Σε ένα πρόσφατο άρθρο της για το CNN, η Kara Alaimo εξέφρασε κάποιες ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία του λόγου και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αν και χρησιμοποιεί συχνά τον όρο «ελευθερία του λόγου», αυτό που την ανησυχεί πραγματικά είναι ο μη εποπτευόμενος λόγος – δηλαδή ο λόγος που δεν οριοθετείται από την πλατφόρμα που φιλοξενεί τον ομιλητή.
*Γράφει ο Kevin Corcoran
Για να είμαι σαφής, πιστεύω ότι οι πλατφόρμες έχουν κάθε δικαίωμα να οριοθετούν τον λόγο με όποιον τρόπο επιθυμούν και ότι αυτή η οριοθέτηση δεν συνιστά λογοκρισία. Η λογοκρισία, όπως καταλαβαίνω τον όρο, συμβαίνει μόνο όταν το κράτος απαγορεύει ή εμποδίζει κάποια μορφή έκφρασης. Εάν ένα ιστορικό podcast αρνηθεί να προσφέρει βήμα σε έναν αρνητή του Ολοκαυτώματος, τότε αυτό δεν εμπλέκεται σε λογοκρισία, ούτε ο αρνητής του Ολοκαυτώματος στερείται του δικαιώματός του στην ελευθερία του λόγου. Το δικαίωμά σας στην ελευθερία του λόγου δεν σας δίνει το δικαίωμα να χρησιμοποιείτε την ιδιωτική πλατφόρμα κάποιου άλλου παρά τη θέλησή του.
Η Alaimo ανησυχεί ότι οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter, το Parler και το Truth Social είναι ανεπαρκώς επιθετικές όσον αφορά την οριοθέτηση της, όπως την χαρακτηρίζει, «συντηρητική» ομιλία. Στο άρθρο της όμως εξηγεί επίσης, χωρίς να το συνειδητοποιεί, γιατί οι προσπάθειες να κατασταλούν ορισμένες απόψεις σε αυτές τις πλατφόρμες θα γυρίσουν μπούμερανγκ με τρόπους που η ίδια θα χαρακτήριζε λυπηρούς.
Εάν πάρετε άτομα που έχουν μια συγκεκριμένη κοσμοθεωρία (τον συντηρητισμό, ας πούμε) και τους αποκλείσετε συστηματικά από ένα δημόσιο φόρουμ, αυτοί οι άνθρωποι δεν εξαφανίζονται απλώς. Ούτε θα χάσουν το ενδιαφέρον τους να συζητούν τις ιδέες τους. Αντίθετα, θα σχηματίσουν απλώς μια νέα πλατφόρμα σχεδιασμένη για τους ίδιους και για ανθρώπους που έχουν παρόμοια σκέψη. Όπως επισημαίνει η Alaimo, έτσι ακριβώς δημιουργήθηκαν εξαρχής πλατφόρμες όπως το Parler και το Truth Social. Και δεδομένου του τρόπου με τον οποίο αυτές οι νέες πλατφόρμες υφίστανται διανοητικό αποκλεισμό από αντίθετες απόψεις, καταλήγουν να γεννούν όλο και πιο ακραίες εκδοχές των απόψεων που αρχικά φιλοξένησαν. Με τα δικά της λόγια:
«Αυτές οι τρεις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι πιθανό να χρησιμεύσουν ως οικοσυστήματα για τη συντηρητική σκέψη. Αυτό πιθανότατα θα κάνει τις απόψεις όσων παραμένουν σε αυτές πιο ακραίες - κάτι που θα μπορούσε να έχει μια ριζική επίδραση στην πολιτική μας. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν οι άνθρωποι που σκέφτονται παρόμοια συναντιούνται, επιβεβαιώνουν και ενισχύουν ο ένας τις αρχικές πεποιθήσεις του άλλου… Όσοι παραμένουν σε αυτούς τους συντηρητικούς χώρους θα γίνουν ακόμη πιο ακραίοι λόγω των αλληλεπιδράσεών τους, εξέλιξη που θα μπορούσε να καλλιεργήσει μια επικίνδυνη ακροδεξιά ιδεολογία που θα έχει ευρείες επιπτώσεις στην πολιτική μας σκηνή».
