Της Eileen L. Wittig*
Ως μορφωμένη σε πανεπιστήμιο, απασχολούμενη νεαρή γυναίκα με Απόψεις, οι συζητήσεις και οι αναρτήσεις μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα είναι γεμάτες με θυμωμένους εξάψαλμους ενάντια στα Καταπιεστικά Αρσενικά και με ισχυρές λέξεις που θα απαιτούν Γυναικεία Δικαιώματα, κατά προτίμηση εις βάρος των Ανδρικών Δικαιωμάτων. Σωστά;
Πόσο σεξιστικό είναι να το υποθέτετε αυτό! Ή, πόσο σεξιστικό θα ήταν, αν το τρίτο κύμα του φεμινισμού δεν είχε διακηρύξει πως όποιος δεν έχει αυτές τις απόψεις είναι ο ίδιος (ή η ίδια, για να είμαστε δίκαιοι) σεξιστής.
Αντιστρέφοντας τα πράγματα
Ο φεμινισμός, όπως όλα τα κινήματα, έγινε ολοένα και πιο ριζοσπαστικός με κάθε βήμα. Τα μέλη του βλέπουν τους εαυτούς τους να πηγαίνουν από το -5 στο 0 για να εξισορροπήσουν τα πράγματα, και αποφασίζουν ότι θέλουν να προσπαθήσουν να φτάσουν στο +5. Μερικές φορές αυτή η κλιμάκωση είναι καλή – ή τουλάχιστον δεν είναι επιβλαβής. Αλλά όταν οδηγεί στο σημείο όπου αυτή διαπράττει όλα τα δεινά που σκόπευε αρχικά να καταγγείλει, τότε γίνεται πρόβλημα.
Τι ήταν αρχικά ο φεμινισμός; Ήταν ένα κίνημα που προωθούσε “την ριζοσπαστική ιδέα ότι οι γυναίκες είναι άνθρωποι”: ότι είναι άτομα που αξίζουν το ίδιο με τους άνδρες τη ζωή, την ελευθερία και την ιδιοκτησία.
Τι σημαίνει σήμερα ο φεμινισμός; Είναι ένα κίνημα που υποστηρίζει την ριζοσπαστική ιδέα ότι οι άνδρες είναι ως άνθρωποι κατώτεροι από τις γυναίκες – ότι οι άνδρες αξίζουν λιγότερο την ζωή, την ελευθερία και την ιδιοκτησία απ'' ό,τι οι γυναίκες. Ότι οι γυναίκες δικαιούνται πράγματα απλώς γιατί είναι γυναίκες. Ότι το ένα φύλο είναι καλύτερο από το άλλο “γιατί έτσι”. Από ένα κίνημα για την ισότητα, έχει φτάσει να είναι κίνημα για την κυριαρχία.
Αυτό είναι ανόητο.
Φαίνεται περίεργο που εγώ, μια γυναίκα που θα ωφελούμουν από αυτή την ανισότητα, πιστεύω ότι αυτό είναι ανόητο. Αλλά δεν ωφελούμαι. Κανείς δεν ωφελείται. Και επιπροσθέτως, το όλο πράγμα κάνει τη ζωή μου περίπλοκη και είναι προσβλητικό.
Οι σύγχρονες εκφάνσεις
Σύμφωνα με το τρίτο κύμα του φεμινισμού, θα έπρεπε να θέλω να πληρώνομαι περισσότερο απλώς επειδή είμαι γυναίκα – ίσως ως επανόρθωση για τα πολλά χρόνια που θεωρούταν φυσικό οι γυναίκες να πληρώνονται λιγότερο από τους άνδρες. Αλλά η όλη ιδέα να μου δοθεί μια αύξηση ή μια προαγωγή λόγω του φύλου μου προσβάλλει τις ικανότητές μου ως άτομο (ναι, και ως γυναίκα).
Δεν χρειάζομαι να μου δοθεί προαγωγή για κάτι που δεν οφείλεται σε μένα. Μπορώ, ξέρετε, να την κερδίσω με το σπαθί μου. Το μυαλό μου είναι περισσότερο από ικανό. Δεν χρειάζομαι τα φυσικά χαρακτηριστικά του διπλού Χ στα χρωμοσώματά μου να το πετύχουν αυτό για μένα.
Οι φεμινίστριες του τρίτου κύματος με φοβίζουν. Όπως και οι άνδρες, γίνομαι λίγο νευρική όταν μια γυναίκα εμφατικά αυτοπροσδιορίζεται σε μένα ως φεμινίστρια. Από αυτό το σημείο και μετά, περιμένω να με κατηγορήσει ότι μισώ το φύλο μου, ότι είμαι μια πεταλίδα στον τροχό της προόδου, και ότι γενικά είμαι ένα φρικτό παράδειγμα γυναίκας.
