Γράφει ο Michael Rubin
Το Ζάχο, μια από τις βορειότερες πόλεις του Ιρακινού Κουρδιστάν, είναι ταυτόχρονα ένα εμπορικό κέντρο και ένας τουριστικός κόμβος. Με το συνοριακό πέρασμα μεταξύ του Ιράκ και της Τουρκίας να απέχει μόλις επτά μίλια, το Ζάχο είναι μια μεγάλη αγορά. Λίγο έξω από το κέντρο της πόλης βρίσκεται η χιλιόχρονη γέφυρα Νταλάλ. Πολλοί Ιρακινοί, Άραβες και Κούρδοι, συρρέουν στο Ζάχο και στα τριγύρω θέρετρα για τον δροσερό καιρό και τα ορεινά ρέματα. Υπό κανονικές συνθήκες είναι μια περιοχή ειρήνης όπου οι Ιρακινοί Κούρδοι και Άραβες συναντιούνται και συναναστρέφονται, ειδικά κατά τις καλοκαιρινές σχολικές διακοπές.
Αυτή η ηρεμία διαλύθηκε στις 20 Ιουλίου 2022, όταν το τουρκικό πυροβολικό σκότωσε οκτώ και τραυμάτισε 20 άτομα σε ένα κατάμεστο θέρετρο λίγο έξω από την πόλη. Μεταξύ των νεκρών ήταν τρεις γυναίκες και δύο παιδιά.
Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Μουσταφά Καντίμι καταδίκασε αμέσως την επίθεση. Τα λόγια του είναι κούφια. Η Τουρκία στοχοποιεί τακτικά τις περιοχές των Κούρδων και των Γεζίντι του Ιράκ με αεροπορικές επιδρομές και πυροβολικό. Αντί να υπερασπιστεί την ιρακινή κυριαρχία, ο Καντίμι ικετεύει τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αυτό θα πρέπει επίσης να προκαλέσει μια ενδοσκόπηση στον Λευκό Οίκο. Η Τουρκία ερμήνευσε την έγκριση του προέδρου Τζο Μπάιντεν για την πώληση των F-16 ως πράσινο φως για να συνεχίσει την επιθετικότητά της στο Ιράκ και τη Συρία.
Το πράγμα ωστόσο δεν σταματά εδώ. Ενώ η Τουρκία δικαιολογεί τους βομβαρδισμούς της επικαλούμενη το δικαίωμά της να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την τρομοκρατία του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), η πραγματικότητα είναι ότι οι διασυνοριακές επιχειρήσεις τόσο από το Ιράκ όσο και από τη Συρία έχουν σταματήσει εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία. Το PKK εγκατέλειψε επίσης τις αποσχιστικές του αξιώσεις και δεν επιδιώκει πλέον τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν. Αντίθετα, επιδιώκει μια «συνομοσπονδία» με μια ειδική σχέση μεταξύ των ομοσπονδιακών μονάδων πέρα από τα διεθνή σύνορα.
Εντός του Ιράκ, το PKK και οι συνδεδεμένες μ’ αυτό ομάδες έχουν κερδίσει δημοτικότητα όχι ως δύναμη μάχης αλλά ως πολιτικό κίνημα. Σε αντίθεση με το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (KDP) που έχει γίνει λιγότερο πολιτικό κίνημα και περισσότερο μια επιχειρηματική αυτοκρατορία της οικογένειας Μπαρζανί, το PKK δεν οργανώνεται γύρω από φατρίες. Οι Κούρδοι του Ιράκ στράφηκαν κι αυτοί προς το PKK όταν το KDP τράπηκε σε φυγή μπροστά στο Ισλαμικό Κράτος, αφήνοντας τους Γεζίντι στη μοίρα τους, ενώ το PKK έμεινε και πολέμησε. Μέχρι σήμερα, η οικογένεια Μπαρζανί αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα τα έγγραφα του αεροδρομίου για να φανεί ποιοι αξιωματούχοι του KDP ή μέλη της οικογένειας Μπαρζανί τράπηκαν σε φυγή καθώς το Ισλαμικό Κράτος βάδιζε στο Ερμπίλ.
Επειδή οι Μπαρζανί δεν πιστεύουν ότι μπορούν να ανταγωνιστούν το ΡΚΚ—για να το κάνουν αυτό θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τη διαφθορά και να αποκηρύξουν τον νεποτισμό— επιδιώκουν αντίθετα να αντιμετωπίσουν το ΡΚΚ μέσω μιας συμμαχίας με την Τουρκία. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι η υπηρεσία ασφαλείας του KDP υπό τη διοίκηση του πρωθυπουργού Μασούρ Μπαρζανί παρέχει στους Τούρκους πληροφορίες και δεδομένα στόχευσης πριν από τις αεροπορικές επιδρομές τους. Τις περισσότερες φορές, αυτές οι πληροφορίες είναι εσφαλμένες: Το KDP δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα ή πυροβολικό για να εξοντώσει επιχειρηματικούς και πολιτικούς αντιπάλους του που δεν έχουν καμία σχέση με το PKK ή, όπως συνέβη στο Σιντζάρ, να χρησιμοποιήσει απλώς τους τουρκικούς βομβαρδισμούς για να τιμωρήσει έναν πληθυσμό για ανεπαρκή αφοσίωση στους Μπαρζανί.
Αυτό είναι το πραγματικό σκάνδαλο που πρέπει να διερευνηθεί μετά τη σφαγή στο Ζάχο. Ο τουρκικός βομβαρδισμός ήταν μια θηριωδία, αλλά ο Κούρδος πολιτικός που παρείχε στην Τουρκία τις πληροφορίες στόχευσης είναι εξίσου ένοχος για φόνο. Όσο για τον Καντίμι, η πρωταρχική δουλειά του ηγέτη του Ιράκ είναι να προστατεύει την κυριαρχία της χώρας. Εάν δεν μπορεί να το κάνει, θα πρέπει να παραιτηθεί.
--
Ο Michael Rubin είναι διακεκριμένο στέλεχος του American Enterprise Institute, πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου, με κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντα τη Μέση Ανατολή, την Τουρκία, το Ιράν και τη διπλωματία.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 24 Μαΐου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute (ΑΕΙ) και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
