Του Marian L. Tupy
Κάποιοι εγκαταλείπουν τα έξυπνα κινητά τους τηλέφωνα και επιστρέφουν στις παλιομοδίτικες συσκευές. Ο Eddie Redmayne για παράδειγμα που το έκανε αυτό το 2016 είπε “αντέδρασα στο γεγονός ότι ήμουν μονίμως κολλημένος στο iPhone μου όλη μέρα, εκτός από τις ώρες που κοιμόμουν. Η πλημμύρα των email ήταν μόνιμη”.
“Τα αναδιπλώμενα τηλέφωνα έχουν επιστρέψει με χαμηλές τιμές, μεγάλη διάρκεια ζωής της μπαταρίας και κάποιες σύγχρονες ευκολίες” επεσήμανε η Wall Street Journal τον Απρίλιο. Τα έξυπνα κινητά μπορεί να προκαλούν εξάρτηση, και καθένας έχει το δικαίωμα να κάνει τη μετάβαση σε ένα απλό κινητό, ή στο να μη χρησιμοποιεί καθόλου τηλέφωνο. Ας θυμηθούμε από την άλλη τις θετικές αλλαγές που έφεραν τα κινητά στη ζωή μας.
Νέες δυνατότητες για τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο
Το 1987, σε μια σκηνή της ταινίας του Όλιβερ Στόουν Wall Street, ο απίστευτα πλούσιος επενδυτής Gordon Gekko τον οποίο υποδυόταν ο Μάικλ Ντάγκλας περπατά σε μια παραλία, κοιτάζει την ανατολή του ήλιου και μιλά στο Motorola DynaTac 8000X κινητό του. “Μακάρι να μπορούσες να το δεις αυτό” λέει στον νεαρό του προστατευόμενο Bud Fox που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη. “Βγαίνει ο ήλιος. Ποτέ δεν είδα κάποιον πίνακα που να αντανακλά την ομορφιά της θάλασσας μια τέτοια στιγμή”. Όταν το DynaTac κυκλοφόρησε το 1983, ήταν το πρώτο κινητό τηλέφωνο χειρός στον κόσμο. Ζύγιζε ένα κιλό, χρειαζόταν 10 ώρες για να φορτίσει, και προσέφερε 30 λεπτά ομιλίας. Το 1984, το τηλέφωνο αυτό κόστιζε 3.995 δολάρια - δηλαδή 10,277 δολάρια του 2018.
Μέχρι και το 1990, τα κινητά τηλέφωνα ήταν τόσο ακριβά που μόλις το 2% των Αμερικανών μπορούσαν να τα αγοράσουν. Το 2017 υπάρχουν 225 εκατομμύρια έξυπνα κινητά μόνο στις ΗΠΑ. Παγκοσμίως, ο αριθμός των χρηστών έξυπνων κινητών αναμένεται να αυξηθεί από τα 2,1 δισεκατομμύρια το 2016 στα περίπου 2,5 δισεκατομμύρια το 2019. Με την πάροδο του χρόνου τα κινητά έγιναν μικρότερα και φθηνότερα. Έγιναν επίσης πολύ πιο ισχυρά και χρήσιμα. Σήμερα, ένας Νιγηριανός ανθρακωρύχος στη Νότια Αφρική μπορεί να χρησιμοποιήσει μια εφαρμογή κινητού για να στείλει χρήματα στη μητέρα του στο Λάγος. Ένας Κονγκολέζος ψαράς μπορεί να πάρει προειδοποίηση για μια επικίνδυνη αλλαγή του καιρού. Ένας βοσκός Μασάι μπορεί να δει την τιμή του γάλακτος στο Ναϊρόμπι. Όλη η γνώση της ανθρωπότητας, η συσσώρευση της οποίας πήρε χιλιετίες, είναι εύκολα και άμεσα προσβάσιμη μέσω ενός έξυπνου κινητού.
