Όταν απέκτησα την πρώτη μου πιστωτική κάρτα στα 24 μου, ένιωσα ότι ένας νέος κόσμος είχε ανοίξει για μένα.
Μπορούσα έτσι απλά να σύρω μια κάρτα και να αγοράσω οτιδήποτε ήθελα. Βεβαίως το «οτιδήποτε» είναι σχήμα λόγου. Το πιστωτικό μου όριο ήταν μόνο περίπου $10.000 ή $15.000. Αλλά σχεδόν οτιδήποτε κόστιζε λιγότερο από αυτό μπορούσα να το αγοράσω αμέσως, παρ’ όλο που η καθαρή μου αξία ήταν βασικά τίποτα (ή και λιγότερο από τίποτα).
Όπως πολλοί νέοι, είχα πολλά χρέη (κυρίως φοιτητικά δάνεια) και λίγα περιουσιακά στοιχεία. Ωστόσο, κάποιος με θεώρησε αρκετά χαμηλού κινδύνου άτομο για να μου εκδώσει μια κάρτα, και γρήγορα άρχισα να τη χρησιμοποιώ σαν τρελός.
Πήγαινα σινεμά για ραντεβού. Πλήρωνα με την κάρτα.
Πήγαινα να φάω. Πλήρωνα με την κάρτα.
Αγόραζα μπύρα, βενζίνη και ρούχα. Κάρτα, κάρτα κάρτα.
Αισθανόμουν σαν να είχα δύναμη και με έκανε να νιώθω ενήλικας (ήμουν, αν και σπάνια το ένιωθα). Ακόμα καλύτερα, έμαθα ότι κέρδιζα ανταμοιβές τη χρήση της κάρτας μου! Ήταν σαν να πληρώνομαι για την ευκολία του να χρησιμοποιώ την κάρτα. Δεν ήξερα πώς λειτουργούσαν όλα αυτά, και μάλιστα ποτέ πριν δεν μου είχε περάσει κάτι τέτοιο από το μυαλό.
Από την αρχή, η εμπειρία μου με τις πιστωτικές κάρτες ήταν θετική (με μια και μόνη εξαίρεση που θα εξηγήσω σε λίγο). Οι ιστορίες φρίκης που ακούτε για ανθρώπους που πνίγονται σε χρέη από πιστωτικές κάρτες καρτών και πληρώνουν τρελά ποσά σε τόκους δεν ήταν η δική μου εμπειρία.
Κοιτάζοντας πίσω, καταλαβαίνω γιατί αυτό συνέβη. Να λοιπόν μερικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε προτού αποκτήσετε μια πιστωτική κάρτα.
1. Οι πιστωτικές κάρτες είναι ένα μέσο για καλή πιστωτική αξιολόγηση
Ένας από τους λόγους που εξαρχής απέκτησα πιστωτική κάρτα ήταν επειδή μου έλεγαν ότι έπρεπε να "χτίσω μια καλή αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας". Αποδεικνύεται ότι αυτό ήταν μια καλή συμβουλή.
«Η απόκτηση μιας πιστωτικής κάρτας και η τακτική και υπεύθυνη χρήση της είναι ένας από τους πιο γρήγορους και αποτελεσματικούς τρόπους για να δημιουργήσετε ή να ξαναχτίσετε την πιστοληπτική σας αξιολόγηση», εξηγεί το Nerd Wallet.
Η οικοδόμηση μιας καλής πιστοληπτικής αξιολόγησης είναι σημαντική για διάφορους λόγους. Αν δεν είστε εξαιρετικά πλούσιοι ή αν δεν έχετε πλούσιους συγγενείς που λατρεύουν να ξοδεύουν χρήματα για εσάς, υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα να χρειαστεί κάποια μέρα να δανειστείτε χρήματα από μια τράπεζα για να κάνετε μια μεγάλη αγορά, όπως ένα νέο αυτοκίνητο ή ένα σπίτι.
Το να έχετε καλή πιστοληπτική αξιολόγηση σημαίνει ότι είναι πιο πιθανό να λάβετε αυτό το δάνειο, κάτι το σημαντικό. Αλλά σημαίνει επίσης ότι είναι πιθανό να λάβετε καλύτερο επιτόκιο για το δάνειό σας, επειδή η τράπεζα σας βλέπει ως δανειολήπτη χαμηλότερου κινδύνου.
Ένα χαμηλότερο επιτόκιο σε ένα μακροπρόθεσμο δάνειο είναι μεγάλη υπόθεση. Μπορεί απ’ αυτό να κερδίσετε δεκάδες χιλιάδες δολάρια (ή και περισσότερα) ανάλογα με το είδος του δανείου και τη διάρκειά του.
Η προειδοποίηση, φυσικά, είναι οι δύο λέξεις που χρησιμοποιούνται στο NerdWallet: "τακτικά" και "υπεύθυνα" – κάτι που με φέρνει στο δεύτερο σημείο.
