Του Austin Pace
Καθώς οι υποψήφιοι αρχίζουν να καταθέτουν τα ονόματά τους για την προεδρική κούρσα, ένας από αυτούς έχει μια σχεδόν μονοθεματική καμπάνια. Ο Andrew Yang, πρώην δικηγόρος και επιχειρηματίας, θέλει να εφαρμοστεί το Καθολικό Βασικό Εισόδημα (UBI) για όλους ηλικίας 18-64.
Το επιχείρημά του, βάσει της ιστοσελίδας του είναι πως «το ένα τρίτο των εργαζόμενων Αμερικανών θα χάσει τη δουλειά του εξαιτίας της αυτοματοποίησης μέσα στα επόμενα 12 χρόνια. Οι σημερινές μας πολιτικές δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση».
Θα οδηγήσει η τεχνολογία σε μια κρίσης ανεργίας;
Ο Γιανγκ εντάσσεται σε έναν ολοένα και αυξανόμενο κατάλογο ηχηρών υποστηρικτών που επιμένουν ότι οι εξελίξεις της τεχνολογίας θα οδηγήσουν σε μαζική ανεργία και συνεπώς το UBI είναι αναγκαίο για την κοινωνία. Δεν πρόκειται για μια καινούργια ιδέα. Η ιδέα ότι η η τεχνολογία καταστρέφει θέσεις εργασίας και δημιουργεί μαζική ανεργία κυριαρχεί μολονότι η ιστορία καταδεικνύει το αντίθετο. Είναι ένας μύθος που έχει καταρριφθεί.
Εξάλλου, αν η τεχνολογία κατέστρεφε θέσεις εργασίας για τα εκατοντάδες χρόνια που οι άνθρωποι διαφωνούν μεταξύ τους ως προς την αυτοματοποίηση και τις μηχανές, δεν θα είχε απομείνει σχεδόν καμία θέση εργασίας. Κάτι τέτοιο προφανώς δεν ισχύει. Οι μπουλντόζες πήραν τη θέση των ανθρώπων με τα φτυάρια.
Τα αυτοκίνητα οδήγησαν στην ανεργία τους εργάτες των σιδηροδρόμων. Οι θέσεις εργασίας των λειτουργών των ανεκλυστήρων, των δακτυλογράφων, των σιδεράδων και των χειροκίνητων λειτουργών τηλεφώνων εξαφανίστηκαν μέσα στον 20ο αιώνα.
Παρ' όλα αυτά, η επίσημη ανεργία τον Σεπτέμβριο του 2018 ήταν η χαμηλότερη εδώ και σχεδόν 50 χρόνια. Το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό αυξήθηκε μάλιστα από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα λόγω της εισόδου στην εργασία των γυναικών. Σήμερα έχουμε περισσότερες θέσεις εργασίας παρά ποτέ.
Οι προβλέψεις ότι η τεχνολογία θα βλάψει το εργατικό δυναμικό συστηματικά διαψεύδονται από την αυγή της ίδιας της τεχνολογίας. Παρ' όλα αυτά, ο Γιανγκ λέει ότι η αυτοματοποίηση στα επόμενα 12 χρόνια θα προκαλέσει κρίση. Ισχυρίζεται ότο το UBI θα αντιμετωπίσει αυτή την κρίση. Κάνει λάθος και στα δύο.
Η τεχνολογική τρομολαγνεία είναι αβάσιμη
Η τεχνολογία κάνει την οικονομία ισχυρότερη. Οι μηχανές και τα εργαλεία μας κάνουν πιο παραγωγικούς. Ο στόχος της οικονομικής προόδου είναι να μας κάνει πιο παραγωγικούς, πιο αποδοτικούς, να καταστήσει περισσότερα καταναλωτικά αγαθά διαθέσιμα, περισσότερο χρόνο αναψυχής και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της μεγαλύτερης παραγωγικότητας και αποδοτικότητας. Έχουμε ωφεληθεί από το να μη χρειαζόμαστε δώδεκα ανθρώπους με φτυάρια για να κάνουν το ίδιο πράγμα με μια μπουλντόζα.
