Στις 7 Απριλίου, εκατομμύρια Πολωνοί προσήλθαν στις κάλπες για να ψηφίσουν στις φετινές εκλογές για τις τοπικές αρχές. Μετά τον πρόσφατο θρίαμβο του «δημοκρατικού συνασπισμού» επί του κόμματος του Νόμου και της Δικαιοσύνης και την επακόλουθη αλλαγή κυβέρνησης τον Δεκέμβριο, πολλοί ήλπιζαν για μια συντριπτική νίκη στις αρχές της άνοιξης.
Ωστόσο, το αποτέλεσμα των εκλογών, αν και τα περισσότερα κόμματα το επικαλούνται ως απόδειξη της επιτυχίας τους, δεν ευθυγραμμίζεται με καμία από τις αρχικές τους προσδοκίες. Αντιθέτως πρέπει να λειτουργήσει προειδοποιητικά για όσους ισχυρίζονται ότι η προσοχή του κοινού προς την πολιτική είναι σταθερή και ακλόνητη.
Το κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης, που παραμένει στην πρώτη θέση στους δείκτες δημόσιας υποστήριξης, κέρδισε τις εκλογές ως προς τον αριθμό των τοπικών εκπροσώπων που κατάφερε να διασφαλίσει. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, έχασε την πλειοψηφία σε σημαντικό μέρος των επαρχιακών συνελεύσεων και των δημοτικών συμβουλίων σε σύγκριση με το 2018.
Αν και το κόμμα του Συνασπισμού των Πολιτών εξασφάλισε πλειοψηφία στις περισσότερες επαρχιακές συνελεύσεις της χώρας και αύξησε σημαντικά τον αριθμό των τοπικών του συμβούλων και δημάρχων που εξέλεξε, δεν κατάφερε να ξεπεράσει το κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης και να αναδειχθεί νικητής στις εκλογές, κάτι που προφανώς ήταν ο στόχος και η φυσική συνέχεια της αλλαγής που γνώρισε η Πολωνία, με την εκλογή του νέου κοινοβουλίου το 2023.
Εκτός από την εξαιρετική απόδοση του Rafał Trzaskowski, ο οποίος, διεκδικώντας την επανεκλογή του ως δήμαρχος της Βαρσοβίας, εξασφάλισε το 57,42% της δημόσιας υποστήριξης και λίγους άλλους ηγέτες του Συνασπισμού των Πολιτών που κέρδισαν μεγάλους δήμους της Πολωνίας, όπως στο Γκντανσκ, το Βρότσλαβ και την Κρακοβία, πολύ λίγα από τα επιτεύγματα του κόμματος θεωρούνται ότι ξεπερνούν κάπως τις προβλέψεις των αναλυτών πριν από τις εκλογές.
Ούτε τα προαναφερθέντα κόμματα, ούτε κανένα από τα υπόλοιπα αποκόμισαν εντυπωσιακά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των τοπικών και επαρχιακών συμβουλίων και κοινοβουλίων, γεγονός το οποίο, σε συνδυασμό με την εκλογική συμμετοχή που ανήλθε μόλις στο 51,94% (μικρότερη από τις τοπικές εκλογές του 2018 και ως σχεδόν είκοσι ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο από ό,τι στις βουλευτικές εκλογές του 2023) διέλυσε γρήγορα τις ψευδαισθήσεις των πολιτικών που μιλούν για ένα σταθερό και άνευ όρων επίπεδο δημόσιας υποστήριξης μετά τα αξιομνημόνευτα γεγονότα του Οκτωβρίου.
Αυτή τη στιγμή, όλα τα κόμματα ξεκινούν τις εκστρατείες τους για τις επερχόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που χαρακτηρίζονται από το χαμηλότερο επίπεδο δημόσιας συμμετοχής από όλες τις εκλογές αναμετρήσεις. Έχοντας ήδη επίγνωση της αναστάτωσης που μπορεί να προκαλέσει στις πιθανότητές τους να κερδίσουν η χαμηλή συμμετοχή, προσπαθούν να ενθαρρύνουν τους πολίτες να πάνε να ψηφίσουν ξανά.
Καθώς όμως τα διακυβεύματα εδώ δεν αποτελούν πλέον απειλή για τη δημοκρατία της χώρας είναι αμφίβολο ότι θα το καταφέρουν αυτό. Σε περίπτωση λοιπόν που δεν θα το πετύχουν, θα συμβάλει αυτό σε μια μακροχρόνια τάση που θα επηρεάσει και την έκβαση των προεδρικών εκλογών του χρόνου; Αυτά και παρόμοια ερωτήματα είναι πιθανό να παραμείνουν αναπάντητα μέχρι και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
*Ο Mateusz Gwóźdź είναι συνεργάτης του Projekt Polska, ενός δημοκρατικού, πανεθνικού, ανοιχτού σε όλους οργανισμού μελών, που έχει ως στόχο τη λήψη αποφάσεων για τη βελτίωση των τοπικών κοινοτήτων, με πάνω από 300 ακτιβιστές που συνεργάζονται για την επίτευξη συλλογικών στόχων.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 29 Απριλίου 2024 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της 4Liberty.eu και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
