώ σε θέλω μύστη μου!
Καταρχήν τα 100 ευρώ του 2008 δεν είναι τα ίδια με 100 ευρώ του 2024. Αυτό δεν νομίζουμε ότι χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να το αποδείξει κανείς. Άρα, όταν λέει κάποιος ότι οι τιμές των ακινήτων έφτασαν εκείνες του 2008 και άρα αυτόματα αυτό σημαίνει ότι έχει αυξηθεί ο κίνδυνος, είναι, τουλάχιστον, υπερβολικός. Οι τιμές των ακινήτων δεν είναι οι ίδιες με εκείνες του 2008, ανεξάρτητα από το αν οι ονομαστικές τιμές είναι ίδιες ή περίπου ίδιες.
Ένα δεύτερο στοιχείο είναι το γεγονός ότι από την αγορά του 2024 λείπει ο τραπεζικός δανεισμός. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Το 2010 οι τιμές κατέρρευσαν επειδή άρχισαν να κτυπούν τα τραπεζικά δάνεια. Σήμερα τέτοιος κίνδυνος δεν υπάρχει. Το πολύ - πολύ να αργήσει κανείς να πουλήσει ή να αναγκαστεί να περιορίσει τις απαιτήσεις του. Αλλά ο «βίαιος θάνατος» είναι μακριά, ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν τράπεζες στο παιγνίδι για να τραβήξουν τη σκανδάλη.
Το κακό είναι ότι λόγω της κρίσης δεν έγιναν επενδύσεις σε νέα ακίνητα, με αποτέλεσμα η αγορά σήμερα να μην μπορεί να καλύψει τις ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στο μεταξύ. Ανάγκες που έχουν προκύψει τόσο από την golden visa όσο και από το Airbnb. Καλώς ή κακώς έτσι έχουν διαμορφωθεί μέχρι τώρα οι συνθήκες. Αυτά είναι τα δεδομένα και με βάση αυτά πρέπει κανείς να μάθει να κινείται.
Την ίδια ώρα οι ανάγκες για στέγαση δημιουργούν αφόρητες πιέσεις σε όλη την Ευρώπη. Το φαινόμενο της έλλειψης στέγης δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα. Και απ’ ότι φαίνεται δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια προσωρινή κατάσταση. Οπότε δημιουργείται η ανάγκη για νέες πολιτικές. Οι οποίες και πολλές φορές δεν είναι και τόσο καινούργιες.
Για παράδειγμα: Κάποτε οι κυβερνήσεις δημιουργούσαν νέες συνοικίες με τις εργατικές κατοικίες. Κι αυτό ήταν σίγουρα πιο καλό από την επιδότηση της αγοράς κατοικιών που βρίσκονται ήδη στην αγορά. Νέες κατοικίες, νέες συνοικίες. Αυτή ναι, είναι μία ουσιαστική πολιτική πρόταση. Διότι αυτό που κάναμε με τις επιδοτήσεις είναι ότι ρίξαμε λάδι στη φωτιά, με αποτέλεσμα ένα μικρό δυάρι στα δυτικά προάστια να πωλείται σε τιμή ανάλογη με εκείνες της Κηφισιάς!
Δεν ξέρουμε αν υπάρχει λόγος ή αν μπορούν οι κυβερνήσεις να «πιέσουν» τις τιμές των ακινήτων. Ξέρουμε ότι υπάρχει λόγος να βοηθήσουν τους ανθρώπους να καλύψουν τις στεγαστικές τους ανάγκες. Ξέρουμε, ακόμη, ότι είναι πολύ παρακινδυνευμένο να παίρνει κανείς στοιχήματα για το αν η αγορά θα ανέβει ή θα πέσει. Πολύ περισσότερο από τη στιγμή που δεν μπορεί να αγνοήσει ούτε τις αυξημένες στεγαστικές ανάγκες, ούτε το γεγονός ότι το κόστος κατασκευής ενός νέου σπιτιού λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία δεν είναι το ίδιο με εκείνο του 2008…
Θανάσης Μαυρίδης
