* Γράφει ο Scott Sumner
Μετά την εισβολή στην Ουκρανία υποστήριξα τις οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία. Επομένως, πιστεύω ξεκάθαρα ότι αυτές έχουν τουλάχιστον κάποιο αποτέλεσμα. Αλλά υπάρχουν πολλά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι οι κυρώσεις στην πραγματικότητα δεν είναι ιδιαίτερα ισχυρό εργαλείο. Η οικονομία της Ρωσίας τα πήγε αρκετά καλά παρά την περσινή ενεργοποίηση κυρώσεων που οι περισσότεροι ειδικοί θεώρησαν εξαιρετικά αυστηρές.
Ένα πρόσφατο τεύχος του Economist παρέχει δύο ακόμη παραδείγματα του σχετικά αδύναμου αποτελέσματος των κυρώσεων. Ακολουθεί ο τίτλος ενός άρθρου που εξετάζει τα αποτελέσματα των κυρώσεων της Κίνας στην Αυστραλία:
«Η Αυστραλία αντιμετώπισε τις εμπορικές απαγορεύσεις της Κίνας και αναδείχθηκε ισχυρότερη - Η ‘τυχερή χώρα’ μπορεί να είναι μοναδικά ικανή να αντέξει τον κινέζικο εκφοβισμό»
Μοναδικά ικανή; Πραγματικά; Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν δηλαδή να επιβιώσουν των κινεζικών εμπορικών κυρώσεων; Και τι γίνεται με όλες τις άλλες χώρες που η Κίνα προσπάθησε να πιέσει;
Στο ίδιο τεύχος, οι συντάκτες παρέχουν ένα δεύτερο παράδειγμα αυτού του «μοναδικού» αποτελέσματος:
«Η Ευρώπη ξεπέρασε το εμπάργκο φυσικού αερίου του Πούτιν - Τώρα πρέπει να σκεφτεί πώς θα αντιμετωπίσει την Κίνα»
Κάποιοι υποστήριξαν ότι η Ευρώπη «στάθηκε τυχερή». Στην πραγματικότητα, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Υπήρξε πολύ άτυχη:
«Αντί να καταβαραθρωθεί, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης υπέστη μόνο μια πολύ ήπια τεχνική ύφεση. Κάποιοι το αποδίδουν αυτό στην τύχη, ιδίως στον ήπιο χειμώνα που γνώρισε μεγάλο μέρος της Ευρώπης και μείωσε τη ζήτηση για θέρμανση. Στην πραγματικότητα, όπως διαπιστώνουν οι οικονομολόγοι, ο καιρός δεν διέφερε με ό,τι είχαμε δει τα τελευταία χρόνια. Αν μη τι άλλο, άλλοι παράγοντες επέτειναν το αποτέλεσμα της έλλειψης ρωσικού αερίου. Τα γαλλικά πυρηνικά εργοστάσια, για παράδειγμα, αποδείχθηκε ότι χρειάζονταν απροσδόκητη συντήρηση τη χειρότερη δυνατή στιγμή».
Η διακοπή του φυσικού αερίου σημειώθηκε επίσης λίγο μετά το κλείσιμο κάποιων γερμανικών πυρηνικών σταθμών. Αν επρόκειτο για κάποιο κανονικό έτος, οι ρωσικές κυρώσεις θα ήταν ακόμη λιγότερο αποτελεσματικές.
Έχουμε λοιπόν τρία πρόσφατα παραδείγματα όπου σχεδόν όλοι οι λεγόμενοι «γεωπολιτικοί εμπειρογνώμονες» εκτίμησαν λάθος τον αντίκτυπο των κυρώσεων. Ο καταστροφικός αντίκτυπος που είχε προβλεφθεί για τη Ρωσία και την Ευρώπη, και σε μικρότερο βαθμό για την Αυστραλία, αποδείχθηκε ότι ήταν υπερβολικά υπερεκτιμημένος.
Τώρα, πολλοί γεωπολιτικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να είναι προετοιμασμένες να πάνε σε πόλεμο με την Κίνα - ένα αποτέλεσμα που μπορεί να οδηγήσει κατά λάθος σε έναν καταστροφικό πυρηνικό πόλεμο - επειδή η οικονομία μας θα καταστραφεί χωρίς την προμήθεια τσιπ υπολογιστών από την Ταϊβάν.
Συγγνώμη κύριοι αλλά έχετε φωνάξει «λύκος στα πρόβατα» υπερβολικά πολλές φορές. Ναι, υποστηρίξτε με κάθε τρόπο την Ταϊβάν με στρατιωτική βοήθεια. Αλλά όπως και στην Ουκρανία, ένας άμεσος πόλεμος μεταξύ δύο πυρηνικών υπερδυνάμεων θα ισοδυναμούσε με τρέλα.
*Ο Scott Sumner είναι οικονομολόγος, διευθυντής του προγράμματος νομισματικής πολιτικής στο Mercatus Center at George Mason University, ερευνητής στο Independent Institute και καθηγητής στο Bentley University στο Waltham της Μασαχουσέτης.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 12 Ιουλίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
