Γράφει ο James Pethokoukis
Μήπως το μέλλον της καθαρής ενέργειας βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας; Αν η γεωθερμική ενέργεια αξιοποιήσει τις υποδομές και τις γνώσεις των κλάδων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, θα μπορούσε να αποτελέσει μια κλιμακούμενη εναλλακτική έναντι των ορυκτών καυσίμων.
Σε ένα πρόσφατο επεισόδιο του “Political Economy”, η Jamie Beard μίλησε για το συναρπαστικό μέλλον της γεωθερμίας, τις περιβαλλοντικές του συνέπειες και τον ρόλο που μπορεί να παίξει το κράτος στην προώθηση αυτής της τεχνολογίας.
Η Jamie είναι η ιδρύτρια και εκτελεστική διευθύντρια του Geothermal Entrepreneurship Organization στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν.
Ακολουθεί μια συντομευμένη μεταγραφή της συζήτησής μας. Μπορείτε να τη διαβάσετε στο σύνολό της εδώ. Μπορείτε επίσης να εγγραφείτε στο podcast μου στο Apple Podcasts ή το Stitcher, ή να κατεβάσετε το podcast από το Ricochet.
Pethokoukis: Μπορείτε να περιγράψετε τις τεχνολογίες που συνδέονται με τη γεωθερμία;
Beard: Μεγάλο μέρος της γεωθερμικής ενέργειας που αξιοποιείται σήμερα παγκοσμίως αφορά γεωθερμικούς πόρους που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια και έχουν επιφανειακή έκφραση. Αυτό συνήθως ονομάζεται «υδροθερμική γεωθερμία» και υπάρχει εδώ και παραπάνω από 100 χρόνια.
Αλλά δεν είναι πλέον η μόνη μας επιλογή για γεωθερμική ενέργεια. Τις τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκαν κάποια πολύ σημαντικά τεχνολογικά άλματα: η έκρηξη των τεχνολογιών σχιστόλιθου και οι τεχνολογίες κατευθυντικής γεώτρησης και υδραυλικής ρηγμάτωσης που προέκυψαν από αυτήν, αλλά και η υπεράκτια αναζήτηση και εκμετάλλευση κοιτασμάτων.
Αν λοιπόν πάρουμε αυτές τις τεχνολογίες και τις αξιοποιήσουμε στη γεωθερμία, μπορούμε να ενεργοποιήσουμε κάθε είδους ιδέες σήμερα. Για παράδειγμα, παρεμβαίνουμε στα υπόγεια στρώματα για να μιμηθούμε την Ισλανδία, με στόχο να φτάσουμε στο σημείο ώστε να μπορούμε να το κάνουμε αυτό παντού στον κόσμο όπου χρειαζόμαστε ενέργεια.
Έχουμε επίσης ανεπτυγμένα γεωθερμικά συστήματα - ή συστήματα κλειστού βρόχου - όπου δεν χρησιμοποιείται υδραυλική ρηγμάτωση, αλλά τεχνολογίες κατευθυντικής γεώτρησης. Ουσιαστικά με τα τρυπάνια δημιουργούμε καλοριφέρ στους υπόγειους βράχους και αντλούμε θερμότητα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί αυτών των δύο πραγμάτων με τους οποίους μπορούμε να δημιουργήσουμε διαφορετικά συστήματα, έτσι έχουμε μεγάλη καινοτομία σ’ αυτόν τον κλάδο.
Pethokoukis: Ποια είναι τα συγκεκριμένα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνολογίας έναντι των όσων ήδη διαθέτουμε καθώς και της νέας γενιάς πυρηνικής ενέργειας;
Beard: Πρώτα απ’ όλα, η γεωθερμία είναι ενέργεια βασικού φορτίου. Είναι πάντα διαθέσιμη. Δεν χρειάζεται αποθήκευση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Το να έχουμε μια καθαρή πηγή ενέργειας βασικού φορτίου στο πολύ εγγύς μέλλον είναι μια συναρπαστική προοπτική.
