Λένε ότι στις αγορές πρέπει κανείς να ακολουθεί το έξυπνο χρήμα. Κι επειδή δεν υπάρχει βλαμμένο χρήμα, προφανώς και εννοούν τους ανθρώπους αυτούς που έχουν τη γνώση και την οικονομική ισχύ για να διαμορφώνουν τους κανόνες. Ή αλλιώς, όποιος έχει το χρυσό κάνει και τους κανόνες. Κι αυτός είναι ο μόνος και πραγματικός «χρυσός κανόνας». Διαβάζουμε, λοιπόν, ότι οι Μπέζος και Ζούκερμπεργκ πουλάνε μετοχές των εταιρειών τους. Τι λέτε; Είναι καιρός εσείς να αγοράσετε;
Οι εταιρείες τεχνολογίας έχουν κάνει ένα απίστευτο ράλι τιμών τα τελευταία δύο χρόνια. Και συνεχίζουν ακάθεκτες. Κι όσο το ράλι εξελίσσεται, τόσο κάποιοι ιδιοκτήτες εταιρειών πουλάνε μετοχές και συγκεντρώνουν ρευστότητα. Δεν θα ήθελα να μπω σε μια συζήτηση για το ποιος έχει δίκιο. Όλες τις άλλες φορές που τολμήσαμε να αμφισβητήσουμε το προφανές, ότι οι ιδιοκτήτες των εταιρειών έχουν καλύτερη γνώση από εμάς για την αξία της περιουσίας τους, καταλήξαμε σε φίλους και συγγενείς να ζητάμε δανεικά για να καλύψουμε τις θέσεις μας. Αν επρόκειτο, λοιπόν, να βάλουμε κάποιο στοίχημα, αυτό δεν μπορεί να είναι απέναντι στον Μπέζο και τον Ζούκερμπεργκ.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ήρθε το τέλος των εταιρειών τεχνολογίας. Σημαίνει, όμως, ότι οι τιμές των μετοχών τους είναι σαφώς υπερτιμημένες. Σε σχέση πάντα με αυτό που αντιπροσωπεύουν σήμερα. Σε σχέση με το αύριο, μπορεί και όχι. Δεν έχουμε αμφιβολία ότι όλα θα είναι αύριο τεχνολογία. Περισσότερο απ’ όσο είναι σήμερα. Και ότι αυτό το ράλι των τιμών που ζήσαμε είναι μια και μόνο ματιά στο μέλλον.
Οι αγορές πράγματι προεξοφλούν! Αλλά όπως έλεγε και ο Κοστολάνι, μοιάζουν πολλές φορές με έναν σκύλο που βγαίνει βόλτα με το λουρί του αφεντικού τους. Ο σκύλος, λοιπόν, μία πάει μπροστά και μία πίσω από τον αφέντη. Στο τέλος, ο σκύλος (χρηματιστήρια) και ο αφέντης (πραγματική οικονομία) θα έχουν φτάσει στο ίδιο σημείο. Ο σκύλος, όμως, θα έχει διανύσει πολλαπλάσια χιλιόμετρα από τον αφέντη του. Σε αυτήν τη φάση μοιάζει ο σκύλος να έχει ξεφύγει πολύ μπροστά και ο αφέντης να επιχειρεί να τον μαζέψει πίσω.
Ίσως μια διόρθωση των τιμών να είναι μια ευκαιρία για να επαναπροσδιορίσει κανείς την επενδυτική του στρατηγική. Το ερώτημα είναι πόση μπορεί να είναι αυτή η διόρθωση και πότε θα έρθει. Διότι και οι μεγάλοι πουλάνε εδώ και εβδομάδες μετοχές, αλλά αυτές συνεχίζουν, όμως, να ανεβαίνουν! Εκείνο που είναι σίγουρο, πάντως, είναι ότι χρειάζεται υπομονή. Κι είναι προτιμότερο να ακολουθεί κανείς το… έξυπνο χρήμα απ' ότι την αγέλη και να έχει στο τέλος την τύχη της…
Θανάσης Μαυρίδης
