Γράφει η Karlyn Bowman*
Οι δημοσκοπήσεις στις ΗΠΑ καταδεικνύουν ότι οι Αμερικανοί αυξάνουν την υποστήριξή τους σε πολιτικούς ηγέτες - τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα - κατά τις περιόδους πολέμου. Οι γρήγορες αποφασιστικές ενέργειες είναι δημοφιλείς. Οι πρόσφατες όμως αντίστοιχες μακροχρόνιες δεν είχαν την ίδια δημοτικότητα. Θα δούμε άραγε το ίδιο και στη Ρωσία για τον Βλαδίμηρο Πούτιν;
Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, Αμερικανοί δημοσκόποι μετέβησαν στη Ρωσία. Ένας μεγάλος αριθμός καθημερινών πολιτών απάντησαν σε έρευνες που αφορούσαν τα πάντα, από τα καλλυντικά μέχρι την πολιτική. Μετά από χρόνια όπου δεν μπορούσαν να μιλήσουν ελεύθερα, οι πύλες είχαν ανοίξει. Σήμερα, η γνωστότερη εγχώρια εταιρία ερευνών γνώμης είναι το υψηλού κύρους Levada-Center, ένας ρωσικός μη κυβερνητικός οργανισμός. Ο οργανισμός αυτός ιδρύθηκε το 1987 και διέπεται από τις αρχές των δυτικών φορέων ερευνών όπως η Παγκόσμια Ένωση για τις Έρευνες Κοινής Γνώμης (World Association for Public Opinion Research) και η Ευρωπαϊκή Εταιρία Ερευνών Γνώμης και Μάρκετινγκ (European Society for Opinion and Marketing Research). Το Levada-Center διεξάγει έρευνες κοινής γνώμης από το 1988. Το 2016, το ρωσικό Υπουργείο Δικαιοσύνης καταχώρησε το Levada-Center στον κατάλογο των ΜΚΟ που λειτουργούν ως ξένοι πράκτορες, ένας χαρακτηρισμός με τον οποίο το κέντρο διαφωνεί.
Την προηγούμενη μόλις εβδομάδα, το Belfer Center στο Χάρβαρντ παρουσίασε μια εξαιρετική σύνοψη των πρόσφατων ερευνών γνώμης που διεξήγαγε το Levada-Center ως προς τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας. Παρουσιάζουμε εδώ τη σύνοψη, και επίσης μια νέα δημοσκόπηση του CNN. Σύμφωνα με μια έρευνα γνώμης του Levada-Center που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, το 50% των Ρώσων πιστεύει πως οι ΗΠΑ και οι χώρες του ΝΑΤΟ ξεκίνησαν τα προβλήματα στην ανατολική Ουκρανία. Το 16% πιστεύει πως ευθύνεται η Ουκρανία. Μόλις το 4% επιλέγει τη Ρωσία. Σύμφωνα με μια έρευνα γνώμης του Μαρτίου του 2021, το 25% πιστεύει ότι οι λαϊκές δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ πρέπει να ενταχθούν στη Ρωσία, ενώ το 28% πιστεύει ότι πρέπει να γίνουν ανεξάρτητα κράτη. Το 10% δήλωσε ότι πρέπει να επιστραφούν στην Ουκρανία υπό γενικούς όρους. Όταν ρωτήθηκαν μια υποθετική ερώτηση για το αν η Ρωσία πρέπει να εμπλακεί σε ένοπλη σύγκρουση με το μέρος των λαϊκών δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ αν ξεσπάσουν συγκρούσεις, οι Ρώσοι μοιράστηκαν, 43% έναντι 43%.
Μια ακόμη υποθετική ερώτηση αφορούσε το πώς θα άλλαζαν οι στάσεις έναντι του Πούτιν στην περίπτωση ενός ανοιχτού πολέμου. Το 42% δήλωσε ότι η στάση των Ρώσων έναντι του Πούτιν δε θα άλλαζε, το 16% δήλωσε ότι θα αυξανόταν η δημοτικότητα του Πούτιν, και το 31% ότι θα προκαλούσε δυσαρέσκεια ως προς αυτόν. Μια έρευνα γνώμης του 2020 κατέδειξε ότι το 87% των Ρώσων πιστεύει ότι οι κυρώσεις δεν προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.
Μια διαδικτυακή έρευνα των CNN/Savanta ComRes κατά το διάστημα 7-15 Φεβρουαρίου τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία συμπέρανε ότι το 36% των Ρώσων πιστεύει ότι θα ήταν σωστό η Ρωσία να εξαναγκάσει σε επανέωση τη Ρωσία με την Ουκρανία (το 43% διαφώνησε). Στην Ουκρανία, οι αντίστοιχες απαντήσεις ήταν 13% και 73% αντίστοιχα. Ένα άλλο αποτέλεσμα θα πρέπει να υπενθυμίζει να είμαστε επιφυλακτικοί έναντι των υποθετικών ερωτήσεων. Στην έρευνα, το 13% των Ρώσων απάντησαν πως κατά τη γνώμη τους το Κρεμλίνο είναι πιθανό να ξεκινήσει στρατιωτικές ενέργειες, ενώ το 75% δήλωσε πως αυτό δεν είναι πιθανό. Το 42% των Ουκρανών δήλωσαν πως είναι πιθανό η Ρωσία να ξεκινήσει πόλεμο, ενώ το 45% δήλωσε ότι αυτό δεν είναι πιθανό. Στην Ουκρανία, οι απαντώντες διχάστηκαν, 43% έναντι 43%, ως προς την πιθανότητα μιας ειρηνικής λύσης. Οι Ρώσοι ήταν πιο αισιόδοξοι με 65%.
Το 69% όσων συμμετείχαν στην έρευνα του Levada-Center τον Ιανουάριο του 2022 ενέκριναν τις ενέργειες του Βλαδίμηρου Πούτιν, ενώ το 29% τις αποδοκίμαζε, ποσοστά ανάλογα με ευρήματα του περασμένου καλοκαιριού. Η αποδοχή προς την ρωσική κυβέρνηση διαφέρει κάπως, με το 53% να εγκρίνει τις δράσεις της και το 44% να τις αποδοκιμάζει. Και σε μια άλλη ερώτηση, οικεία προς τους Αμερικανούς, το 50% δήλωσε ότι η Ρωσία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ το 39% έχει την αντίθετη άποψη. Οι απόψεις προς τις ΗΠΑ είναι εξίσου διχασμένες - το 45% έχει θετική άποψη και το 42% αρνητική.
Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να χρησιμεύουν ως δείκτες και όσες διεξάγονται αυτό το διάστημα μπορούν να μας προσφέρουν ένα πλαίσιο ερμηνείας σε ό,τι αφορά τη δημόσια εικόνα το Πούτιν γενικά και των ενεργειών τους, αλλά δεν μπορούν να μας πουν πώς θα εξελιχθεί η δημόσια άποψη βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στη Ρωσία.
--
Η Karlyn Bowman είναι διακεκριμένο στέλεχος του American Enterprise Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 24 Φεβρουαρίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Entreprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