Ακόμη, η γεωθερμία έχει πολύ μικρό αποτύπωμα σε σύγκριση με άλλες ανανεώσιμες. Αν δει κανείς πηγές καθαρής ενέργειας, το αποτύπωμα της γεωθερμίας, συγκριτικά μεγαβάτ προς μεγαβάτ, είναι περίπου το 1% του αντίστοιχου της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας. Ακόμη, η γεωθερμία παράγει ανά μεγαβάτ τρεις ή τέσσερις φορές περισσότερες θέσεις εργασίας σε σύγκριση με τις άλλες ανανεώσιμες.
Η πυρηνική ενέργεια νέας γενιάς είναι συναρπαστική, αλλά το πρόβλημα είναι πως είναι πολύ ακριβή. Απλώς και μόνο για να την προετοιμάσουμε, μιλάμε για τεράστιες επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Για να ετοιμάσουμε τη χρήση της γεωθερμίας - δηλαδή να φέρουμε τις ομάδες των ειδικών στο πεδίο, να δείξουμε τις τεχνολογίες, να τις αναπτύξουμε σε πλήρη κλίμακα, να εμπλέξουμε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και να αρχίσουμε να την επεκτείνουμε - το κόστος είναι απειροελάχιστο σε σχέση με το τι χρειάζεται για τις επενδύσεις για την πυρηνική ενέργεια.
Περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια κόστος για ανάπτυξη πεδίου μπορεί να μας φτάσει σε ένα επίπεδο όπου θα μπορούσαμε να έχουμε έτοιμο προς χρήση ένα κλιμακούμενο μοντέλο γεωθερμίας και θα ήμασταν έτοιμοι για μια νέα σχιστολιθική άνθηση, αυτή τη φορά όμως για καθαρή ενέργεια.
Pethokoukis: Τι απαντάτε στους ανθρώπους που ανησυχούν για το κλίμα, αλλά ταυτόχρονα και για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της γεωθερμίας;
Beard: Νομίζω ότι πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ορθάνοιχτα σε ό,τι αφορά τις εφοδιαστικές αλυσίδες από τις οποίες εξαρτόμαστε για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη ανανεώσιμης ενέργειας. Ιδίως μάλιστα ως προς την εξόρυξη λιθίου και την αποθήκευση ενέργειας.
Πιστεύω ότι ο κόσμος δεν κατανοεί τις επιπτώσεις και τι θα σημαίνει αν εξορύξουμε ό,τι χρειαζόμαστε τις επόμενες δεκαετίες για να πετύχουμε τους κλιματικούς στόχους που έχουμε θέσει απλώς σε ό,τι αφορά την αποθήκευση ενέργειας, για να μην αναφέρω τις σπάνιες γαίες που χρειάζονται για την ανάπτυξη ηλιακής και αιολικής ενέργειας.
Η σεισμικότητα είναι κάτι στο οποίο πρέπει να δώσουμε πολλή προσοχή όσο κλιμακώνεται η ανάπτυξη της γεωθερμίας και καθίσταται παγκόσμια, καθώς δεν θέλουμε να παράγουμε ανθρωπογενείς σεισμούς με τα εργοστάσια ενέργειας που θα κατασκευάσουμε. Πιστεύω λοιπόν ότι αυτή τη στιγμή πρέπει να έχουμε ορθάνοιχτα τα μάτια μας όταν μεταφράζουμε τη γνώση που έχουμε από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο για την υδραυλική ρηγμάτωση στη γεωθερμία.
Όταν αναλογίζομαι τις επιλογές μας σε ό,τι αφορά τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, θα προτιμούσα τη σεισμικότητα μειωμένου ρίσκου και να το κάνω αυτό με μετρημένο και κανονικοποιημένο τρόπο από το να εξορύξω τεράστιες ποσότητες λιθίου και σπάνιων γαιών; Ναι, θα το προτιμούσα γιατί πιστεύω ότι είναι ένα διαχειρίσιμο ρίσκο με μικρή επίπτωση στο περιβάλλον.