2. Είναι έξυπνο να εξοφλείτε το μηναίο σας υπόλοιπο
Όπως είπα παραπάνω, χρησιμοποιούσα την πιστωτική μου κάρτα για σχεδόν οτιδήποτε αγόραζα, κάτι που ήταν υπέροχο γιατί συγκέντρωνα ανταμοιβές για κάθε αγορά που έκανα. Φρόντισα όμως να κάνω και κάτι άλλο σημαντικό: Εξοφλούσα το υπόλοιπο της πιστωτικής μου κάρτας κάθε μήνα.
Αυτό είναι έξυπνο για δύο λόγους. Πρώτον, οι τακτικές πληρωμές για τις τακτικές αγορές σας είναι ο τρόπος με τον οποίο δημιουργείτε αυτή την καλή πιστοληπτική ικανότητα. Δεύτερον, με την εξόφληση του υπολοίπου σας κάθε μήνα, θα πληρώνετε μηδενικό τόκο στην πιστωτική σας κάρτα.
Μηδέν. Τίποτα. $0.
Αυτό είναι σημαντικό, επειδή τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών τείνουν να είναι αρκετά υψηλά. Ένα σύνηθες επιτόκιο φοιτητικού δανείου αυτές τις μέρες είναι περίπου 5,5% για προπτυχιακούς φοιτητές. Τα επιτόκια στεγαστικών δανείων πλησιάζουν το 8%. Το μέσο δάνειο αυτοκινήτου για ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο είναι περίπου 11%. Το μέσο ετήσιο επιτόκιο σε μια πιστωτική κάρτα αυτή τη στιγμή τα ξεπερνά όλα—24,5%, σύμφωνα με το Lending Tree.
Αν όμως εξοφλείτε το υπόλοιπό σας κάθε μήνα, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για αυτό το υψηλό ποσοστό. Εάν αγνοήσετε αυτή τη συμβουλή, μπορεί να γίνετε ένας από εκείνους τους ανθρώπους που κουβαλούν 85.000$ σε χρέος πιστωτικής κάρτας χωρίς τρόπο να το εξοφλήσετε καθώς οι τόκοι τρέχουν.
3. Μάθετε τις ανταμοιβές σας
Έχω γράψει στο παρελθόν πόσο πολύ μου αρέσουν οι ανταμοιβές της πιστωτικής μου κάρτας. Τι είναι λοιπόν οι ανταμοιβές;
Για όσους δεν γνωρίζουν, οι πιστωτικές κάρτες έρχονται συνήθως με έναν από τρεις τύπους οφελημάτων: επιστροφή μετρητών, μίλια ή πόντους. Προσωπικά προτιμώ την επιστροφή μετρητών, γιατί ποιος είναι αυτός που δεν του αρέσουν τα μετρητά;
Οι πόντοι ήταν ο πρώτος τύπος ανταμοιβής που είχα με την κάρτα μου της Amazon. Μάζευα πόντους χρησιμοποιώντας την πιστωτική μου κάρτα και μπορούσα να τους χρησιμοποιήσω για να κάνω αγορές στο διαδίκτυο στο Amazon.com. Μίλια, εν τω μεταξύ, προσφέρονται με πολλές ταξιδιωτικές πιστωτικές κάρτες. Αντί να κάνετε γενικές αγορές, οι πόντοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πτήσεις (και συχνά σε ξενοδοχεία) για να μειωθεί το κόστος των αεροπορικών ταξιδιών.
Μάθετε ποια κάρτα σας ταιριάζει περισσότερο και φροντίστε να εξαργυρώσετε τους πόντους σας.
4. Κατανοήστε το (καθημερινό) σύνθετο επιτόκιο
Η κατανόηση του σύνθετου επιτοκίου μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος να τακτοποιήσετε τα οικονομικά σας εάν προσπαθείτε να αξιοποιήσετε τον πλούτο σας για να ωφεληθείτε κατά τα χρόνια της συνταξιοδότησής σας. Η μη κατανόηση αυτής της έννοιας μπορεί να σας οδηγήσει σε οικονομική καταστροφή.
Όπως ανέφερα, η εξόφληση του υπολοίπου της πιστωτικής σας κάρτας είναι η καλύτερη επιλογή. Αλλά δεν θα ακολουθήσουν αυτή τη συμβουλή όλοι όσοι διαβάζουν αυτό το άρθρο. Μπορεί να υπάρχουν φορές που απλά δεν μπορείτε να εξοφλήσετε το υπόλοιπό σας επειδή δεν έχετε τα χρήματα. (Η πραγματικότητα είναι ότι ένα εντυπωσιακό ποσοστό Αμερικανών χρησιμοποιεί σήμερα πιστωτικές κάρτες για να τα βγάλουν πέρα, πράγμα που σημαίνει ότι ζουν από μισθό σε μισθό και χρησιμοποιούν τις πιστωτικές κάρτες για να καλύψουν τα κενά) .
