Υπάρχουν τόσες Ελλάδες όσες και οι κάτοικοι αυτής της χώρας. Κι αυτή είναι η ιδιαιτερότητα μας. Δεν είμαστε οι εξυπνότεροι ή οι πιο εργατικοί. Αλλά έχουμε «άποψη» και μισούμε την άποψη των άλλων, ακόμη κι αν αυτή συμφωνεί με τη δική μας. Έτσι ζούμε για χιλιάδες χρόνια. Αγαπάμε να είμαστε μόνοι. Αλλά υπάρχει μια στιγμή που παύουμε να είμαστε όλα αυτά για τα οποία μας μισεί ο υπόλοιπος πλανήτης: Όταν μας απειλούν!
Όποιος έχει προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσει αυτήν τη συμπεριφορά, έχει αποτύχει παταγωδώς. Υπάρχουν πράγματα που μας κάνουν υπερήφανους και άλλα που μας κάνουν να θέλουμε να κρυφτούμε πίσω από κάποιον κίονα ενός αρχαίου ναού. Δεν είχαμε πάντα δίκιο και δεν ήμασταν πάντα υπερήφανοι για τα όσα κάναμε.
Η σφαγή της Τριπολιτσάς, για παράδειγμα, ήταν από τις χειρότερες στιγμές της ιστορίας μας. Αλλά, ο τελικός απολογισμός δεν είναι σε βάρος μας. Δεν μας βαραίνουν, δηλαδή, πολλές αμαρτίες. Σε γενικές γραμμές δεν τα έχουμε πάει άσχημα στη σχέση μας με τους θεούς. Ακόμη κι όταν ξεφεύγαμε και ξεχνούσαμε τους θείους νόμους, φροντίζαμε κι αυτό να το βγάζουμε στο φως. Να το ξεδιαλύνουμε, μπας και συγχωρεθούν οι ψυχές μας.
Ο Έλληνας είναι ένας περίεργος κάτοικος αυτού του κόσμου. Ήρθε για να τον αμφισβητήσει. Και πάλι το φως έκανε εδώ τη δουλειά του. Πώς να μην αμφισβητείς Θεούς και Δαίμονες, όταν το καθαρό φως κατακλύζει τα πάντα και σβήνει τις σκιές;
Σε κάθε περίπτωση αυτός είναι ο τρόπος ζωής μας. Από πολύ νωρίς δείξαμε ότι δεν αγαπούσαμε τα μεγάλα κράτη και τις εξουσίες. Γι αυτό και είχαμε κράτη - πόλεις.
Και αν ήταν δυνατόν κάθε σπίτι θα ήταν και ένα ξεχωριστό κράτος. Μισούσαμε την εξουσία, αμφισβητούσαμε τους θεούς, λατρεύαμε τα πάθη των ανθρώπων. Αγαπούσαμε το καλό κρασί, τη φιλοσοφία, τον έρωτα και τα συμπόσια. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ήρθαν σε αυτόν τον τόπο ξένοι και τον αγάπησαν και έγιναν ίδιοι με τους Έλληνες. Και άλλοι δεν μπόρεσαν να συμφιλιωθούν με αυτήν την πλευρά του εαυτού τους και έφυγαν μακριά.
Αυτόν τον τρόπο ζωής τον έχουμε υπερασπιστεί πολλές φορές στο παρελθόν.
Και θα το κάνουμε και στο μέλλον. Και ποιο είναι το κέρδος; Μα, η Ελευθερία. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι την επόμενη στιγμή που θα φύγει ο κίνδυνος θα αρχίσουμε να σκοτωνόμαστε και πάλι μεταξύ μας. Αλλά την ώρα του κινδύνου, αλίμονο σε όποιον θελήσει να μας απειλήσει. Δεν είμαστε πιο ισχυροί. Ούτε καν περισσότεροι. Μια χούφτα άνθρωποι είμαστε που κάθε φορά ξέρουμε τον τρόπο να ξαφνιάζουμε την ιστορία. Ακριβώς επειδή αγαπάμε υπερβολικά την Ελευθερία κι αυτό μας δίνει τη δύναμη να αντιδράσουμε και να ψηλώσουμε πολλές φορές πολύ πάνω από το μπόι μας...
Θανάσης Μαυρίδης
