Μαύρο δάκρυ ρίχνουν τις τελευταίες ημέρες, για την αποεπένδυση του ΤΧΣ από τις τράπεζες όσοι αντιστρατεύονται εδώ και χρόνια το οικονομικό σύστημα, την επιλογή του PSI, την διαχείριση των κόκκινων δανείων και τους «τραπεζίτες».
Είναι όλο αυτό το «αντιτραπεζικό» κίνημα, που συμπεριλαμβάνει πολιτικές δυνάμεις, συνδικαλιστές, οικονομικούς αναλυτές καθώς και τους κατ’ επάγγελμα υπερασπιστές των δικαιωμάτων των δανειοληπτών και των πρώην μετόχων των τραπεζών που βιοπορίζονται μέσα από μακροχρόνιους νομικούς και ακτιβίστικους αγώνες. Αγώνες που συχνά αλληλοσυγκρούονται. Ένα κίνημα που δεν έχει αντιληφθεί ακόμα πως οι τράπεζες χρεοκόπησαν λόγω της -εν τοις πράγμασι- πτώχευσης του Δημοσίου.
Ένα κίνημα που δομήθηκε πάνω στον οικονομικό αναλφαβητισμό και στις αντικαπιταλιστικές εμμονές, ιδεοληψίες και κορόνες που κυριαρχούσαν αρχικά ανάμεσα στους «αγανακτισμένους» και αργότερα στους κυβερνητικούς θώκους επί διακυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου. Διότι δεν μπορεί να είσαι ταυτόχρονα με το σύνθημα «κανένα σπίτι σε χέρια τραπεζίτη» και υπέρ των παλαιών μικρομετόχων. Δεν μπορεί να είσαι ταυτόχρονα υπέρ της μείωσης του Δημοσίου Χρέους και κατά του PSI.
Δεν μπορεί να είσαι υπέρ των capital controls και κατά των ανακεφαλαιοποιήσεων. Δεν μπορεί να είσαι υπέρ των χαμηλότοκων και άνευ εξασφαλίσεων δανείων και ταυτόχρονα να κατηγορείς τις τράπεζες για τις απαραίτητες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, που προκαλούν dilution στον αριθμό των μετοχών που κατέχουν οι μικρομέτοχοι.
Που εστιάζει το σημερινό αφήγημα που εξαπλώνεται στο διαδίκτυο; Στις δήθεν δυσθεώρητες ζημίες που προκύπτουν για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, από την αποεπένδυση του στις τραπεζικές μετοχές. Ζημίες υπάρχουν. Όμως δεν αποτελούν ένα νέο στοιχείο ή ένα νέο δεδομένο, αλλά μια γνωστή σε όλους μας πραγματικότητα.
Μέσω των δημοσιευμάτων και των αναλύσεων συγκρίνεται το αρνητικό και ζημιογόνο αποτέλεσμα των εγχώριων ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών από το ΤΧΣ, με το κερδοφόρο αποτέλεσμα των ανακεφαλαιοποιήσεων των αμερικανικών τραπεζών μετά την οικονομική κρίση και την κατάρρευση της Lehman Brothers. Βέβαια, πέραν του όρου «ανακεφαλαιοποίηση», δεν υπάρχει το παραμικρό κοινό σημείο, ανάμεσα σε αυτά τα δυο γεγονότα στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ.
Ποια είναι η δουλειά του ΤΧΣ;
Κατά πρώτον είναι η συνεισφορά στη διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, αφού χωρίς τραπεζικό σύστημα δεν υπάρχει ούτε οικονομία, ούτε επιχειρηματικότητα, και κατά δεύτερον η αποτελεσματική διάθεση των ποσοστών των μετοχών που απέκτησε στις τράπεζες από τις ανακεφαλαιοποιήσεις, μέσω της διαδικασίας αποεπένδυσης εντός προκαθορισμένου χρονικού πλαισίου.