Είμαι φεμινίστρια αλλά “κλασική φεμινίστρια” - υποστηρίζω εμφατικά το δικαίωμα ψήφου και την ίση πληρωμή, καθώς και την εξάλειψη του καθημερινού φεμινισμού από τον πολιτισμό μας. Θυμώνω όταν ένας άνδρας με παινεύει με φωνή που στάζει διάθεση πατρωνίας, ενώ μόλις που κρατιέται να πει ανοιχτά αυτό που υπονοείται “... για ένα κορίτσι”.
Έχω βαρεθεί το διπλό κριτήριο που έχουμε για την σεξουαλική ελευθεριότητα, αυτό που κατηγορεί ή και επιτίθεται στις γυναίκες, ενώ οι άνδρες συγχωρούνται “να είναι άνδρες”. Αλλά δεν θέλω να ρίχνετε τις προσδοκίες σας για μένα στο επίπεδο των ανδρών – αυξήστε τις προσδοκίες σας γι'' αυτούς στο δικό μου επίπεδο!
Θέλω διακαώς την πραγματική ισότητα μεταξύ των φύλων. Αλλά για τις φεμινίστριες του τρίτου κύματος, αυτό συχνά δεν με κάνει αρκετά φεμινίστρια.
Οι φεμινίστριες του τρίτου κύματος φοβίζουν και τους άνδρες. Το επιδιώκουν άλλωστε. Αλλά τι συμβαίνει μετά απ'' αυτό; Οι άνδρες σταματούν να ασχολούνται. Υποχωρούν, σταματούν να προσπαθούν, αποδυναμώνονται. Ξαφνικά το “άλλο μισό” της ανθρωπότητας γίνεται λιγότερο παραγωγικό, λιγότερο ενδιαφέρον, και πιο αξιοθρήνητο. Οι γυναίκες, των φεμινιστριών συμπεριλαμβανομένων, πρέπει τότε να συνεισφέρουν πολύ πιο έντονα στην οικονομία και την κοινωνία για να υποστηρίξουν το πιο αδύναμο και λιγότερο παραγωγικό ήμισυ που αυτές δημιούργησαν. Θα το μισούσαν αυτό – κι εγώ μαζί τους.
Το να κατεβούν οι άνδρες σε χαμηλότερο επίπεδο δεν εξυψώνει τις γυναίκες – ακριβώς το αντίθετο.
Ο φεμινισμός του τρίτου κύματος λέει ότι θα έπρεπε να μισώ τους άνδρες. Υποτίθεται ότι θα έπρεπε να πιστεύω ότι οι άνδρες είναι ογκώδεις και χαζοί μπουνταλάδες. Δεν το πιστεύω αυτό. Πιστεύω ότι οι άνδρες είναι υπέροχοι. Έχω πολλούς στενούς φίλους άνδρες που θα τους εμπιστευόμουν τη ζωή μου αν χρειαζόταν. Δεν τους καταλαβαίνω πάντα, αλλά ούτε καταλαβαίνω πάντα τις γυναίκες. Δεν καταλαβαίνω καλά-καλά πάντα τον εαυτό του – αλλά δεν με μισώ.
Ειρηνικός φεμινισμός
Όπως είπε ο Λούντβιχ φον Μίζες το 1922 όταν οι πρόδρομοι του δικού μου κλασικού φεμινισμού έστρωναν το δρόμο για τις ριζοσπαστικές συνεχίστριές τους “όσο ο Φεμινισμός επιδιώκει να διορθώσει την νομική υπόσταση της γυναίκας στην αντίστοιχη του ανδρός, όσο επιδιώκει να της προσφέρει τη νομική και οικονομική ελευθερία ώστε να αναπτυχθεί και να δρα σύμφωνα με τις κλίσεις, τις επιθυμίες και τις οικονομικές της περιστάσεις – τότε δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένας κλάδος του μεγάλου φιλελεύθερου κινήματος που υποστηρίζει την ειρηνική και ελεύθερη εξέλιξη”.
Η μάχη για την ισότητα των γυναικών είναι κάτι υπέροχο. Αλλά λειτουργεί μόνο αν η μάχη αυτή είναι για την ισότητα και όχι για την ολοκληρωτική κυριαρχία εις βάρος όλων των υπολοίπων, χωρίς να την κερδίσουμε. Πρόκειται για μια λεπτή γραμμή που οφείλουμε να την εντοπίζουμε σε κάθε πτυχή της ζωής. Χρειάζεται να το συνηθίσουμε να το κάνουμε, αλλά είναι εφικτό.
*Η Eileen Wittig είναι βοηθός συντάκτρια και συγγραφέας της στήλης Lazy Millennial στο FEE. Μπορείτε να ακολουθήσετε την Lazy Millennial στο Twitter.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στα αγγλικά και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
