Ο κατασκευαστικός κλάδος έχει περάσει από πολλές φουρτούνες. Αιτία κάθε φορά ήταν τα δημόσια έργα και ο τρόπος δημοπράτησής τους. Τα έργα «χτυπιόντουσαν» με μεγάλες εκπτώσεις και οι προκαταβολές χρησίμευαν κάθε φορά για να εξοφληθούν υποχρεώσεις από «τα προηγούμενα». Με άλλα λόγια, η δημοπράτηση νέων έργων έμοιαζε περισσότερο με αίτηση στην τράπεζα για την παροχή νέου δανείου. Μέχρι που οι υποχρεώσεις «έπνιγαν» τον εργολάβο και το κανόνι συμπαρέσυρε το σύμπαν μαζί του στην τεράστια μαύρη τρύπα που δημιουργούσε. Ναι, δεν είμαστε εκεί. Αλλά…
Το ορθότερο είναι να μιλήσουμε με τον τρόπο που δημοπρατούνται τα έργα. Είναι το κλειδί που ανοίγει την πόρτα που οδηγεί στην συνέπεια, στην ποιότητα και στον μικρότερο δυνατό κίνδυνο για τον πελάτη, δηλαδή τον φορολογούμενο. Αν όλο το παιγνίδι εξακολουθήσει να γίνεται με όρους που δόθηκε ο δρόμος του Πύργου - Πατρών στον Καλογρίτσα, το αποτέλεσμα θα είναι κρίσεις, κανόνια και αυξημένο κόστος για το δημόσιο. Διότι στο τέλος το μάρμαρο καλείται να το πληρώσει εκείνος που δεν ερωτάται, ο φορολογούμενος.
Μπορεί μία κατασκευαστική εταιρεία να εκτελέσει το έργο; Δεν είναι μόνο η έκπτωση που προσφέρει. Αν είναι να χρεοκοπήσει η έκπτωση αυτή δεν θα έχει το παραμικρό νόημα. Απλά το ελληνικό δημόσιο θα έχει χάσει την προκαταβολή και θα αναγκαστεί να προκηρύξει το έργο από την αρχή. Το ζητούμενο, λοιπόν, δεν είναι οι μεγάλες εκπτώσεις, αλλά οι εγγυήσεις που μπορεί να προσφέρει μία εταιρεία ότι θα τελειώσει το έργο. Κι ότι θα το τελειώσει σωστά.
Ένα μεγάλο ιδιωτικό έργο μπορεί να προκαλέσει ζημία στον εργολάβο. Γι αυτό και το δημόσιο είναι για τους εργολάβους ο καλύτερος πελάτης. Γι αυτό και το δημόσιο, επειδή ακριβώς είναι ο καλύτερος πελάτης, χρειάζεται να ζητάει όλες εκείνες τις εγγυήσεις που απαιτούνται για να είναι βέβαιο ότι θα πάρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Πριν από είκοσι χρόνια ο κίνδυνος αυτός ήταν μεγαλύτερος. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι είχαμε μεγάλες εκπτώσεις στα δημόσια έργα και αντίστοιχα μεγάλες χρεοκοπίες. Σήμερα ο κλάδος έχει συγκεντρωθεί σε λίγα και ισχυρά χέρια. Και οι περιπτώσεις σαν κι αυτές του Πύργου - Πατρών δεν είναι και ό,τι το συνηθισμένο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν απαιτείται μια γενικότερη αναθεώρηση των όρων και των κανόνων που διέπουν τις σχέσεις του δημοσίου με τους εργολάβους. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον κατασκευαστικό κλάδο. Οι κανόνες δεν γράφονται κάθε φορά ανάλογα με τις προβλέψεις της ΕΜΥ. Αλλά γράφονται για να προστατευτεί το δημόσιο συμφέρον στην βαρυχειμωνιά. Στο πρόβλημα. Όταν και αν αυτό εμφανιστεί.
Θανάσης Μαυρίδης
