Το ροκ συγκρότημα U2 έχει πουλήσει περίπου 175 εκατομμύρια δίσκους παγκοσμίως, αλλά καταλαβαίνω ότι μπορεί να μην αρέσει σε όλους. Ίσως δεν σας αρέσει οι post-punk ύμνοι που χαρακτηρίζουν το στυλ της μουσικής τους.
*Γράφει ο James Pethokoukis
Ίσως νομίζετε ότι πάρα πολλά από τα τραγούδια τους ακούγονται το ίδιο. Ίσως θεωρείται ότι ο τραγουδιστής Bono είναι κάπως υπερβολικός, ακόμα και ροκ σταρ. Όπως και να έχει, η άποψη του καθενός για τη μουσική είναι υποκειμενική. Αλλά το να αντιπαθεί κανείς τον Μπόνο για τις απόψεις του που αφορούν τον καλύτερο τρόπο να αντιμετωπίσουμε την παγκόσμια φτώχεια ισοδυναμεί με σύγκρουση με μια αντικειμενική αλήθεια και αποδείξιμα δεδομένα. Οι αντικαπιταλιστές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναστατώθηκαν με πρόσφατα σχόλια του Μπόνο σε μια νέα συνέντευξη που έδωσε στους New York Times:
“Υπάρχει μια περίεργη στιγμή που συνειδητοποιεί κανείς ως ακτιβιστής ότι η έξοδος από την ακραία φτώχεια είναι το εμπόριο, είναι ο επιχειρηματικός καπιταλισμός. Περνάω πολύ χρόνο σε χώρες σε όλη την Αφρική και λένε, «Ε, δεν θα μας πείραζε λίγη περισσότερη παγκοσμιοποίηση. Θα έλεγα ότι υπήρξε μεγάλη πρόοδος όλα αυτά τα χρόνια»… Ο καπιταλισμός είναι ένα άγριο θηρίο. Πρέπει να το τιθασεύσουμε. Αλλά η παγκοσμιοποίηση έχει βγάλει περισσότερους ανθρώπους από τη φτώχεια από τον οποιονδήποτε άλλο -ισμό. Αν κάποιος έρθει σε μένα με μια καλύτερη ιδέα, θα τον ακολουθήσω. Δεν μεγάλωσα ώστε να μου αρέσει η ιδέα ότι θα θεωρούμε τους επιχειρηματίες ήρωες, αλλά αν φέρνεις θέσεις εργασίας σε μια κοινότητα και φέρεσαι καλά στους ανθρώπους, τότε είσαι ήρωας”.
Αυτή θα έπρεπε να είναι μια αδιαμφισβήτητη άποψη, και όντως αυτό συμβαίνει μεταξύ των περισσότερων οικονομολόγων. Όπως επεσήμανε η Παγκόσμια Τράπεζα το 2017, «Το εμπόριο και η παγκόσμια ολοκλήρωση έχουν αυξήσει τα εισοδήματα σε όλο τον κόσμο, ενώ μειώνουν δραματικά τη φτώχεια και την παγκόσμια ανισότητα». Και ακολουθεί αυτό το όμορφο γράφημα από το Our World In Data:
Μου αρέσει πολύ αυτό το κομμάτι της οικονομολόγου Deirdre McCloskey από το βιβλίο της “Bourgeois Dignity: Why Economics Can’t Explain the Modern World” (Αστική Αξιοπρέπεια: Γιατί τα οικονομικά δεν μπορούν να εξηγήσουν τον σύγχρονο κόσμο):
“Η καινοτομία που υποστηρίζεται από φιλελεύθερες οικονομικές ιδέες έχει ωφελήσει πολύ δισεκατομμύρια φτωχούς ανθρώπους, χωρίς να βλάπτει άλλους. Μέχρι τώρα, τα αρκετά καλά επίπεδα καινοτομίας έχουν βοηθήσει αρκετούς ανθρώπους ακόμη και στην Κίνα και την Ινδία… Η Μεγάλη Οικονομική Ιστορία της εποχής μας είναι ότι οι Κινέζοι το 1978 και μετά οι Ινδοί το 1991 υιοθέτησαν φιλελεύθερες ιδέες στην οικονομία και έφτασαν να αποδώσουν στην αστική τάξη μια αξιοπρέπεια και μια ελευθερία που παλαιότερα αρνούνταν. Και τότε η Κίνα και η Ινδία γνώρισαν εκρηκτική οικονομική ανάπτυξη. Το σημαντικό ηθικό δίδαγμα εδώ είναι επομένως ότι για την επίτευξη μιας αρκετά καλής ζωής για τη μάζα της ανθρωπότητας, και μιας ευκαιρίας για μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη ύπαρξη, οι ιδέες έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις συνήθεις υλικές αιτίες. Κατά την πρόσφατη διατύπωση του οικονομικού ιστορικού Joel Mokyr στην εναρκτήρια πρόταση ενός από τα διαφωτιστικά βιβλία του, ‘Η οικονομική αλλαγή σε όλες τις περιόδους εξαρτάται περισσότερο από όσο πιστεύουν οι περισσότεροι οικονομολόγοι στο τι πιστεύουν οι άνθρωποι’. Η Μεγάλη Ιστορία των τελευταίων 200 ετών είναι η καινοτομία που σημειώθηκε μετά το 1700 ή το 1800 γύρω από τη Βόρεια Θάλασσα, και πρόσφατα σε κάποτε φτωχά μέρη όπως η Ταϊβάν ή η Ιρλανδία, και πιο αισθητά τώρα στη μεγαλύτερη τυραννία του κόσμου και στη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου. Η καινοτομία αυτή έχει δώσει σε πολλούς πρώην φτωχούς και ανίδεους ανθρώπους το περιθώριο να ανθίσουν. Και σε αντίθεση με τις συνήθεις διακηρύξεις των οικονομολόγων από την εποχή του Άνταμ Σμιθ ή του Καρλ Μαρξ, η Μεγαλύτερη Οικονομική Ιστορία δεν προκλήθηκε από το εμπόριο ή τις επενδύσεις ή την εκμετάλλευση. Προκλήθηκε από ιδέες”.
Θα μπορούσε φυσικά κανείς να κάνει τον κουτό και να αγνοήσει αυτά τα γεγονότα. Αλλά οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πολλοί άνθρωποι πραγματικά δεν γνωρίζουν ούτε για τη μείωση της παγκόσμιας φτώχειας ούτε και για το γιατί αυτή συνέβη. Και πάλι, αυτό συμβαίνει εδώ και δεκαετίες. Οπότε όλοι μάλλον θα πρέπει πλέον να το ξέρουν. Ο Μπόνο προφανώς το ξέρει. Και το ίδιο πρέπει να ισχύει και για εσάς.
--
*Ο James Pethokoukis κατέχει την έδρα Dewitt Wallace στο American Enterprise Institute, όπου είναι υπεύθυνος του μπλογκ AEIdeas και φιλοξενεί το εβδομαδιαίο podcast, “Political Economy with James Pethokoukis”.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 26 Οκτωβρίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
