Κάποτε πιστεύαμε ότι η Ελλάδα θα γινότανε το κέντρο των Βαλκανίων. Πώς το λέγανε, να θυμηθούμε; «Η μοναδική χώρα στην περιοχή μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ». Σαν να πέρασαν μερικοί αιώνες από τότε. Ότι δεν γίναμε το κέντρο των Βαλκανίων. Αυτό είναι γνωστό. Το χειρότερο δεν είναι ότι χάθηκε ένα ακόμη τραίνο. Αλλά ότι θα χαθούν και τα επόμενα. Μην πάτε μακριά. Σκεφτείτε, μόνο, τι ακριβώς μένει στη χώρα μετά από το αυτό το περίφημο πακέτο του Ταμείου Ανάκαμψης. Τόσα δισεκατομμύρια…
Δεν ξέρω αν στο μέλλον ο καλός Θεός της Ελλάδας, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Ευρώπη, μας δώσουν άλλες τόσες ευκαιρίες. Υποψιαζόμαστε πως όχι. Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον η Ευρώπη θα είναι υποχρεωμένη να αναθεωρήσει τις πολιτικές της. Είτε λόγω της υπαρξιακής κρίσης που έχει ήδη αρχίσει να βιώνει είτε λόγω των προβλημάτων ασφαλείας που επίσης αντιμετωπίζει σε παρόντα χρόνο.
Κι όλα αυτά τα χρόνια υπήρξαν μεγάλες ευκαιρίες για την Ελλάδα. Ακόμη και για ικανοποιήσουν κάποιοι τον μικρομεγαλισμό μέσα στον οποίον γαλουχήθηκαν και επιχείρησαν να αναπαράγουν. Αλλά όλα πήγαν στραβά. Όχι γιατί μας προέκυψε η χρεοκοπία. Δεν πήγαιναν καλά τα πράγματα και δήθεν ξεστράτισαν από ένα «ατύχημα». Η χρεοκοπία δεν ήταν ατύχημα, ήταν το αποτέλεσμα της πολιτισμικής μας κατάρρευσης.
Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Η Ελλάδα έχει περιέλθει σε δεινή θέση από τη στιγμή που έπαψε να επενδύσει στον πολιτισμό και στην παιδεία. Κι επειδή δεν έχει αλλάξει κάτι ουσιαστικό, το αποτέλεσμα θα είναι στο τέλος το ίδιο: Μια νέα οικονομική χρεοκοπία ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης των αξιών.
Τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν μια ακόμη μοναδική ευκαιρία για την Οικονομία της χώρας. Θα μας πουν κάποιοι ότι τα αποτελέσματα θα αργήσουν να φανούν. Να μας συγχωρέσουν, αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Με τα χρήματα που έπεσαν για παράδειγμα στον τομέα της πληροφορικής θα έπρεπε αυτή την ώρα η χώρα να έβγαζε φωτιές. Αν πιστεύουν ότι με τις επενδύσεις που έγιναν είχαμε και το επιθυμητό αποτέλεσμα, ας παρακολουθήσουν τις εξελίξεις στις γειτονικές μας χώρες. Ας κάνουν τις συγκρίσεις τους και ας βγάλουν τα συμπεράσματά τους.
Είναι λάθος, λέει, το παραγωγικό μοντέλο. Ας πούμε ότι είναι λάθος. Που στο τέλος το παραγωγικό μοντέλο που ακολουθούμε είναι εκείνο που μπορεί να επιβιώσει στις παρούσες συνθήκες. Και τι έχουμε κάνει για να το αλλάξουμε; Με άλλα λόγια, πώς προσπαθήσαμε να αλλάξουμε τα δεδομένα που με τη σειρά τους θα οδηγήσουν σε νέους δρόμους τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας;
Πολύ φοβόμαστε ότι έχουμε εισέλθει σε μια γκρίζα ζώνη και για να εξέλθουμε απ’ αυτή χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και ευρύτερες συναινέσεις σε επίπεδο πολιτικής και κοινωνίας. Όσο καθυστερούμε την κοινή δράση, τόσο το πλοίο θα παρασύρεται βαθύτερα στην ομίχλη, μέχρι να χαθεί.
Η χώρα αντιμετωπίζει υπαρξιακό θέμα. Αν δεν δράσουμε, αν δεν αποφασίσουμε να κάνουμε τις μεγάλες υπερβάσεις που απαιτούνται, οι συνέπειες θα είναι βαρύτατες. Και οι μεγάλες υπερβάσεις θα ξεκινήσουν επιστρέφοντας στις ρίζες μας, επενδύοντας στις αξίες του ελληνισμού, στην Παιδεία, στον πολιτισμό. Υπάρχει χρόνος. Πάντα υπάρχει χρόνος. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει και η θέληση. Αν η ίδια η κοινωνία θέλει να βγει από την ομίχλη και να θέσει τους στόχους της επόμενης ημέρας ή αν επιθυμεί να χαθεί στο λήθαργο που προσφέρει η επίπλαστη ευμάρεια που μας εξασφαλίζει η συμμετοχή μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Θανάσης Μαυρίδης