Ο Γιανγκ επικεντρώνεται ιδιαίτερα στους οδηγούς φορτηγών. Αναφέρεται στα 3,5 εκατομμύρια οδηγούς φορτηγών στη χώρα. Τι θα κάνουν αυτοί αν οι δουλειές τους χαθούν εξαιτίας της αυτοματοποίησης σε 12 χρόνια (λες και όλες οι εταιρίες θα μπορέσουν να αγοράσουν αυτοκινούμενες νταλίκες σ' αυτό το διάστημα); Θα πρέπει να ρωτήσουμε τι συνέβη σε όλους τους κατασκευαστές συσκευών βίντεο, τους κατασκευαστές σταθερών τηλεφώνων, και τους εργαζόμενους σε βίντεο κλαμπ; Τι συνέβη στο 1,5 εκατομμύριο σιδηροδρομικούς εργάτες ή τους κατασκευαστές και τεχνίτες γραφομηχανών;
Η εργασία είναι ρευστή και βρίσκει νέα απασχόληση. Η μετακίνηση μεταξύ επαγγελμάτων ήδη βρίσκεται σε άνοδο. Οι άνθρωποι μαθαίνουν νέα πράγματα και βρίσκουν νέες δουλειές. Το κάνουν αυτό συνεχώς. Η κοινωνία δημιουργεί και καταστρέφει διαφορετικά είδη θέσεων εργασίας μέσω της τεχνολογίας.
Οι αγορές προσαρμόζονται και οι άνθρωποι βρίσκουν νέες δουλειές, όπως ακριβώς συνέβη στο παρελθόν. Η πρόβλεψη ότι η τεχνολογική πρόοδος θα είναι υπερβολικά γρήγορη για να μπορούμε να προσαρμοστούμε σ' αυτήν είναι κούφια και λανθασμένη - μια πρόβλεψη που επιβιώνει παρά τις συνεχείς της διαψεύσεις.
Το Καθολικό Βασικό Εισόδημα είναι υπερβολικά ακριβό
Πέρα απ' αυτό, ας δούμε τα οικονομικά του Καθολικού Βασικού Εισοδήματος. Η πρόταση του Γιανγκ αφορά 1000 δολάρια το μήνα για κάθε Αμερικανό ηλικίας 18-64. Ο λόγος που σταματά στα 64 χρόνια μπορεί να είναι το ότι η πρότασή του είναι ουσιαστικά μια Κοινωνική Ασφάλιση για όλους και το ισχύον πρόγραμμα ξεκινά περίπου στα 62. Το συνολικό κόστος αυτής της πρότασης είναι περίπου 2,5 τρις δολάρια τον χρόνο.
Ο Γιανγκ υποστηρίζει ότι αυτό μπορεί να γίνει δημιουργώντας έναν μαζικό Φόρο Προστιθέμενης Αξίας και εξοικονομώντας χρήματα αλλού στον προϋπολογισμό που ήδη ανέρχεται στα 4 τρις δολάρια. Αυτό δεν είναι εφικτό και σίγουρα θα προσέθετε στο χρέος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που ήδη ξεπερνά τα 22 τρις δολάρια. Εντέλει, το σχέδιο αυτό είναι απλώς μια διευρυμένη εκδοχή των ήδη υφιστάμενων προνοιακών προγραμμάτων που εκτείνεται σε δημοσιονομικώς μη βιώσιμα επίπεδα και προσθέτει έναν τεράστιο φόρο στη χώρα.
Μια λάθος διάγνωση, μια λάθος συνταγή
Η αντικατάσταση των θέσεων εργασίας όντως συμβαίνει και οι άνθρωποι πρέπει να προσαρμόζονται. Αξίζει να το λάβουμε αυτό υπόψη και να ξέρουμε ότι οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν βοήθεια όταν ψάχνουν νέες θέσεις εργασίας και νέες σταδιοδρομίες. Δεν θα πρέπει όμως να αποφεύγουμε και να φοβόμαστε την τεχνολογία γιατί αντικαθιστά υφιστάμενες σήμερα θέσεις εργασίας. Η τεχνολογία βελτιώνει τις ζωές μας και οδηγεί στην απελευθέρωση της εργασίας για νέες και καλύτερες χρήσεις.
Η νέα γενιά της τεχνολογικής εξέλιξης και της αυτοματοποίησης δεν θα οδηγήσει σε μια κρίση ανεργίας. Στο διαχειρίσιμο επίπεδο που η τεχνολογία όντως αντικαθιστά θέσεις εργασίας, το Καθολικό Βασικό Εισόδημα δεν θα βοηθήσει πραγματικά ή ρεαλιστικά. Ο Γιανγκ θέλει να προσφέρει μια αναποτελεσματική, υπερβολικά δαπανηρή λύση σε ένα πρόβλημα που δεν υφίσταται.
--
Ο Austin Pace είναι μέλος του Praxis και έχει εργαστεί ως μηχανικός υδρογονανθράκων.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 18 Μαρτίου 2019 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ «Μάρκος Δραγούμης».
