Πώς οι επιχειρήσεις βελτιώνουν τη ζωή μας ή «αυξάνουν την κοινωνική ευημερία», όπως θα έλεγε ένας οικονομολόγος; Σύμφωνα με το κίνημα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, η αύξηση της αξίας για τους μετόχους είναι ανεπαρκής.
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και ο ευρύτερος κοινωνικός αντίκτυπος μιας εταιρείας. Τι γίνεται με τον τρόπο με τον οποίο μια εταιρία μεταχειρίζεται τους εργαζομένους τους ή με το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα; Οι ενδιαφερόμενοι (stakeholders) υποστηρίζεται ότι πρέπει να έχουν προτεραιότητα έναντι των μετόχων (shareholders)!
Στο νέο έγγραφο εργασίας του NBER «An Economic View of Corporate Social Impact» (Μια οικονομική θεώρηση του εταιρικού κοινωνικού αντίκτυπου), οι ερευνητές Hunt Allcott (Πανεπιστήμιο Stanford και NBER), Giovanni Montanari (Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης), Bora Ozaltun (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Berkeley) και Brandon Tan (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) εξέτασαν αυτό το ζήτημα του κοινωνικού αντίκτυπου ή της κοινωνικής ευημερίας χωρίζοντας την έννοια σε τέσσερα μέρη: πλεόνασμα για τον καταναλωτή, πλεόνασμα για τους εργαζομένους, κέρδη για την επιχείρηση και εξωτερικότητες/εσωτερικότητες σχετικά με το κλίμα και την υγεία.
(Σύντομο μάθημα οικονομικών: Το πλεόνασμα καταναλωτή αντιπροσωπεύει το χρηματικό κέρδος που αποκομίζουν οι καταναλωτές από την αγορά του προϊόντος της επιχείρησης στην επικρατούσα τιμή της αγοράς και όχι το μέγιστο ποσό που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν. Το πλεόνασμα για τους εργαζομένους αναφέρεται στα οφέλη που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι από την απασχόλησή τους σε μια συγκεκριμένη εταιρία σταθερά, τα οποία υπερβαίνουν όσα θα λάμβαναν στην επόμενη καλύτερη εναλλακτική τους).
Το άρθρο μετρά τον κοινωνικό αντίκτυπο μιας εταιρείας μετρώντας πόση ζημιά θα προέκυπτε στους ανθρώπους και το περιβάλλον εάν η εταιρεία έπαυε να υπάρχει και παρέμεναν παρόμοιες εταιρείες στην αγορά. Αυτό περιλαμβάνει έρευνα των προτιμήσεων των καταναλωτών και εξέταση εξωτερικών παραγόντων όπως ο αντίκτυπος στην κλιματική αλλαγή.
Σε μεγαλύτερη κλίμακα, ο κοινωνικός αντίκτυπος ενός ολόκληρου κλάδου μετρά τη συλλογική ζημιά εάν εξαφανιστούν όλες οι εταιρείες σε αυτόν τον κλάδο. Οι εταιρείες και οι κάδοι έχουν μεγαλύτερο κοινωνικό αντίκτυπο εάν έχουν πιστούς πελάτες και εργαζόμενους, ειδικά μεταξύ των ευάλωτων πληθυσμών, και εάν τα προϊόντα τους είναι φιλικά προς το περιβάλλον.
Σημαντικά ευρήματα:
- Ο κοινωνικός αντίκτυπος αυξάνεται αντίστοιχα με το μέγεθος της επιχείρησης λόγω των καταναλωτών και των εργαζομένων που επηρεάζονται περισσότερο.
- Το πλεόνασμα των καταναλωτών κυριαρχεί επί των άλλων αποτελεσμάτων, υπερβαίνοντας το πλεόνασμα των εργαζομένων, τα κέρδη και τις εξωτερικότητες.
- Πολλές μεγάλες επιχειρήσεις εξακολουθούν να έχουν θετικό αντίκτυπο, επειδή το σημαντικό πλεόνασμα των καταναλωτών που παράγουν αντισταθμίζει τις εξωτερικότητες του κλίματος. Οι εκτιμήσεις ως προς τις κοινωνικές επιπτώσεις δεν συσχετίζονται με τις αξιολογήσεις ESG, γεγονός που καταδεικνύει τους περιορισμούς των μετρήσεων.
Από τη μελέτη (η έμφαση από εμένα):
«Ένα κεντρικό συμπέρασμα της ανάλυσής μας είναι ότι το πλεόνασμα των καταναλωτών είναι ο κύριος μοχλός του εταιρικού κοινωνικού αντίκτυπου. Αυτό υποδηλώνει ότι οι επενδυτές που ενδιαφέρονται για τον αντίκτυπο θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε εταιρείες που προσφέρουν περισσότερο πλεόνασμα καταναλωτή, ειδικά για άτομα με χαμηλό εισόδημα. Αυτό συνδέεται επίσης με τη μακρά συζήτηση, που χρονολογείται τουλάχιστον από τον Friedman (1970), σχετικά με το τι πρέπει να προσπαθήσουν να μεγιστοποιήσουν οι εταιρείες. Οι εκτιμήσεις μας υποδηλώνουν ότι το κλειδί για τον κοινωνικό αντίκτυπο είναι να κάνουν αυτό που πολλές εταιρείες προσπαθούν ήδη να κάνουν καθώς μεγιστοποιούν τα κέρδη: να παράγουν πιο διαφοροποιημένα προϊόντα που θέλουν να αγοράσουν περισσότεροι καταναλωτές».
Όπως το έθεσε ο οικονομολόγος Milton Friedman, «Υπάρχει μία και μοναδική κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης - να χρησιμοποιεί τους πόρους της και να συμμετέχει σε δραστηριότητες που έχουν σχεδιαστεί για να αυξήσουν τα κέρδη της». Έτσι ακριβώς!
* Ο James Pethokoukis κατέχει την έδρα Dewitt Wallace στο American Enterprise Institute, όπου είναι υπεύθυνος του μπλογκ AEIdeas και φιλοξενεί το εβδομαδιαίο podcast του ΑΕΙ
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 26 Οκτωβρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