Pethokoukis: Χρειάζεται αυτός ο κλάδος περισσότερη κρατική έρευνα; Χρειάζεται απορρύθμιση;
Beard: Πιστεύω ότι έχουμε δύο μεγάλες ευκαιρίες: Το μεγαλύτερο μέρος των ευκαιριών ανάπτυξης γεωθερμίας με χαμηλό κόστος, τουλάχιστον στις Ηνωμένες Πολιτείες αφορά ομοσπονδιακές εκτάσεις, και σήμερα είναι δυσκολότερο να αναπτυχθούν εγκαταστάσεις γεωθερμίας στις εκτάσεις αυτής απ’ ό,τι εγχειρήματα που αφορούν πετρέλαιο ή φυσικό αέριο.
Η ανάπτυξη της γεωθερμίας υπόκειται στο νόμο για την εθνική περιβαλλοντική πολιτική (National Environmental Policy Act) και δεν προβλέπεται εξαίρεση για τη συγκεκριμένη κατηγορία όπως ισχύει για τα το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Θα πρέπει το κράτος να επενδύσει περισσότερα χρήματα στη γεωθερμία; Βεβαίως. Η γεωθερμία αντιμετωπίζει σταθερά έλλειψη πόρων. Ποτέ δεν είχε τις επιδοτήσεις ή τις πιστώσεις των άλλων ενεργειακών πηγών, και συγκεκριμένα των ανανεώσιμων, κατά πολλές τάξεις μεγέθους.
Δεν είμαι σίγουρος ότι πρέπει αυτή τη στιγμή να διαθέσουμε πολλά χρήματα για εργαστηριακή έρευνα. Θα βοηθούσε να διαθέταμε ένα ποσό, αλλά αυτό που αυτή τη στιγμή αποδίδει μεγάλο αποτέλεσμα στη γεωθερμία είναι η χρηματοδότηση ομάδων πεδίου. Χρειαζόμαστε να καταδείξουμε ότι η γεωθερμία αποδίδει.
Pethokoukis: Αν μετά από 15 χρόνια σας γυρίζαμε πίσω, τι θα έχει πάει λάθος αν τίποτε απ’ αυτά δεν συμβεί;
Beard: Κατά τη γνώμη μου έχουμε ένα στενό παράθυρο για να προκαλέσουμε ενθουσιασμό στους κλάδους του πετρελαίου και του φυσικού αερίου για τη γεωθερμία. Αν χάσουμε αυτό το παράθυρο, και οι κλάδοι αυτοί αποφασίσουν να στραφούν στην ηλιακή και αιολική ενέργεια καθώς και στο υδρογόνο και δεν δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στη γεωθερμία, τότε η γεωθερμία δεν θα καταφέρει να κλιμακωθεί αρκετά γρήγορα ώστε να γίνει ανταγωνιστική προς την ηλιακή και την αιολική ενέργεια. Πάντα θα υπολείπεται.
Κατά τη γνώμη μου, ο μόνος τρόπος να προφτάσει να κλιμακωθεί αρκετά γρήγορα είναι εξασφαλίζοντας τον ενθουσιασμό και τη συμμετοχή των κλάδων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αν αυτό δεν συμβεί σύντομα, τότε δεν έχει σημασία το αν θα συμβεί ποτέ - γιατί δεν θα συμβεί ποτέ. Η επίσπευσή μου δεν αφορά μόνο τη συζήτηση με τους κλάδους του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, αλλά και τον να προσπαθήσουμε να τους φέρουμε στο πεδίο σε συγκεκριμένα εγχειρήματα ώστε να ενθουσιαστούν εντός των οργανισμών τους.
Όχι απλώς να επενδύσουν σε νεοφυείς και να διατηρήσουν το ρόλο του παρατηρητή, αλλά να έρθουν στο πεδίο και να μάθουν κάποια πράγματα. Ως αποτυχία θεωρώ το να μην προσελκύσουμε τους κατάλληλους ανθρώπους ώστε να κλιμακωθεί ο κλάδος εγκαίρως για να πετύχει.
* Ο James Pethokoukis κατέχει την έδρα Dewitt Wallace στο American Enterprise Institute (ΑΕΙ). Η Jamie Beard είναι η ιδρύτρια και εκτελεστική διευθύντρια του Geothermal Entrepreneurship Organization στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 22 Οκτωβρίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