Αναλογιστείτε επίσης την επίδραση που έχουν τα έξυπνα κινητά στην πολιτική. Από την Αραβική Άνοιξη το 2010 μέχρι τις διαμαρτυρίες υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ το 2014, τα κινητά, οι έξυπνες συσκευές και οι διάφορες εφαρμογές κοινωνικών μέσων επέτρεψαν στους καθημερινούς ανθρώπους να αποκτήσουν πρόσβαση σε λογοκριμένο περιεχόμενο και να το διαμοιραστούν. Η κινητή τεχνολογία επιτρέπει τους πολίτες σε απολυταρχικές χώρες να επικοινωνούν μεταξύ τους με κρυπτογραφημένο τρόπο και να οργανώνονται. Όπως ανακάλυψε ο Redmayne, τα κινητά ενέχουν παγίδες, αλλά όταν χρησιμοποιούνται συνετά, μπορούν να είναι εργαλεία απελευθέρωσης.
Η βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας
Τέλος, αναλογιστείτε την απο-υλικοποίηση, τη διαδικασία δηλαδή της μείωσης της κατανάλωσης αγαθών και ενέργειας ανά μονάδα ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Το έξυπνο τηλέφωνο συνδυάζει λειτουργίες που προηγουμένως χρειάζονταν πάμπολλες ξεχωριστές συσκευές, όπως τηλέφωνο, κάμερα, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ξυπνητήρι, εφημερίδα, φωτογραφικό άλμπουμ, συσκευή ηχογράφησης, χάρτες, πυξίδα, κλπ. Η ανάδυση του έξυπνου κινητού δεν σημαίνει ότι όλες οι άλλες συσκευές θα εξαφανιστούν, αλλά ότι τις χρησιμοποιούμε ολοένα και λιγότερο.
Η δυνητική εξοικονόμηση σε όρους ενέργειας και υλικών πόρων είναι τεράστια. Σύμφωνα με μια μελέτη, τα έξυπνα κινητά μπορούν να μειώσουν τη χρήση υλικών πόρων κατά έναν συντελεστή της τάξης του 300. Μπορούν να μειώσουν τη χρήση ενέργειας κατά έναν συντελεστή της τάξης του 100 και την χρήση ενέργειας σε κατάσταση αναμονής κατά 30 φορές. Μπορούν επίσης να μειώσουν την χρήση ενσωματωμένης ενέργειας, δηλαδή την ενέργεια που καταναλώνεται από όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με την ανέγερση ενός κτηρίου, από την εξόρυξη και την επεξεργασία των φυσικών πόρων μέχρι την κατασκευή, τη μεταφορά ατόμων και προϊόντων, κατά 20 φορές.
Η απο-υλικοποίηση με άλλα λόγια είναι καλά νέα για όσους ανησυχούν για την φαινόμενη σύγκρουση ανάμεσα στην αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού αφενός και τη διαθεσιμότητα των πόρων αφετέρου. Ενώ οι απόψεις ως προς τη διαθεσιμότητα των πόρων στο μέλλον διίστανται, η απο-υλικοποίηση μπορεί να μας βοηθήσει να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε υλικές ανέσεις και ταυτόχρονα να διαχειριζόμαστε συνετά τον πλανήτη μας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε ό,τι αφορά τους ανθρώπους σε φτωχές χώρες, που πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν την υλική αφθονία σε μια εποχή ολοένα και μεγαλύτερης ανησυχίας για τα περιβαλλοντικά ζητήματα.
Εν κατακλείδι, τα κινητά τηλέφωνα παρήγαγαν πολλά οφέλη στην ανθρωπότητα. Το αν θα τα χρησιμοποιήσουμε συνετά ή όχι εξαρτάται από μας. Το ίδιο βεβαίως ισχύει για όλες τις τεχνολογίες.
--
O Marian L. Tupy είναι ο υπεύθυνος έκδοσης του HumanProgress.org και αναλυτής πολιτικής στο Center for Global Liberty and Prosperity.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 31 Οκτωβρίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