Για μένα, αυτό επιβεβαιώνει όχι μόνο την αξία, αλλά και την κρίσιμη αναγκαιότητα του ανοιχτού διαλόγου με μια μεγάλη ποικιλία φωνών - ειδικά όταν αυτές οι φωνές υποστηρίζουν απόψεις που θεωρεί κανείς αποτρόπαιες. Το να αποκλειστούν αυτές οι φωνές από μια πλατφόρμα δεν μας εμποδίζει απλώς να ακούμε τις ενοχλητικές απόψεις τους. Εμποδίζει και τους φορείς αυτών των απόψεων να εκτεθούν σε αντίθετες απόψεις, και τους οδηγεί βαθύτερα σε ένα πνευματικό σιλό που εδραιώνει περαιτέρω και ενισχύει τις ίδιες τις απόψεις που θεωρήσαμε τόσο απαράδεκτες εξαρχής.
Και μερικές φορές - όχι πάντα, αλλά μερικές φορές - η ανοιχτή και χωρίς οριοθετήσεις συζήτηση παράγει πραγματικά αποτελέσματα. Για να χρησιμοποιήσω ένα πολύ ιδιαίτερο παράδειγμα, σκεφτείτε την περίπτωση της Μέγκαν Φελπς-Ρόπερ, η οποία μεγάλωσε στην απεχθή Βαπτιστική Εκκλησία του Westboro. Έχει αφήσει πίσω της αυτή την οργάνωση και έχει γίνει μια ισχυρή φωνή υπέρ μιας κοσμοθεωρίας πολύ περισσότερης αγάπης και ανεκτικότητας. Τι την έκανε να αλλάξει γνώμη, να εγκαταλείψει την κοσμοθεωρία της, να χάσει το μεγαλύτερο μέρος της οικογένειάς της και να γίνει υπέρμαχος όλων όσων αντιτασσόταν; Το γεγονός ότι είδε τις απόψεις της να αμφισβητούνται στο Twitter. Αν το Twitter είχε αποκλείσει νωρίς την οικογένεια Φελπς (όπως υποπτεύομαι ότι θα ήθελε η Αλάιμο), η Μέγκαν Φελπς-Ρόπερ θα συνέχιζε σχεδόν σίγουρα να είναι μέλος της Βαπτιστικής Εκκλησίας του Westboro μέχρι σήμερα.
Ομολογώ ότι περιπτώσεις όπως της Μέγκαν Φελπς-Ρόπερ δεν είναι τόσο συνηθισμένες όσο θα ήθελα. Τα επιχειρήματα συχνά αποτυγχάνουν να καταρρίψουν τις κακές ιδέες, ειδικά όταν το μυαλό είναι απρόθυμο. Αλλά στο τέλος της ημέρας, τα μόνα εργαλεία που έχουμε για να αντιταχθούμε στις κακές ιδέες είναι η πειθώ ή η βία. Ο μόνος τρόπος για να νικήσουμε ειρηνικά τις κακές ιδέες είναι να εκθέτουμε τους φορείς τους σε καλύτερες ιδέες συζητώντας με αυτούς, και ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να κρατήσουμε τη συζήτηση ανοιχτή. Η προσπάθεια να αποκλείσουμε τις κακές ιδέες από τη συζήτηση δεν εξαφανίζει τις κακές ιδέες – αντίθετα, ουσιαστικά εγγυάται ότι αυτές οι κακές ιδέες θα παραμείνουν ζωντανές.
Και εκτός αυτού, ίσως είμαι εγώ ο φορέας κακών απόψεων που πρέπει να καταρριφθούν. Αν αυτό ισχύει, τότε θέλω να το μάθω - και ο μόνος τρόπος που θα μπορούσα να το μάθω αυτό είναι να συζητήσω με υποστηρικτές ιδεών που διαφέρουν κατά πολύ από τις δικές μου. Όσο περισσότερες ευκαιρίες υπάρχουν για αυτό, τόσο το καλύτερο.
--
*Ο Kevin Corcoran είναι βετεράνος πεζοναύτης και σύμβουλος οικονομικών και ανάλυσης υγείας.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 21 Νοεμβρίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