Πού πήγαν τα κεφάλαια του ΤΧΣ;
Τα δισ. ευρώ που διοχετεύτηκαν μέσω των ανακεφαλαιοποιήσεων της Εθνικής Τράπεζας, της Alpha Bank, της Eurobank, της Τράπεζας Πειραιώς και της ενίσχυσης Τράπεζας Αττικής, κατευθύνθηκαν κατά βάση για την κάλυψη δυο κατηγοριών ζημιών.
Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται οι ζημίες από το κούρεμα των Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, που διέθεταν οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους. Το γνωστό σε όλους μας PSI. Ένα κούρεμα που στοίχισε στις τράπεζες 37,7 δισ. ευρώ. Ωστόσο, αυτό το ποσό αφαιρέθηκε από το Δημόσιο Χρέος
Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται οι ζημίες που προέκυψαν από τα «κόκκινα» δάνεια των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Κάποια από αυτά τα δάνεια σταμάτησαν να εξυπηρετούνται λόγω της κρίσης και κάποια άλλα «έσκασαν» στην πορεία, διότι δεν ήταν δομημένα και εξασφαλισμένα σε ικανοποιητικό βαθμό από την πλευρά των τραπεζών. Γι’ αυτό είδαμε και μια σειρά από μικρότερες τράπεζες να καταρρέουν σαν τραπουλόχαρτα και τα χαρτοφυλάκια τους, να μεταφέρονται στις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Δηλαδή το ΤΧΣ δεν λειτούργησε σαν επενδυτής στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών, αλλά σαν διασώστης τους. Διότι χωρίς τις ανακεφαλαιποιήσεις που στηρίχθηκαν κατά βάση στα κεφάλαια του ΤΧΣ, απλά δεν θα υπήρχε σήμερα τραπεζικό σύστημα στη χώρα.
Γράφεται πως το ΤΧΣ θα εμφανίσει ζημίες 43 δισ. ευρώ. Είναι όμως έτσι;
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ισχυρών επενδυτικών οίκων, τα συνολικά έσοδα του ΤΧΣ από την αποεπένδυση του στην Alpha Bank που κατέχει ποσοστό 8,98%, στην Εθνική Τράπεζα που κατέχει ποσοστό 40,39%, στην Τράπεζα Πειραιώς που κατέχει ποσοστό 27%, στην Τράπεζα Αττικής που κατέχει ποσοστό 69,51%, καθώς και από τη συντελεσθείσα αποεπένδυση στην Eurobank όπου διέθεσε το ποσοστό 1,4% του μετοχικού κεφαλαίου προς 93 εκατ. ευρώ, θα κυμαίνονται μόλις ανάμεσα 3 με 4 δισ. ευρώ.
Είναι άραγε το υπόλοιπο, ζημία για το Δημόσιο και συνεπακόλουθα για τους φορολογούμενους; Κατηγορηματικά, όχι! Διότι όσοι ομιλούν τόσο εύκολα περί ζημιών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, λησμονούν πως το τμήμα των ανακεφαλαιοποιήσεων του τραπεζικού συστήματος που κάλυψε τη ζημιά του PSI, ουσιαστικά μέσω της μείωσης κατά 37,7 δισ. ευρώ του Δημοσίου Χρέους, «επέστρεψε» στο Δημόσιο και στις τσέπες των φορολογουμένων.
Πόσο ανορθολογικό είναι να μην υπολογίζεται το κέρδος του Δημοσίου από το PSI και να ονοματίζεται σαν ζημία το ποσό που κάλυψε το κενό του PSI; Πότε επιτέλους θα σοβαρευτούμε και θα αντιμετωπίσουμε το ΤΧΣ σαν αυτό που είναι; Πότε θα ωριμάσουμε για να αντιληφθούμε τον τρόπο που λειτουργεί το τραπεζικό σύστημα και τη σημασία που έχει η σταθερότητα του, για την αναπτυξιακή πορεία της χώρας; Δεν έφτασε η στιγμή να τελειώνουμε επιτέλους με το κυνήγι των μαγισσών;