Εάν χρειάζεται να έχετε ένα υπόλοιπο στην πιστωτική σας κάρτα για λίγο σε μια δύσκολη περίοδο, δεν έγινε κάτι το τραγικό. Απλώς θυμηθείτε ότι το (υψηλό) επιτόκιο τρέχει και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι τόκοι να συσσωρεύονται καθημερινά.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιθανότατα γνωρίζουν πώς λειτουργεί ο ανατοκισμός, αλλά θα σε κάθε περίπτωση θα το εξηγήσω ξανά. Οι τόκοι συσσωρεύονται—είτε είναι μιλάμε για ένα δάνειο είτε για έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου—με κάποιον ρυθμό: ημερήσιο, μηνιαίο, τριμηνιαίο ή ετησίως. Όσο περισσότερος τόκος συσσωρεύεται, τόσο πιο γρήγορα αυξάνεται το ποσό.
Εάν έχετε μια κατάθεση με ημερήσιο ανατοκισμό, αυτό είναι υπέροχο γιατί οι τόκοι σας συσσωρεύονται καθημερινά, πράγμα που σημαίνει περισσότερους τόκους. Οι ημερήσιοι ανατοκισμοί των χρεών όμως είναι μια άλλη ιστορία. Σημαίνει ότι οι τόκοι για το χρέος σας συσσωρεύονται καθημερινά, πράγμα που σημαίνει ότι το χρέος σας θα ξεφύγει σε μέγεθος πιο γρήγορα.
Οι περισσότερες εταιρείες πιστωτικών καρτών χρησιμοποιούν καθημερινά ανατοκισμένους τόκους, γι' αυτό και τόσοι πολλοί Αμερικανοί βρίσκονται να έχουν χρέη πιστωτικών καρτών. Ένα υψηλό επιτόκιο σε συνδυασμό με τον ημερήσιο ανατοκισμό είναι μια συνταγή για προβλήματα για έναν απείθαρχο κάτοχο πιστωτικής κάρτας.
5. Οι πάρα πολλές κάρτες μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα
Όπως ανέφερα, η εμπειρία μου με τις πιστωτικές κάρτες ήταν κυρίως καλή. Πράγμα που σημαίνει ότι είχα έστω μια κακή εμπειρία.
Αφού για μερικά χρόνια χρησιμοποιούσα μια πιστωτική κάρτα, μου ήρθε η έξυπνη ιδέα να πάρω άλλη μια. Συνέβη όταν ψώνιζα στο Banana Republic και ο ταμίας είπε ότι θα έπαιρνα έκπτωση 40% στα ρούχα μου αν εγγραφόμουν για να αποκτήσω την πιστωτική τους κάρτα. Μου φάνηκε ευκαιρία και έτσι εγγράφηκα και χρησιμοποίησα την κάρτα με φειδώ για μερικά χρόνια, εξοφλώντας πάντα το υπόλοιπο.
Κάποια στιγμή αποφάσισα να την ξεφορτωθώ γιατί τη χρησιμοποιούσα σπάνια. Έτσι πλήρωσα το υπόλοιπο και την ακύρωσα.
Νόμιζα ότι είχα ξεμπερδέψει, αλλά δεν τα πράγματα δεν ήταν έτσι.
Μήνες αργότερα (δεν θυμάμαι πόσους) η εταιρεία της κάρτας μου έστειλε έναν λογαριασμό, λέγοντάς μου ότι υπήρχε ακόμη ένα υπόλοιπο στην κάρτα από μια μικρή χρέωση που είχε αυξηθεί για να φτάσει σε περισσότερα από 100 $.
Πώς δημιουργήθηκε η χρέωση αυτή δεν το ξέρω. Ίσως χρησιμοποίησα εκείνη την κάρτα κατά λάθος στο μπαρ μετά από μερικά ποτά και η χρέωση δεν είχε ακόμα διεκπεραιωθεί όταν ακύρωσα την κάρτα, ή ίσως έπεσα θύμα απάτης.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η μικρή χρέωση με ταλαιπώρησε, επειδή τους είπα ότι δεν θα την πληρώσω. (Τελικά τακτοποίησα τη χρέωση, αλλά μέχρι να συμβεί αυτό το χρέος είχε ξεπεράσει το διπλάσιο των 100 $ που αρχικά αρνήθηκα να πληρώσω.)
Όλα αυτά σημαίνουν ότι οι πιστωτικές κάρτες μπορεί να είναι χρήσιμες και ωφέλιμες, αλλά πρέπει να αντιμετωπίζονται με υπευθυνότητα. Το να έχετε πολλές κάρτες μπορεί να κάνει πιο δύσκολη την παρακολούθηση των δαπανών σας και την εξόφληση του υπολοίπου σας, όπως δείχνει το παράδειγμά μου.
Η διαχείριση των οικονομικών μας δεν είναι εύκολη και πολλοί από εμάς μαθαίνουμε παθαίνοντας. Ένας επιμελής όμως άνθρωπος, οπλισμένος με στοιχειώδη χρηματοοικονομική παιδεία και αυτοπειθαρχία, πιθανότατα θα βρει τον δρόμο προς την οικονομική του ανεξαρτησία ευκολότερα από ό,τι μπορεί να φαντάζεται.
--
*Ο Jon Miltimore είναι ο αρχισυντάκτης του FEE.org.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 18 Νοεμβρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
