*Γράφει ο Richard Fulmer
“Ο καπιταλισμός κάνει τους ανθρώπους να ανταγωνίζονται για σπάνιους πόρους”.
Οι άνθρωποι ανταγωνίζονται για τους σπάνιους πόρους επειδή ακριβώς οι σπάνιοι πόροι είναι… σπάνιοι. Οι ελεύθερες αγορές επιτρέπουν στους ανθρώπους να ανταγωνίζονται για πόρους ειρηνικά. Πριν από τον καπιταλισμό, οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν τη σπανιότητα κυρίως μέσω της κατάκτησης και της υποδούλωσης.
Το ελεύθερο εμπόριο έχει εξαλείψει κάθε δικαιολογία για κατάκτηση. Όπως παρατήρησε ο Adam Smith στον Πλούτο των Εθνών, το εμπόριο με ανθρώπους σε άλλα έθνη για την απόκτηση αγαθών είναι πολύ λιγότερο δαπανηρό απ’ ό,τι η προσπάθεια να τα κατακτήσει και να τα περιορίσει κανείς. Οι άνθρωποι παράγουν περισσότερα όταν επωφελούνται από την παραγωγή τους παρά όταν βρίσκονται στην άκρη μιας ξιφολόγχης.
Ο Σμιθ υποστήριξε επίσης ότι η ελεύθερη εργασία είναι πολύ πιο αποδοτική ως προς το κόστος από τη σκλαβιά. Και πάλι, οι άνθρωποι παράγουν περισσότερα όταν επωφελούνται από την παραγωγή τους, παρά υπό την απειλή της τιμωρίας.
“Ο καπιταλισμός βασίζεται στην απληστία, τον ακραίο ανταγωνισμό, την ληστρική συμπεριφορά και τη σχεδόν μηδενική ενσυναίσθηση”.
Ο καπιταλισμός βασίζεται στην ιδέα ότι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ελεύθεροι και ότι πρέπει να τους ανήκουν ο εαυτός τους και το προϊόν της εργασίας τους.
Οι άνθρωποι υπό οποιοδήποτε οικονομικό σύστημα προσπαθούν να βελτιώσουν τη δική τους υλική ευημερία και την ευημερία της οικογένειάς τους και των αγαπημένων τους προσώπων. Είναι αυτό «απληστία» ή απλώς υπευθυνότητα;
Σε γενικές γραμμές, τα άτομα προσπαθούν να βελτιώσουν τις συνθήκες τους κινούμενα εντός των κανόνων που έχει θεσπίσει η κοινωνία. Υπό μια ελεύθερη αγορά, οι άνθρωποι εμπορεύονται αγαθά και υπηρεσίες με άλλους. Ένας επιχειρηματίας που δεν έχει ενσυναίσθηση για τους πελάτες του είναι απίθανο να καταλάβει ποια αγαθά και υπηρεσίες θέλουν αυτοί και δεν θα παραμείνει ενεργός επιχειρηματίας για πολύ.
Σε μια σοσιαλιστική χώρα, στον βαθμό που οι άνθρωποι δίνουν ανάλογα με τις δυνατότητές τους και λαμβάνουν ανάλογα με τις ανάγκες τους, οι άνθρωποι τείνουν να επιδεικνύουν ελάχιστη ικανότητα και μέγιστες ανάγκες. Πιο πιθανό, όμως, είναι τα αγαθά να ρέουν από τους πολιτικά αδύναμους προς τους πολιτικά ισχυρούς. Έτσι, όσοι έχουν συμπεριφορά αρπακτικού ανέρχονται στην κορυφή.
“Ο καπιταλισμός δεν νοιάζεται για όσους είναι φτωχοί, άρρωστοι ή ανάπηροι”.
Ο καπιταλισμός δεν είναι ζωντανό ον. Μόνο οι άνθρωποι μπορούν να νοιάζονται για τους άλλους - κι αυτό ισχύει σε όποιο οικονομικό σύστημα κι αν βρίσκονται. Στο πλαίσιο ενός συστήματος ελεύθερης αγοράς, οι άνθρωποι ωφελούνται βοηθώντας τους άλλους. Οι επιχειρηματίες μπορούν να επωφεληθούν μόνο αν παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες που θέλουν οι άνθρωποι και για τα οποία είναι πρόθυμοι και ικανοί να ανταλλάξουν τους καρπούς της εργασίας τους.
“Σε ένα καπιταλιστικό σύστημα απαιτούνται χρήματα για την εκπαίδευση και την υγεία”.
Η παροχή εκπαίδευσης, υγειονομικής περίθαλψης, τροφής, ένδυσης και στέγασης απαιτεί πόρους - και κάποιος πρέπει να πληρώσει γι’ αυτούς ή να τους παρέχει με άλλον τρόπο. Το χρήμα εκφράζει αυτούς τους πόρους και διευκολύνει την ανταλλαγή τους. Σε μια ελεύθερη αγορά, οι άνθρωποι που επωφελούνται από υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση και η υγειονομική περίθαλψη πληρώνουν γι 'αυτές. Στις σοσιαλιστικές κοινωνίες ή στα κράτη πρόνοιας, άλλοι πρέπει να επωμιστούν το κόστος.
Ο οικονομολόγος Milton Friedman παρατήρησε ότι υπάρχουν μόνο τέσσερις τρόποι να ξοδέψει κανείς χρήματα:
'
Ο καλύτερος τρόπος να διασφαλίσετε ότι τα χρήματα δαπανώνται με σύνεση (δηλαδή, ότι παράγεται η μεγαλύτερη αξία για τη μικρότερη δαπάνη), είναι να αφήσετε τους ανθρώπους να ξοδεύουν τα δικά τους χρήματα για δικό τους όφελος.
*Ο Richard Fulmer εργάστηκε ως μηχανικός και αναλυτής συστημάτων στον βιομηχανικό κλάδο. Σήμερα εργάζεται ως αρθρογράφος.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 10 Ιουλίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
